Inkomsten huishoudens weer hoger dan uitgaven
In de eerste helft van 2008 hebben huishoudens 1,1 miljard euro meer van hun inkomen overgehouden dan in de eerste helft van 2007. Door dat extra geld konden ze hun bestedingspatroon handhaven zonder hun eigen vermogen aan te spreken.
Beschikbaar inkomen en consumptie
Huishoudens: beschikbaar inkomen min consumptie
Financiering met eigen vermogen in 2003-2006
In de periode 2003–2006 lag dat anders. Toen gaven huishoudens meer uit dan zij verdienden. Zij financierden hun extra uitgaven uit de snelle groei van het eigen vermogen. Die groei werd in hoofdzaak gevoed door twee bronnen: de overwaarde op eigen woningen, en de waardestijging van de aandelen.
Eigen vermogen huishoudens
Overwaarde op woningen
De overwaarde op eigen woningen was in de periode 2003-2006 de grootste aanvullende financieringsbron voor huishoudens. Die overwaarde stelde huizenbezitters in staat om hun hypotheek te verhogen, wat extra financiële ruimte opleverde voor verbouwing of aanschaf van een duurdere woning, maar ook voor extra consumptie.
De overwaarde op huizen is sinds 1990 meer dan verzesvoudigd tot 694 miljard euro in 2007. Ook in 2008 is de overwaarde nog steeds hoog, maar de toename is minder groot doordat de huizenprijzen minder snel stijgen.
Waardeverandering van het aandelenbezit van huishoudens
Vermogensverlies door koersdalingen
De waardestijging van de beleggingen door huishoudens was in de jaren 2003-2006 de tweede belangrijke aanvullende financieringsbron voor uitgaven van de huishoudens. Sinds 1990 nam de waarde van de beleggingen toe van 117 miljard euro naar 297 miljard euro in 2007. Door de daling van de aandelenkoersen in het eerste halfjaar van 2008 zagen de huishoudens hun aandelenbezit zo’n 22 miljard euro in waarde dalen.
Melanie Koymans en Jan Ramaker
Bronnen: