Nieuws
Verwachting komt uit: meer vlees verkocht via supermarkt en slager in coronajaar 2020
In 2020 heeft de horeca de deuren voor een groot deel van het jaar moeten sluiten. Eten in (hotel)restaurants en andere eetgelegenheden was hierdoor niet aan de orde in het coronajaar 2020. Dit zal impact hebben op de geconsumeerde hoeveelheid vlees, zo hebben we voorzien (Dagevos et al., 2020). Buitenshuis eten gaat vaak gepaard met het kiezen voor vlees. Nu die keuze voor een belangrijk deel van vorig jaar niet gemaakt kon worden, ligt het voor de hand te verwachten dat de hoeveelheid vlees die via supermarkt en slager is verkocht, zal toenemen. Uit onderstaande cijfers blijkt deze verwachting uit te komen.
| 2018 | 2019 | 2020 | 2019:2018 | 2020:2019 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Totaal vlees | 384.642 | 382.712 | 406.040 | 99,5% | 106,1% |
| Vleeswaren | 148.874 | 148.432 | 149.705 | 99,7% | 100,9% |
| Vleeswaren : Vlees | 27,9% | 27,9% | 26,9% | ||
| Pluimveevlees | 112.809 | 119.920 | 130.050 | 106,3% | 108,4% |
| Vleeswaren | 11.908 | 11.954 | 12.228 | 100,4% | 102,3% |
| Vleeswaren : Vlees | 9,5% | 9,1% | 8,6% | ||
| Varkensvlees | 166.837 | 159.367 | 164.066 | 95,5% | 102,9% |
| Vleeswaren | 120.969 | 120.411 | 121.055 | 99,5% | 100,5% |
| Vleeswaren : Vlees | 42,0% | 43,0% | 42,5% | ||
| Rundveevlees | 103.419 | 102.046 | 110.379 | 98,7% | 108,2% |
| Vleeswaren | 15.857 | 15.954 | 16.315 | 100,6% | 102,3% |
| Vleeswaren : Vlees | 13,3% | 13,5% | 12,9% |
Bron: GfK, bewerking WEcR (huishoudelijk volume in kilogram * 1000)
De impact van coronabeleid op de verkochte hoeveelheid vers vlees bij supermarkt en slager is duidelijk waarneembaar. Ten opzichte van 2019 is er in 2020 sprake van een stijging in de hoeveelheid vlees die via het retailkanaal is verkocht. De stijging komt hoofdzakelijk voor rekening van vlees en veel minder voor die van vleeswaren. Vleeswaren dempen in feite de stijging, want de stijging van vlees exclusief vleeswaren is ruim 6%, terwijl de stijging 4,6% is als het om de totale hoeveelheid vlees en vleeswaren gaat.
Hieruit is op te maken dat er qua ontbijt en lunch niet zoveel is veranderd, maar dat de verandering vooral in de avondmaaltijd thuis zit. Niet de anders buitenshuis bestelde belegde broodjes met vlees en dergelijke lijken het verschil te maken, maar het vlees dat tijdens de hoofdmaaltijd op het bord komt heeft de vraag bij supermarkt en slager aangewakkerd.
De blijvende populariteit van kip – de grootste stijger met 8% - voedt deze suggestie en de opvallend gestegen vraag naar rundvlees – dat de voorbije jaren stabiele cijfers liet zien en zich in 2020 wat betreft toename plotseling kan meten met pluimveevlees – levert er ook ondersteuning aan. Als er niet buiten de deur vlees gegeten kan worden dan neemt de vraag naar het duurdere stukje rundvlees kennelijk toe. De impact van de coronamaatregelen op de buitenhuishoudelijke vleesconsumptie is het kleinst voor de categorie varkensvlees: de stijging is met bijna 3% voor vlees de kleinste van de hier onderscheiden drie hoofdcategorieën vlees. Blijkbaar komen de spareribs die graag gegeten worden in eetcafé of strandpaviljoen niet direct thuis op tafel.
Groeicijfers
De invloed van de coronamaatregelen in 2020 laat zich ook illustreren door de vergelijking te maken met de verhoudingen tussen het ‘gewone’ jaar 2019 en het coronajaar 2020 en die tussen de twee gewone jaren 2018 en 2019. Lieten de laatste in de meeste gevallen een lichte daling in de verkoopcijfers zien, het verschil tussen 2019 en 2020 laat juist in de volle breedte groeicijfers zien. De enige daling is een relatieve: het aandeel vleeswaren ten opzichte van vlees daalt. Dit geldt zowel voor het totaal aan vlees als voor elk van de drie vleessoorten apart. Zoals zojuist aangegeven voor het totaal betekent dit dat de toename in de vraag naar vlees in het algemeen wordt gedempt door de vraag naar vleeswaren. Bij pluimveevlees van bijna 8,5% naar iets onder de 8% inclusief vleeswaren. De stijging van rundvlees (ruim 8%) komt met vleeswaren uit op ruim 7% en de stijging van varkensvlees (bijna 3%) zakt samengenomen met vleeswaren met circa een procentpunt naar 2%.
Totaalplaatje
Wat gaat deze stijging in de vleesverkoop via supermarkt en slager nu betekenen voor de totale vleesconsumptie op macroniveau? We schreven eerder:
het zou verbazen wanneer de terugloop in de vraag naar vlees door de impact van de coronacrisis op toerisme en horeca volledige compensatie krijgt in omzetstijging van slagers en supermarkten vanwege oplopende binnenhuishoudelijke vleesconsumptie.
Voor het bredere plaatje zijn de oplopende cijfers een factor van betekenis. Voor de totale vleesconsumptie is de aanname dat het aandeel vers vlees en verse vleeswaren via het retailkanaal zo rond de 50% ligt – (en zou vlees in de vorm van diepvriesproducten of producten waar vlees in verwerkt is ook worden meegenomen dan gaat het ingeschatte aandeel de helft voorbij).
Er is te vermoeden dat de geslonken vraag naar vlees vanuit de horeca groter is dan de geboekte toename aan vleesverkopen via de retail. De horeca heeft in 2020 maar in beperkte mate gasten kunnen ontvangen. In die zin maakt het in feite niet uit dat vanwege corona het aantal buitenlandse toeristen drastisch gereduceerd is – die normaliter een aandeel hebben in de buitenhuishoudelijke consumptie van vlees – omdat ze het grootste deel van 2020 toch niet in de (hotel)restaurants terecht konden ook al waren ze er wel massaal geweest.
Er is een andere reden om te vermoeden dat de verminderende vraag naar vlees vanuit de horeca groot zal zijn. Ondanks dat koks op tal van manieren online een klantenpubliek hebben bediend en ondanks dat thuisbezorging (food delivery) een extra boost heeft gekregen tijdens de coronacrisis, wegen deze ontwikkelen niet op tegen de hoeveelheid vlees die normaliter zou zijn omgegaan in de horeca.
Onder de streep
Kortom, de retailcijfers geven vooralsnog geen overtuigende reden om het eerder geschetste vooruitzicht op het ‘totaalplaatje’ te veranderen. We blijven vermoeden dat het coronajaar 2020 uiteindelijk een terugloop laat zien in de totale hoeveelheid vlees die we consumeren. Over enige tijd weten we meer. De verwachte verschuiving van de vleesaankopen van de horeca naar slagers en supermarkten heeft in elk geval al wel plaatsgevonden als gevolg van de coronapandemie.
Dit is wellicht minder verrassend te noemen dan dat de groei in de vleesverkoop via de retail onder de dubbele cijfers is gebleven. Was dit niet het geval geweest dan hadden we de op voorhand ingeschatte daling in de hoeveelheid geconsumeerd vlees nu al kunnen inruilen voor een bijgestelde verwachting. Natuurlijk, zo’n 24,6 miljoen kilo meer vers vlees langs de supermarktkassa en over de toonbank bij de slager is een hele berg, maar wel een zodanige hoeveelheid dat aannemelijk blijft dat de volledige berekening van de 2020-cijfers onder de streep afname in de vleesconsumptie als uitkomst heeft.