Inzoomen op het verdienmodel: wat levert kringlooplandbouw nu eigenlijk op?

Meer samenwerken met de natuur, beter zorgen voor de bodem, meer gebruik van reststromen: allemaal maatregelen om meer richting kringlooplandbouw toe te werken. Welk verdienmodel zit hierachter? Deze vraag hebben wij voorgelegd aan een aantal ondernemers die al eerder langs zijn gekomen op het platform.

De boeren van Amstel willen een eerlijke prijs voor de boer én de achtertuin van de consumenten verbeteren. Dat doen ze door de weidevogelbeheer binnen de polder waarin ze gevestigd zijn. De consument betaalt dus niet alleen voor het product, maar ook voor de natuurprestaties van de boer. Van ieder pak melk komt 0,05 direct ten goede aan de natuur.

Toen wij de Boeren van Amstel vorig jaar spraken, hadden zij net een tijdelijke productiestop achter de rug om de zaken beter te regelen en de juiste mensen op de juiste plek te zetten. Met een productie van duizend liter melk per dag in hun eigen melkfabriek, zaten zij slechts op een tiende van de volume die ze moeten draaien om kostendekkend te zijn. Hoe gaat het nu met ze?

Beeld: ©Boeren van Amstel
De melkfabriek in Ouderkerk aan de Amstel

De fabriek begon net goed te lopen toen de coronacrisis hard insloeg. Een grote klap van 60% minder omzet voor Boeren van Amstel die voor een groot deel van de afzet afhankelijk zijn van de lokale horeca en bedrijfscatering. Dat betekende voor de ondernemers dat zij een andere manier moesten vinden om de fabriek draaiende kunnen houden. En dat is ze gelukt! Gelukkig maar, want zo konden de boeren blijven werken aan optimale omstandigheden voor de weidevogels in de achtertuin van Amsterdam. Dat is nodig, want de weidevogels zijn de thermometer voor de staat van de natuur.

Zo hebben de Boeren van Amstel de ‘AmstelHeroes Box’ samengesteld met andere lokale ondernemers gevuld met producten uit de korte keten. De box is speciaal voor de lokale consument met onder andere melk, yoghurt, worst, groente, fruit en bier en wordt tot op de stoep bezorgd. Met deze box hebben ze 20% van hun omzetverlies weten op te vangen. Daarnaast zijn zij in het voorjaar een crowdfunding gestart en hebben de Boeren van Amstel het maximumbedrag van €300.000 snel opgehaald. Zelfs met het vooruitzicht van een laag rendement, om zo alleen investeerders te trekken die ook zich betrokken voelen bij het natuurbeheer van de boeren, hebben ze grote investeerders weten binnen te halen. Dit was nodig om hun kosten te dekken en daarmee hun fabriek draaiende te houden. Met de crowdfunding willen de Boeren van Amstel ook een verruiming van het assortiment om een betere positie bij de grote supermarktketens in de Metropool Regio Amsterdam te krijgen.

Beeld: ©Boeren van Amstel

De coronacrisis heeft ook kansen met zich mee gebracht: steeds meer Nederlanders kiezen voor lokaal, gezond en duurzaam voedsel. Dat heeft de Boeren van Amstel weer tot de volgende fase gebracht: in het najaar worden ook hun melk en yoghurt verkocht in Albert Heijn in Amsterdam en in de buurtsupermarkten van de Jumbo. Hun huidige productie van 3000 liter verwachten zij daarmee te verdubbelen. Dat betekent dat hun product met een meerprijs naast de melk van de grote merken komt te staan.

De doelgroep voor deze melk is de fijnproever, die een sterke relatie heeft met de natuur en omgeving en niet de prijs van het product op de eerste plaats zetten. De Boeren van Amstel willen die consument, door middel van het opzetten van een community, laten realiseren dat er wat gedaan moet worden aan de natuur in hun eigen leefomgeving. Het verhaal begint bij het pak, dat verder gaat op hun website. Het doel is om de consument het verhaal ook offline te laten beleven wat de natuur de consument te bieden heeft, waar ook zij aan bijgedragen heeft. De Boeren van Amstel willen de consument ‘het product laten ervaren’.

Elk begin is moeilijk, zeker als je met een afwijkend bedrijfsmodel begint in een onzekere crisistijd. Dat betekent dat je als ondernemer je koers moet kunnen wijzigen en goed moet kunnen inspelen op de vraag vanuit de maatschappij. De Boeren van Amstel wil mensen aan zich binden en verantwoordelijk maken voor de bijdrage die zij kunnen leveren. Daarbij is marketing en communicatie essentieel, maar kost ook veel tijd en geld. Het eerste jaar hebben de Boeren van Amstel achter de rug en er zijn grote stappen gezet. Met volle moed en vertrouwen zetten ze een andere koers in!

Dit verhaal is onderdeel van een serie artikelen voor deze website (tussen 2019 en 2021) waarin agrarisch ondernemers vertellen hoe zij werken aan de omslag naar kringlooplandbouw. Op Groeien naar morgen lees je verhalen van agrariërs die stappen zetten en maak je kennis met de Demobedrijven.