Naderende brexit-deadline zorgt voor veel onzekerheid bij vissers

De zee oogt rustig. Een kabbelende branding en in de verte varen een paar boten. Maar ergens over de horizon ligt Groot-Brittannië en een stuk daarvoor midden in zee de grens van de Britse wateren. Als er geen akkoord wordt bereikt gaat 31 oktober die grens dicht. Nederlandse boten mogen dan niet meer vissen in Britse wateren, en omgekeerd.

'Van de trawlervangst komt 60 procent uit Britse wateren en voor de kottervloot is dat 35 procent, dat is een heel aanzienlijk deel', zegt Arie Mol van Wageningen Universiteit Economic Research. Vanuit het WTC in Den Haag onderzoekt hij de Nederlandse visserij en de bedreigingen.

'We praten altijd over het lijstje van vier', zegt Mol als het gaat over bedreigingen voor de visserij. Dat zijn de aanleg van windmolenparken, het verbod op pulsvisserij, veranderde regels over vis die gevangen mag worden - in vakjargon de aanlandplicht, en - jawel daar is hij dan - de Brexit.

De Noordzeeharing die Parlevliet&Van der Plas vangt komt nagenoeg allemaal uit een gebied ten noorden van Groot-Brittannië. 'Daar zwemt de haring, dus daar vissen wij', zegt Parlevliet. De vis wordt verwerkt in een speciaal daarvoor ingerichte fabriek op het Duitse eiland Rügen in de Oostzee. 'Die fabriek is voor 99 procent afhankelijk van de haring uit Britse wateren.'

Toch ziet Parlevliet de toekomst niet heel somber in. 'We hebben als visserij een lobbyorganisatie opgericht waar echt iedereen in zit, en onze insteek is dat we geen kilo kwijt raken. We vissen daar al vier honderd jaar en we willen dat het gewoon zo blijft als het altijd is geweest.' Hij zegt signalen te hebben dat de Europese regeringsleiders dit met hem eens zijn.

En hij denkt dat de Britse regeringsleider Boris Johnson toch weer om uitstel gaat vragen: 'Hij kan niet anders. Anders wordt alles opeens belast wat het Verenigd Koninkrijk in- en uitgaat.' En dan wordt de vis duur betaald.

Maar zeker is het allerminst. En de visserijproblemen vallen uiteen in twee sectoren: de trawlers - zoals die van Parlevliet en Van der Plas, en de de kotters. Dat zijn de kleinere schepen die dichterbij de kust vissen. Als de grenzen dichtgaan heeft die vloot echt een probleem. 'Je kunt wel vissen in Belgische en Franse wateren', zegt Arie Mol van de Wageningen Universiteit. 'Maar daar zitten ook de Franse en Belgische collega's. Bovendien worden er windmolenparken gebouwd en de milieuschade moet gecompenseerd worden. De visserijgebieden worden dan nog kleiner.'

Voor de kotters betekent het volgens hem dat er een zogenoemde 'warme sanering' zal komen. Bedrijven zullen moeten stoppen. En dan hangt het erg af van de instelling van de eigenaar. Is het een familiebedrijf dat per se wil doorzetten? Dan zullen ze dat wel doen. Maar als de schulden hoog oplopen is de kans groot dat het bedrijf stopt.

En de grote jongens zoals Parlevliet en Van der Plas? 'We blijven natuurlijk bestaan, maar moeten wel afslanken', zegt Parlevliet. En dit soort bedrijven zal de pijlen richten op andere visgebieden. Maar Parlevliet denkt dus dat het zo'n vaart niet zal lopen. 'Hopelijk komt er een deal en gaan we twee jaar onderhandelen over nieuwe regels, maar ondertussen kunnen we wel gewoon door vissen. Of er komt weer uitstel tot januari en dan gaan we ook gewoon door maar blijft de onzekerheid wel hangen.'

De tip van de onderzoeker Mol voor de vissers? 'Hou je ogen en oren open, kijk wat er gebeurt en probeer zo flexibel mogelijk te zijn.'