Daarover ging de bijeenkomst Dare2Cross: Beauty and the Biobased / Matching supply & demand op 30 november in Den Haag. Zo’n tachtig deelnemers uit diverse sectoren en ketenposities schoven in het provinciehuis Zuid-Holland aan om op een andere manier te kijken naar concrete businesscases: het duurzaam verbouwen van het provinciehuis, de vervanging van fossiele bitumen in asfalt door biobitumen, het verbinden van land- en tuinbouw met de afzetmarkten voor natuurvezels, afstemming tussen vraag en aanbod van gerecycled en/of biobased plastic voor 3D printen en de ontwikkeling en opschaling van bioplastic uit de afvalwaterzuivering (PHA).
Het goede bovenhalen
IdeaDJ Ramon Vullings praatte de dag aan elkaar met voorbeelden en technieken om de deelnemers los te weken uit hun eigen gedachtewereld en verder te laten kijken naar mogelijkheden die eerder onmogelijk leken. Over de sectorgrenzen heen kijken stimuleert de creativiteit en kan tot nieuwe allianties leiden. En dat is precies de bedoeling van deze aanpak, zegt Henk Vooijs van InnovationQuarter, een van de organisatoren van Dare2Cross. ‘Met dit concept willen we niet alleen nieuwe ideeën genereren, maar die ook een stap verder brengen, zodat de partijen die hier aan tafel zitten gaan meedoen en de behandelde cases daadwerkelijk van de grond komen.’
De ondertitel van de bijeenkomst, Beauty and the Biobased, verwijst naar hoe uit het ‘slechte’ ook iets goeds kan voortkomen. Vooijs: ‘Er zijn heel mooie dingen te maken met biobased materialen, maar het is ook nog echt moeilijk om toepassingen goed in de markt te krijgen. We brengen hier het mooie en het moeilijke, het “beest” in de businesscases, bij elkaar. Uit de slechte eigenschappen van het beest halen we het goede boven, door andersom te denken.’
Copy-Adapt-Paste
Wat dat andersom behelst, was bijvoorbeeld te zien in wat Ramon Vullings betitelt als ‘cross industry innovation’: een vuilverbrandingsoven waarvan het dak in de winter wordt ingericht als skihelling. Een controller van een spelcomputer die wordt gebruikt als bediening van een duikboot-periscoop. De snavel van een ijsvogel als inspiratie voor de neus van een hogesnelheidstrein. Een MRI-scanner die is ingericht als een pretpark-attractie voor kinderen en zo een sprookje maakt van een vervelend medisch onderzoek. ‘Een idee is niet zozeer een uitvinding, maar een slimme combinatie die waarde toevoegt’, aldus Vullings. Het gaat daarbij niet om copy-paste, dus het een-op-een kopiëren van andermans idee, maar om het aanpassen daarvan: copy-adapt-paste.
Creativiteit begint ook met het doorbreken van de terminologie waarin bepaalde sectoren gevangen zitten. Door een proces, dienst of product anders te noemen, kan het een volkomen andere beleving oproepen. Dat heet met een mooie term de ‘business synonyms methode’. De toepassing van deze en andere technieken op de thema’s in Dare2Cross leidde uiteindelijk tot borden vol met ideeën, maar ook tot nieuwe en soms onverwachte vragen. Zoals: ‘Biobitumen ruikt anders dan asfalt, hoe kunnen we aantonen dat de emissies niet schadelijk zijn?’, of: ‘Hoe borgen we dat een gebouw dat we nu duurzaam bouwen, de komende vijftien jaar echt duurzaam blijft?’ Tijdens de netwerkveiling waarmee de dag werd afgesloten, konden de deelnemers met vragen en met oplossingen zich melden om hierover verder te praten.
Vroeg beginnen
Een dergelijke aanpak levert ongetwijfeld nieuwe contacten op. Maar nogal wat ontwikkelingen in de biobased economie zitten in de fase van technologische ontwikkeling. Is het niet te vroeg om met een aanpak als Dare2Cross al naar de vermarkting te kijken? Willem Sederel, bestuurslid van Biobased Delta en zelf aanjager van de case biobitumen, denkt van niet. ‘Als je te veel focust op de technologie zonder te denken aan de hele waardeketen die mee moet gaan doen, aan de partners die je daarvoor nodig hebt, maar uiteindelijk ook aan de marktpartijen die jouw product moeten gaan verkopen en gebruiken, dan wordt het niks. Ik ben er voorstander van om zo snel mogelijk in die waardeketen partners te zoeken. Daar kun je niet vroeg genoeg mee beginnen.’
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Biobased Delta
