Ouderen: Een groeiende doelgroep

Een studie naar de rol van beleving van maaltijden onder ouderen door wetenschappers van Wageningen UR Food & Biobased Research biedt productontwikkelaars en marketeers handvatten om hun producten beter af te stemmen op de verschillende behoeften en wensen van de groeiende groep oudere consumenten.

Ouderen zijn op grond van hun emotionele beleving van maaltijden in vier groepen te verdelen. Dat is de conclusie op basis van onderzoek uitgevoerd bij leden van het seniorentestpanel (SenTo). In september werden de resultaten gepubliceerd in Appetite.

‘Het voedingsmiddelenaanbod speelt nog weinig in op de behoeften en wensen van ouderen’

Wageningse onderzoekers hebben ouderen ingedeeld op grond van emotiewoorden die ze associëren met hun maaltijden. De belangrijkste variabelen zijn de positieve of negatieve waardering (bijvoorbeeld plezierig, gelukkig, schuldig of afschuwelijk) en de mate van opwinding en activiteit (avontuurlijk, kalm) die de deelnemers koppelen aan eten. “Eerder onderzoek naar eetgedrag van ouderen hield weinig rekening met emoties, terwijl die juist belangrijker lijken te worden naarmate mensen ouder worden”, aldus Louise den Uijl, PhD in de groep Consumer Science & Health.

Vier categoriën

Om de groepen gemakkelijk van elkaar te onderscheiden, hebben de wetenschappers voor elke groep een fictief personage bedacht als ijkpersoon:

• Zo vertegenwoordigt mevrouw Jansen de grootste groep, de ‘genoeglijke gemiddelden’, waarin ongeveer 50% van de deelnemers zit. Mevrouw Jansen is gematigd in haar emoties over eten. Gezondheid en smaak vindt ze belangrijk en ze probeert wel eens wat nieuws, maar ze is niet op zoek naar culinaire verrassingen.
• De ‘uitdagende avonturier’ meneer De Jager, representant van een kwart van de deelnemers, geniet van zijn maaltijden en houdt juist wel van iets avontuurlijks op zijn bord.
• De ‘tevreden genieter’ mevrouw De Roos, en met haar ongeveer een achtste van de deelnemers, houdt van eten en vindt gezondheid belangrijk. Ze hecht meer waarde aan de mensen met wie ze eet dan aan bijzondere hapjes.
• De ‘onverschillige criticus’ meneer Zuurbier, die een achtste van de deelnemers vertegenwoordigt, is weinig geïnteresseerd in zijn maaltijden. Hij associeert ook negatieve gevoelens met eten, en loopt daardoor het meeste kans op ondervoeding.

Langer zelfstandig wonen

De populatie ouderen in de samenleving neemt de komende jaren wereldwijd toe in aantal en diversiteit. Het voedingsmiddelenaanbod speelt echter nog weinig in op hun behoeften en wensen. De verwachting is dat producten die aansluiten bij de behoeften van de verschillende groepen ouderen in combinatie met een goede communicatie kunnen leiden tot een betere inname van voedingsstoffen. Op de lange termijn kan dat bijdragen aan het langer zelfstandig wonen van ouderen, aldus de Wageningse onderzoekers.

Enquêtes via SenTo-panel

Alle 392 deelnemers aan het onderzoek zijn lid van het panel SenTo (Senioren voor de Toekomst). Dit panel, een initiatief van Wageningen UR, bestaat uit zelfstandig wonende ouderen boven de 55 die online met een computer kunnen werken, zelfstandig boodschappen doen en vloeiend Nederlands spreken. Bij dit onderzoek was de gemiddelde leeftijd van de deelnemers 65,8 jaar. De verhouding man : vrouw was 4 : 6. De deelnemers vulden online drie enquêtes in over de emoties die het eten van maaltijden en snacks bij hen opriep, het belang dat ze aan hun maaltijden toekenden en hun houding tegenover gezondheid en smaak.

Publicatie

De resultaten van de studie staan beschreven in de paper ‘It is not just a meal, it is an emotional experience. A segmentation of older persons based on the emotions that they associate with mealtimes (L.C. den Uijl et al), gepubliceerd in Appetite.

Food & Biobased Research

Food & Biobased Research ontwikkelt kennis en technologieën die bedrijven, overheden en andere onderzoeksorganisatie helpen bij de ontwikkeling van gezond en smakelijk voedsel, duurzame voedselketens, en ‘groene’ alternatieven voor producten die nu uit schaarse fossiele brandstoffen worden geproduceerd.

www.wageningenur.nl