‘Windparken moeten beter over de EU verspreid worden’

Grote windparken in Europa zullen op langere termijn pas betrouwbaar kunnen zijn als ze direct worden gekoppeld aan windparken aan de andere kant van het continent.

Zo kunnen windstille perioden hier, elders worden opgevangen. Want: als het op de Noordzee even minder hard waait, waait het doorgaans harder op de Balkan.

Wetenschappers uit Zwitserland en Groot-Brittannië roepen overheden in de EU op om de aanleg van windparken beter op elkaar af te stemmen. Ze hebben een historische analyse gemaakt van de Europese weerpatronen.

Kusten

Veel nieuwe projecten worden gebouwd aan de kusten van de Atlantische Oceaan en de Noordzee, terwijl er in de Balkan en langs het oostelijke deel van de Middellandse Zee veel minder windparken staan of in de planning zijn.

Onverstandig, vinden de onderzoekers. Zeker als Europa straks voor een groot deel afhankelijk is van windenergie moet er een systeem zijn om de dips in de wind aan de ene kant op te vangen met energie uit gebieden aan de andere kant, waar het op dat moment harder waait.

Tekst loopt door onder de kaart.

In het wetenschappelijke blad Nature Climate Change onderscheiden de onderzoekers zeven grote weerpatronen in Europa. Volgens hen komt het niet voor dat het in heel Europa windstil is.

Verwacht wordt dat door de bouw van geplande windparken in de EU het opgestelde vermogen in de komende dertien jaar zal verdrievoudigen. Maar de hoeveelheid gigawatts aan elektriciteit die al die windparken zullen leveren, zijn grillig. Op dit moment fluctueert het opgewekte vermogen in Europa tussen de 10 en 75 gigawatt, afhankelijk van de windkracht. Die verschillen zullen veel groter worden als er in 2030 veel meer windparken in bedrijf zijn.

De theorie van de onderzoekers klopt, zegt Peter Kalverla, die in Wageningen promotieonderzoek doet naar windprojecten op zee. Kalverla is gespecialiseerd in wind op de Noordzee.

De Noordzee is één van de meest gunstige plaatsen in Europa voor windparken, zegt hij. De wind is er sterk en constant. “De gemiddelde windsterkte in de Balkan en rond de oostelijke Middellandse Zee is veel lager. Het is wel zo dat het daar juist meestal harder waait, als het hier windstil is.”

Windprojecten koppelen

Maar het internationaal koppelen van windprojecten is een lange weg, weet Kalverla. “Zo ver zijn we nog lang niet.” Er moeten dan dwars door Europa leidingen worden getrokken die grote hoeveelheden stroom kunnen transporteren.

Netbeheerder Tennet is al bezig in West-Europa een project op te zetten voor transport van windenergie tussen Scandinavië, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Nederland.

“Maar dat is alleen nog in dit deel van Europa. Het is een probleem dat zeker zal gaan spelen, als we een almaar groter deel van de energiemix gaan vervangen door windenergie.”