markt
r e n é va n b u i t e n e n
structuurverbetering melkveehouderij noodzakelijk
Nederlandse kroonjuwelen gewild in Roemeense zuivel De Roemeense zuivelsector heeft zich de laatste jaren snel ontwikkeld. Dat is te danken aan de komst van Westerse ondernemingen en de toetreding van Roemenië tot de EU. Toch telt het land nog zo’n 800.000 melkveehouders, die veelal niet meer dan vijf koeien hebben. “Met onze know how van zuivel en melkveehouderij kan Nederland een belangrijke rol spelen in de Roemeense zuivelsector.“ Bericht uit een land met mogelijkheden.
De directeur van de Roemeense zuivelorganisatie excuseert zich. Dorin Cojocaru heeft haast. Hij moet onmiddellijk naar de studio van de nationale televisie om een reactie te geven op een vreemde uitspraak van de landbouwminister. Die heeft geroepen dat de melk in de Roemeense supermarkten niet vers is, maar gemaakt is van met water aangelengde melkpoeder. Dat kan Cojocaru als directeur van de nationale zuivelorganisatie natuurlijk niet over zijn kant laten gaan. Dat moet hij rechtzetten. “Ik ben al bijna twee dagen in touw met deze affaire”, vertelt hij de volgende dag. “Een belachelijke zaak toch?” Het de zoveelste poging van de regering om de zuivelin-
houders goed voor ongeveer een kwart van de 1,6 miljard liter melk die de zuivelindustrie verwerkt. De rest wordt geleverd door een paar honderd melkveebedrijven die elk meer dan honderd koeien hebben. “De kleine boeren zijn electoraal enorm van belang”, legt de directeur van de zuivelorganisatie uit. “Daarom proberen politici zich voortdurend aan hen te binden. Zo stellen ze dat de grote zuivelbedrijven niks doen voor de kleine veehouders. Zeker nu ze onlangs de melkprijs weer hebben verlaagd.” Dat de zuivelindustrie op deze wijze in diskrediet wordt gebracht komt wel vaker voor, vertelt Martin de Jong. Namens zuiveladviesbureau AgriWorks/The Friesian SRL is hij al
‘We moeten onze kennis, innovatie en kwaliteit inbrengen in de Roemeense keten’ dustrie in diskrediet te brengen, vindt hij. Dat heeft alles te maken met de structuur van de Roemeense melkveehouderij. Die is nogal uitzonderlijk. Roemenië telt maar liefst 800.000 melkveehouders. Het overgrote deel daarvan bezit niet meer dan vijf koeien. Zij gebruiken de melk deels voor eigen consumptie, deels leveren zij hun melk via lokale verzamelpunten aan zuivelondernemingen. Op deze manier zijn de 800.000 melkvee18
413732.indd 18
vele jaren actief in de Roemeense zuivelsector. Hij staat met raad en daad terzijde voor zowel Nederlandse veehouders die in Roemenië een bedrijf willen opzetten als zuivelbedrijven. De Jong ziet de melkveehouderij sterk veranderen sinds de grote zuivelconcerns de Roemeense markt hebben betreden. De komst van ondernemingen als Danone, FrieslandCampina en Hochland heeft voor een professionalisering van de sector ge-
zorgd, meent De Jong. “Zij zijn op zoek naar grote melkveebedrijven die in staat zijn om kwalitatief hoogwaardige melk te leveren. Dat leidt tot een schaalvergroting in de Roemeense melkveehouderij. Maar dat proces gaat langzaam, want de overheid doet er alles aan om de positie van de kleine veehouders te versterken, die de melk voornamelijk voor eigen consumptie gebruiken.”
Ketenaanpak “Dit soort publicitaire incidenten is te voorkomen door als keten te opereren”, stelt Herman van Wissen, de Nederlandse landbouwraad in Boekarest. Maar van een ketenaanpak is in de Roemeense zuivel allerminst sprake. Juist daar liggen kansen voor de Nederland”, meent Van Wissen, die volgende maand na vier jaar de hoofdstad Boekarest verruilt voor Den Haag. Hij vindt dat de Nederlandse landbouwexport meer gericht zou moeten zijn op beheersing van een keten, in plaats van op de uitvoer van producten. “Wij moeten als Nederland geen grote volumes willen exporteren die veelal weinig opbrengen; we moeten het met toegevoegde waardeproducten verdienen.” En dan heeft Van Wissen het met name over kennis, innovatie en kwaliteit. “Dat zijn de kroonjuwelen van de Nederlandse zuivelsector. Die moeten we inbrengen in de Roemeense keten. Dan maak je echt Gemeenschappelijk zuivelzicht / 16 mei 2012
15-5-2012 12:28:03