SCHAKEL IN SUCCES MAGAZINE VOOR AGRARISCH ONDERNEMERS, NR 4, DECEMBER 2015
DUTCH FARMING: WAARIN EEN KLEIN LAND GROOT KAN ZIJN PAGINA 14
EXTRA: AGRIFIRM INVESTEERT IN DE TOEKOMST PAGINA 25
LELIE-EXPORTEUR EN -KWEKER JACOB LANGELAAN
“ALLES DRAAIT NU OM SCHOON UITGANGSMATERIAAL” PAGINA 6
2
VOORAF
KRACHT IN DE KETEN ‘Kracht in de keten’ is één van de thema’s binnen Dutch Farming. Een thema naast ‘slim voeden’ en ‘gezonde bodem, gezonde planten, gezonde dieren’. Een prachtige term, maar over de andere twee praten en schrijven we makkelijker. Daar zijn we namelijk al heel goed in. De kennis en kunde daarover ligt van oudsher in onze roots. Daarmee zijn alle Agrifirm-medewerkers dagelijks aan het werk. Bezig te zorgen dat het bij ons op het bedrijf nog beter gaat; beter met de bodem, met de planten en de dieren. Maar die kracht in de keten? Gaan we dan terug naar de tijden van Cehave en Cebeco? Moeten we deelnemen in slachterijen, ons inkopen bij zaadveredelaars? Dat deden we toch? En hoe succesvol was dat? Kritische vragen die opborrelen. En terecht. U hebt gelijk, met ‘kracht in de keten’ is in Noord- en Zuid-Nederland veel leergeld betaald. En daar moeten we niet naar terug. Doen waar je goed in bent en dat nog beter… Dat geldt op onze boerenbedrijven, dat geldt voor Agrifirm. Daarbij is ‘kracht in de keten’ een hele belangrijke. Misschien wel de allerbelangrijkste binnen Dutch Farming. Want als we nog zo efficiënt, duurzaam en veilig produceren, maar hebben de kracht(verdeling) in de keten niet op orde, kunnen we stoppen met boeren! Daarom staat er ‘kracht’ in de keten’, geen ‘macht’ in de keten. Daar ligt de uitdaging. Niet met macht de hele keten willen reguleren, maar met kracht een onmisbare schakel zijn. Eigendom
hoort daar niet expliciet bij. De nieuwe tijd met data en
netwerken biedt veel kansen om los van elkaar tot een
maximale samenwerking te komen. Coöpereren dus!
Coöpereren met als doel veilig voedsel met een eerlijk
rendement voor alle deelnemers in de keten. Dat is
Dutch Farming!
Theo Koekkoek
VOORZITTER RAAD VAN COMMISSARISSEN
AGRIFIRM GROUP
VOLLUK! PAGINA 9
3
MOOI WERK PAGINA 4
Akkerbouwer ontmoet pluimveehouder PAGINA 22
Agrifirm investeert in de toekomst PAGINA 25
Verder in dit nummer 6 Interview Jacob Langelaan | 10 Innovatie | 13 &CO: teler en restauranthouder | 14 Waarin een klein land groot kan zijn 18 3600 | 25 Extra: Agrifirm investeert in de toekomst | 33 Over Agrifirm | 36 De grote stap van Willem Pijnenburg
WIE? Adrie Peeters WAAR? Halsteren (Noord-Brabant) WANNEER?
MOOI WERK
26 oktober 2015 WAT? Koeien scheren. Het melkveebedrijf van Adrie Peeters telt 80 stuks melkvee en 60 stuks jongvee. WAAROM? In het najaar scheert Adrie de wintervacht van zijn koeien. Op stal kunnen ze daardoor beter hun warmte kwijt. Een natte vacht van transpirerende koeien veroorzaakt verkoudheid of schurft. Adrie houdt er bovendien van dat zijn koeien er netjes en verzorgd bij staan.
6
7
INTERVIEW
Lelie-exporteur en -kweker Jacob Langelaan
“ ALLES DRAAIT NU OM SCHOON UITGANGSMATERIAAL” Volgens directeur en mede-eigenaar Jacob Langelaan zijn de kwaliteitseisen die worden gesteld aan de producten van Zabo Plant erg hoog. Dankzij grote inspanningen kan aan die eisen worden voldaan. “Maar de normen moeten wel werkbaar blijven. Je kunt niet elke bol afzonderlijk toetsen.”
strenge eisen kunnen voldoen. Dan is het jammer dat er door gebrek aan begrip en communicatie tussen de Nederlandse Voedsel- en Waren- autoriteit (NVWA), de kwekerij en de handel soms onwerkbare normeringen afgesproken zijn. Hoe kunnen we ooit een virus op 0% garanderen, zolang we met steekproeven werken? Theoretisch moet je dan elke bol toetsen. Omdat we als sector steeds beter laten zien wat we doen, kan de NVWA beter naar buiten treden. Het ketenregister, waarbij partijen traceerbaar worden, was een grote stap. Dit biedt de NVWA
HOE HOOG ZIJN DE KWALITEITSEISEN
handvatten om over de grens uit te
VOOR JULLIE PRODUCT?
leggen wat we doen en de bereidheid is
“Erg hoog. We zijn er de afgelopen jaren
ook zeker aanwezig. Ik weet zeker dat we
helaas niet goed in geslaagd om aan-
hier werkbare normeringen voor terug-
sluiting te houden met werkbare normen
krijgen. Een 0% normering zou dan
voor het telen van een natuurproduct.
0,8% kunnen worden, waar we als vak
Er is niets mis met hoge kwaliteitseisen,
100% achter staan.”
maar normen moeten wel werkbaar blijven. Dankzij enorme inspanningen
HOE WAARBORGEN JULLIE DIE
van de bollenkwekers die aan ons leveren,
CONSTANTE KWALITEIT?
ligt de lat voor de kwaliteit van onze
“We kunnen als kopende partij helaas
leliebollen erg hoog, zodat we aan hele
niet veel doen aan de kwaliteit van het
8
INTERVIEW
ONDERNEMER Jacob Langelaan, directeur en mede-eigenaar BEDRIJF Zabo Plant BV, wereldwijde exporteur en kweker van leliebollen. Exporteert jaarlijks circa 100 miljoen leliebollen naar meer dan 30 landen. Vestigingen in ’t Zand (Noord-Holland) en Pittsburgh (VS). Ook zijn er belangen in
belangrijk dat dat wij als leliekwekers
bollen die wij ontvangen alleen voor
een leliekwekerij in Valdivia in Chili,
het garanderen van schoon uitgangs
afbroei worden gebruikt, krijgt het virus
zodat de aanvoer van verse bollen
materiaal serieus en snel hebben opgepakt,
niet de tijd om de bloem aan te tasten.
het hele jaar rond gegarandeerd is.
de ramp was anders niet te overzien
Toen het PlAMV net opkwam, waren we
geweest. Drie jaar geleden bouwden we
daar heel bang voor. We beseffen dat
bij Zabo 5.000 m2 koelcellen om onze
de tijd die wij het product bij ons geven
bollen optimaal te bewaren. Door de
om ‘uit te ademen’ zeer belangrijk is om
uitgangsmateriaal bij onze leveranciers.
ruime inpakcapaciteit kunnen kunnen
PlAMV verspreiding tegen te gaan. Maar
We praten veel met leveranciers om
onze medewerkers het moment van
we hebben altijd al zo gewerkt.”
bewustwording te kweken. De meeste
inpakken en invriezen nog beter bepalen.
leliekwekers beseffen heel goed wat er
Er moet veel gebeuren in korte tijd en een
WAT IS UW VISIE OP DE SECTOR?
speelt rondom virusbesmetting, maar de
leliebol is kwetsbaar op het moment dat
“Slagvaardig blijven, open blijven staan
inspanningen en investeringen vergen
deze wordt gerooid. Heel veel inpakken
voor onze omgeving en stappen blijven
enorm veel van de sector. De lelieteelt
in korte tijd is het enige dat telt. Dat Zabo
maken. Ik hoor dagelijks de frustratie bij
is binnen vijf jaar op zijn kop gezet. Alles
een vermogen stopt in een machine die
jonge kwekers over hoe eenzijdig negatief
draait nu om schoon uitgangsmateriaal.
maar drie weken per jaar draait, doet er
ons bollenvak naar buiten komt.
Ben je aan de bron schoon, dan lever je
niet toe.”
Waarom komt er nooit in het nieuws dat
lelies af die niet of slechts licht besmet
ons oppervlaktewater steeds schoner
zijn. Bij dit ‘nieuwe telen’ is de vraag hoe
HOE GAAT ZABO PLANT OM
wordt en dat we steeds minder chemie
schoon de bron is en voor hoe lang. Als
MET BESMETTINGEN ALS HET
gebruiken in onze teelt? Op langere
exporteur zitten we tussen twee vuren.
PlAMV-VIRUS?
termijn moeten we het kwaliteitsstreven
Aan de ene kant de leliekwekerijen die
“Wij werken met twee inpaklijnen en
‘zeg wat je doet en doe wat je zegt’ voor
er alles aan doen en aan de andere kant
verversen het bad tweemaal per etmaal.
ogen houden. We zijn als leliesector zeker
onze klanten wereldwijd die bijna niks
Meer kunnen we niet doen. Gelukkig
op de goede weg, maar meer openheid
meer accepteren. Jaar na jaar konden
valt het in de praktijk erg mee met de
en communicatie leveren begrip en
we uitleggen dat we er alles aan doen,
kruisbesmetting. Bij bollen die we planten
acceptatie op. Voor ‘rommelkonten’ is er
maar het geduld raakt op. Het is daarom
is dit uiteraard heel anders. Doordat de
wat mij betreft geen plaats meer!” <
9
VOLLUK!
ERFBETREDERS OVER HUN ROL OP HET BOERENERF
Albert Kingma uit Dokkum (Fr.) is chauffeur bij JCL Logistics. Hij bezorgt zakgoed van Agrifirm bij particulieren, boeren en Welkoop-winkels door heel Nederland. “JCL is de hoofdvervoerder van zakgoed van Agrifirmproducten. Ik rijd met een grote zeilwagen en heb een Kooiaap achterop. Deze Kooiaap gebruik ik om de pallets te lossen. Het is mijn taak om alles netjes en op tijd af te leveren bij de klant. Die klant is heel divers: het kan een
“ AFLEVEREN ZOALS JE HET ZELF OOK ZOU WILLEN ONTVANGEN”
veehouder zijn, maar ook een winkel. Mijn motto is: de producten afleveren zoals je het zelf ook zou willen ontvangen. Dat betekent voor mij: de bezorging netjes en correct afhandelen. We zijn als chauffeurs niet in dienst van Agrifirm, maar we zijn wel een visitekaartje van het bedrijf naar de klanten toe. Dat is een taak die ik heel serieus neem. Het lossen gebeurt soms op de meest krappe weggetjes en afgelegen plaatsjes. Dat maakt mijn werk erg mooi en uitdagend. Soms moet je echt creatief zijn om het lossen tot een goed einde te brengen. Als chauffeur moet je je blijven bijscholen. Met cursussen en trainingen houd ik mijn kennis en vaardigheden op peil. Met de bijscholing verdien ik punten voor Code 95. Deze aantekening in het rijbewijs is verplicht voor elke beroepschauffeur.” <
INNOVATIE
Bert Rijk van Aurea Imaging, één van de drie ‘eBee-piloten’ die samenwerken met Agrifirm, presenteert de eBee tijdens de bijeenkomst in Nieuwehorne.
“ WET- EN REGELGEVING STRUIKELBLOK VOOR INNOVATIEVE LANDBOUW” Wet- en regelgeving staan de
Verschillende loonbedrijven en toeleveranciers toonden de technologieën die ze hebben
ontwikkeling en toepassing van
ontwikkeld om percelen en gewassen met behulp van data naar behoefte te bemesten,
precisielandbouw in de weg, zo is
te bekalken of te bespuiten met gewasbeschermingsmiddelen. Ze deden een oproep
de overtuiging van Christel Thijssen,
aan Lodders en Huitema om de innovaties door loonwerkers met gerichte subsidies te
eigenaar van Loonbedrijf Thijssen in
ondersteunen. Loonwerkers grijpen nu naast de zogenoemde POP-subsidiegelden, omdat
het Friese Nieuwehorne. Samen met
deze alleen bestemd zijn voor agrariërs. “Precisielandbouw is geen toekomst, het is er
collega Rien Stuut uit het Groningse
al. Wij als loonbedrijven investeren fors en moeten boeren overtuigen van het nut. De
Zevenhuizen organiseerde hij eind
overheid zou innovatieve loonbedrijven moeten helpen”, aldus Thijssen. Collega Anne Dijk
september een bijeenkomst om dit
van loonbedrijf Us Belang: “Er is sprake van oneerlijke concurrentie tussen loonwerkers en
thema onder de aandacht te brengen
boeren die investeren in innovatie. De overheid zou daar iets aan moeten doen.”
van VVD-kamerlid Helma Lodders en Europarlementariër Jan Huitema van
Ook Agrifirm wordt door regelgeving belemmerd bij innovatieve ontwikkelingen, stelt
dezelfde partij.
Aaldrik Venhuizen van Agrifirm Plant. “Door onze omvang mogen wij geen innovaties opstarten met het midden- en kleinbedrijf. Dat is jammer want juist in die samenwerking kan innovatie plaatsvinden.” Michiel Pouwels, directeur belangenbehartiging van Cumela Nederland stelt dat ingezet moet worden op de beschikbaarheid van snelle internetverbindingen in het buitenland, en wetgeving rondom eigendom van data. Peter Millenaar, algemeen directeur van Agrifac, bestreed het laatste: “Laten we alsjeblieft geen patiënten dossierdiscussie opstarten. Als iedere boer z’n data voor zichzelf houdt, schieten we er niets mee op.” <
INNOVATIE Melkpoeder voor effectieve en duurzame kalveropfok
Bemestingsonderzoek asperges resulteert in Asperge Monitor
Agrifirm Feed en Nutrifeed, onderdeel van FrieslandCampina
Met het in kaart brengen van verschillende bemestingseffecten
Ingredients, hebben eind oktober het eerste resultaat
op asperges, wordt gewerkt aan een methode om telers te
gepresenteerd van hun samenwerking: Kalvolac Unlimited,
helpen bij het opstellen van een bemestingsstrategie.
een melkpoeder speciaal ontwikkeld voor onbeperkte
De monitor laat zien hoe het beste kan worden voldaan aan de
melkverstrekking.
bemestingsbehoefte van de asperge in verschillende periodes. Het resultaat is een bemestingsplan, van opkweek tot productie.
Sinds het verdwijnen van het melkquotum staat de melkvee-
De informatie komt voort uit een onderzoek naar de ideale
houderij voor de uitdaging om een balans te vinden tussen
bemesting van asperges, dat Agrifirm Plant startte op het
een gezonde, economische bedrijfsvoering enerzijds en
proefveld in Rolde, van PPO Marwijksoord. <
aspecten als een goede mineralenefficiĂŤntie en diergezondheid anderzijds. Dit vraagt om innovatieve concepten die bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van de melkveehouderij. Kalvolac Unlimited kan onbeperkt worden verstrekt en is speciaal ontwikkeld om kalveren effectiever op te fokken en het genetisch potentieel optimaal te benutten. De behoefte
Onderzoek naar restproduct Vitens in legpluimveevoer
van het kalf wordt beter gedekt en het sluit beter aan bij het
Drinkwaterbedrijf Vitens en Agrifirm Feed hebben op de
natuurlijke drinkgedrag. De verhoogde opname van melkpoeder
internationale watervakbeurs Aquatech een samenwerkings-
zorgt voor een betere beginontwikkeling van het kalf. Deze
contract ondertekend. Agrifirm Feed onderzoekt de komende
groei zorgt weer voor een hogere opname van kracht- en
periode of Vitens kalkkorrels, een restproduct van drinkwater-
ruwvoer op het moment van spenen. <
productie, gebruikt kunnen worden in legpluimveevoer. Bij een positieve uitkomst van de proeven zal Agrifirm Feed de huidige kalksteentjes in het voer vervangen door de Vitenskorrels. Het drinkwaterbedrijf zal dan vanaf 1 januari 2016 tot 14 miljoen kilo kalkkorrels gaan leveren aan Agrifirm Feed. De samenwerking draagt bij aan de duurzaamheidsdoelstellingen van beide ondernemingen. Namens Vitens bekrachtigde directievoorzitter Lieve Declercq de voorgenomen samenwerking, namens Agrifirm Feed was Jan Kamphof â&#x20AC;&#x201C; directeur Verkoop, Innovatie & Marketing aanwezig. <
INNOVATIE
IN
SPIRATIE
INNOVATIES VAN BUITEN DE AGRARISCHE SECTOR
Bodem Resetten voor buitenteelten Het vervolgonderzoek naar Bodem Resetten, een duurzame grondbehandelingsmethode tegen bodemziekten, is in volle gang in buitenteelten en zal in 2016 worden voortgezet. Er wordt
Alternatief voor arbeidsintensief garnalen pellen
gewerkt aan apparatuur die het middel Herbie® in één handeling
Het pellen van garnalen met de hand is erg arbeidsintensief
in de grond werkt, en de grond vervolgens afdekt met een coating.
en wordt nu vaak gedaan in Marokko. Maar Garnalenpel-
In 2014 is gestart met onderzoek naar de toepassing van Herbie®
centrum (GPC) Kant doet het liever zelf, machinaal en hier
in de buitenteelten. Daarbij is gekeken naar de effectiviteit van
in Nederland.
het middel tegen bodemziekten, zoals aaltjes en schimmels. Voor de buitenteelten is het belangrijk dat de gemiddelde bodem
Al sinds 1990 is GPC Kant bezig om een goede pelmachine te
temperatuur minimaal 16 graden is en dat de folie onbeschadigd
ontwikkelen voor de Hollandse garnaal. In 2014 behaalde Kant
blijft om de grond in te kuilen. Het nadeel van een afdekking met
de tweede prijs met zijn machine in de MKB Innovatie Top 100
folie is echter dat deze windgevoelig is en daardoor kwetsbaar.
en inmiddels heeft het bedrijf een goed werkende garnalen-
Een verspuitbare coating die hecht aan de grond zou dit probleem
pelmachine. De snelheid van de machine levert misschien wel
kunnen oplossen. Een natuurlijke coating is op kleine schaal
de grootste voordelen op. Doordat de garnalen niet eerst naar
getest en bleek even goed af te sluiten als een folie. Met het
Marokko hoeven, kan een garnaal die gisteren nog in de zee
vervolgonderzoek wordt ook onderzocht in welke lagere
zwom, morgen al bij de consument liggen. Daarnaast verliest de
dosering de vloeibare Herbie 87® het meest effectief is. <
garnaal minder kleur, geur en smaak. “Door de snelheid hoeven we ook minder conserveermiddelen toe voegen, maar in de toekomst willen we kijken of we helemaal zonder conserveermiddelen kunnen”, aldus Alfred Kant van GPC Kant. De uitdaging van het machinaal pellen van garnalen zit vooral in de vorm waarin de garnaal binnenkomt. Krom, recht, hard, slap, glad. Elke garnaal is anders. Inmiddels kunnen de machines goed overweg met de garnalen, al moeten partijen bij de inkoop nog kritisch worden geselecteerd. De voorkeur gaat uit naar zoveel mogelijk kromme garnalen. Op de huidige locatie in Leens wordt ongeveer 25 ton garnalen gepeld per week. In april 2016 wordt de nieuwe locatie op Lauwersoog in gebruik genomen, waar twintig pelmachines komen te staan. In 2016 kan er naar verwachting 100 ton garnalen per week gepeld worden. Daarmee is GPC Kant goed voor 20
Een onderzoeker dekt grond af met een verspuitbare coating.
procent van alle, voor de Nederlandse handel gepelde garnalen. <
&CO
13 ONDERNEMERS OVER HUN SAMENWERKING
“ WE ONTPLOOIEN REGELMATIG NIEUWE INITIATIEVEN” Gilbert Sweep uit Etten-Leur (N.Br.) levert zijn asperges en
De Santspuy in Etten-Leur. Mijn vader deed al zaken met de vader
wijnen al jaren aan Restaurant De Zwaan. Samen komen ze
van Gilbert Sweep, de huidige eigenaar. De kwaliteit van hun
regelmatig tot ideeën voor nieuwe producten.
producten staat buiten kijf. Maar de korte lijnen en de betrouwbaarheid vind ik net zo belangrijk. De asperges staan hier alleen in het
Restaurant De Zwaan in Etten-Leur heeft een naam hoog te
seizoen op het menu als ze direct uit de koude grond komen.
houden. Niet alleen omdat het restaurant bekend staat om zijn
Maar hun wijnen en likeuren staan het hele jaar door op de kaart.”
eigentijdse en originele gerechten, maar vooral omdat het dit
Gilbert is behalve aspergeteler ook melkveehouder en wijnboer.
jaar voor de 20e keer is onderscheiden met een Michelin ster.
“Toen ik het bedrijf overnam wilde ik de druiven opgeven”, lacht hij.
“Ik stel hoge eisen aan mijn producten en werk het liefst met
“Die waren nog een erfenis van mijn vader, die in de Dordogne het
duurzame streekproducten”, zegt eigenaar Roland Peijnenburg.
‘wijnvirus’ had opgelopen. Uiteindelijk ben ik ook besmet geraakt.
“Zo werk ik ruim 25 jaar samen met wijn- en aspergeboerderij
De kwaliteit wordt stap voor stap beter. Samen met Roland hebben we een cuvée samengesteld, een blend van drie oudere rassen. We leveren deze wijn ook aan de lokale Albert Heijn.” De samenwerking levert Gilbert
Gilbert Sweep (l) en
en Roland meer op dan goede
Roland Peijnenburg (r).
zaken alleen. “We ontplooien regelmatig nieuwe initiatieven. Een mooie vorm van co-creatie die nieuwe kansen biedt.” <
16 14
ONDERNEMEN
Reacties op Dutch Farming visie van Agrifirm
WAARIN EEN KLEIN LAND GROOT KAN ZIJN Onder de titel Dutch Farming laat
De term Dutch Farming roept veel
technologie en vakmanschap. Boven-
Agrifirm zien hoe agrarisch onder-
herkenning op. Frans Stortelder, COO
dien hebben telers begrepen dat je een
nemers samenwerken in de keten
Pork bij VION Foods, associeert het met
vehikel nodig hebt als je succesvol wilt
om tot betere resultaten te komen.
vooruitstrevende landbouw. “Wij staan
exporteren. “Daarom bestaat Agrico.
Is Dutch Farming herkenbaar en is dit
erg goed bekend in de hele wereld.
Hiermee zorgen onze leden ervoor dat
concept bruikbaar om de Nederlandse
Dat wordt in eigen land vaak onderschat.
ze logistiek de zaak goed voor elkaar
land- en tuinbouw vooruit te helpen?
Maar als je kijkt naar de varkensketen
hebben. In combinatie met onze grote
We spraken met vier bestuurders in
dan zijn we, samen met Denemarken,
havens kunnen we efficiënt exporteren”,
verschillende agroketens. En we legden
wereldwijd top of the bill”, aldus de man
aldus Van Hoogen.
deze vragen voor aan Louise Fresco,
die sinds dit voorjaar verantwoordelijk
sinds ruim een jaar voorzitter van de
is voor de varkensslachterij- en verkoop-
PRODUCTIVITEIT
raad van bestuur van Wageningen UR.
activiteiten bij de grootste Nederlandse
Stortelder ziet dat vooral de schaalgrootte
vleesonderneming.
en productiviteit van de varkensbedrijven in Nederland aan de basis staan van het
LOGISTIEK
succes. “Daarmee halen we goede resul-
Jan van Hoogen bevestigt dit. Hij is
taten, ook op het punt van dierenwelzijn
algemeen directeur van aardappel-
en diergezondheid. Ik ben enthousiast
coöperatie Agrico. “De hele wereld kent
over iedereen die daar positief aandacht
ons hoge niveau van werken. Dat helpt
aan besteedt.”
enorm om internationaal zaken te doen”, zegt hij. Van Hoogen schrijft het succes
Bernard Oosterom, ondernemer in
toe aan de combinatie van kennis,
potplanten en bestuurlijk actief bij onder
15
ONDERNEMEN
andere veiling FloraHolland, is positief
wikkelen die inspelen op de toenemende
maar plaatst een kanttekening. “Ik denk
vraag, inclusief de eis dat je het duurzaam
dat we inderdaad heel wat gepresteerd
produceert. Dus bijvoorbeeld dichter bij
hebben in dit kleine landje. Daar trots
de consument produceren dan alleen
over vertellen, staat voor de meeste
maar exporteren uit Nederland.” In die
de Nederlandse land- en tuinbouw toe
ondernemers niet bovenaan het lijstje.”
zin is Dutch Farming misschien wel het
aan de goede infrastructuur: kennis,
Toch zijn we internationaal absoluut
nieuwe exportproduct. Gevraagd naar
coöperaties die zorgen voor aanvoer
een gidsland, zeker ook in de sierteelt,
een voorbeeld wijst Oosterom op
van grondstoffen en andere coöperaties
zo merkt Oosterom. Maar volgens hem
een grote Nederlandse kweker van
die de afzet ter hand nemen. Het is er
moeten Nederlandse agrarische onder-
Phalaenopsis (een orchidee-soort),
allemaal. “Ik spreek wel eens boeren die
nemers ook op tijd de bakens verzetten.
die een samenwerking startte met een
naar het buitenland emigreren en dan
Amerikaanse teler om de markt in de VS
versteld staan van wat ze allemaal zelf
te ontwikkelen. “De teelt vindt daar plaats,
moeten regelen.”
maar de Nederlandse partij brengt kennis en ervaring in en deelt zo mee in het
VAN LAND NAAR KLANT
mogelijke succes ter plaatse”, licht
Het Dutch Farming model blijkt niet
Oosterom toe.
zomaar te kopiëren in het buitenland. Van Hoogen van Agrico noemt als
PRIJSSCHOMMELINGEN
voorbeeld de pootgoedteelt in Canada.
Ook Stortelder ziet groeimogelijkheden
“Daar zijn wij als Agrico ook actief.
op internationale markten. Hij wijst op
De financiële resultaten zijn lager. Maar
Jan van Hoogen, algemeen directeur
het, voor de Nederlandse varkenssector
belangrijker is dat de logistiek minder
van aardappelcoöperatie Agrico.
specifieke, fenomeen van heftige prijs-
goed is dan bij ons. De kosten om van
schommelingen. “Dat is voor ons lastig,
land naar klant te komen, zijn beduidend
“Nederland is een duur land en we krijgen
omdat grote buitenlandse afnemers
hoger dan in Nederland.” Op dit punt
te maken met steeds meer regeltjes. Ik
graag lange termijn contracten afsluiten.
ziet Oosterom ook kansen, onder andere
geloof in verdere internationalisering.”
Dan kunnen we niet uit de voeten met
voor zijn ‘eigen’ FloraHolland.
prijzen die van week tot week kunnen INTERNATIONALE SAMENWERKING
schommelen. Daarom proberen we als
Daarmee bedoelt hij niet nog meer
VION hier een beter systeem voor op te
exporteren, maar vooral internationaal
zetten”. Of meer internationale samen-
ondernemen. “Samenwerking is het
werking het toekomstbeeld is voor alle
sleutelwoord. Wij zijn nogal eens geneigd
Nederlandse agrarisch ondernemers, staat
om eigenzinnig te zijn als ondernemer
te bezien. Want er zijn ook mogelijkheden
en alles zelf te willen doen. Als we onze
om de productie juist toe te spitsen op
kennis en ervaring echt tot waarde willen
de Nederlandse maatschappelijke eisen.
brengen in de wereld, moeten we meer
Die ervaring heeft Eric Hulst, algemeen
Bernard Oosterom, ondernemer in
open staan voor samenwerking. Om met
directeur van kaascoöperatie CONO in
potplanten en bestuurlijk actief bij
internationale partners concepten te ont-
West Beemster. Hij schrijft het succes van
o.a. veiling FloraHolland.
>
16
ONDERNEMEN
> “Het is onze strategie dat we op meerdere
zijn specifieke smaak, die een premie
ontwikkeling van de productie binnen de
plekken in de wereld partijen kunnen sa-
oplevert in de markt. “Dan kun je ook
specifiek Nederlandse omstandigheden.
menbrengen om invulling te geven aan
meer investeren in een goede relatie
Dat sluit groei niet uit. CONO legt geen
de vraag. Nederlandse coöperaties en
met je omgeving”, legt Hulst uit.
grenzen op aan de bedrijfsomvang.
agrarisch ondernemers hebben daar
“Dat is de beslissing van elke individuele
mooie kansen, mits we bereid zijn ons aan
ondernemer”, aldus Hulst. Van Hoogen
te passen aan lokale omstandigheden.”
is het hiermee eens. “De voorop lopende telers in Nederland gaan hun kostprijs
TELER-BURGER
verder verlagen met behulp van smart
Naast zo’n internationale exploitatie van
farming. Toepassen van sensoren en
kennis en ervaring, zulken we er ook voor
precisielandbouw zorgen er ook voor
moeten zorgen dat we in Nederland
dat er nog grotere bedrijven komen.
kunnen blijven produceren. Dat het niet
De kleinere telers gaan zich vooral
alleen om schaalgrootte gaat, maar ook
toeleggen op speciale markten”.
om ”produceren op maat” zoals Agrifirm
Eric Hulst, algemeen directeur van
dat omschrijft, onderstreept Van Hoogen.
kaascoöperatie CONO.
“Dat speelt bij ons natuurlijk vooral bij consumptieaardappelen. Het is een van
KAASFABRIEK
de redenen waarom wij ook actief zijn in
Een mooi voorbeeld hiervan is de nieuwe
biologische aardappelen. En we investeren
kaasfabriek van CONO. Die is recent
in de relatie teler-burger. Mensen willen
gebouwd in droogmakerij De Beemster,
recreëren op het platteland. Dan moet je
door Unesco als werelderfgoed aan-
ook zorgen voor wederzijds begrip, dus
gemerkt. Hoe kun je daar een nieuwe
we doen mee met open dagen van telers.
fabriek bouwen? Door te zorgen voor
En we zijn mede-organisator van het
een ontwerp dat past bij de historie en
pieperfestival: ook om burgers te laten
het landschap. “We kregen complimenten
ervaren hoe de aardappelteelt in elkaar zit.”
van de autoriteiten, onze nieuwe fabriek is
Frans Stortelder, COO Pork bij VION Foods.
een verrijking van het landschap”, vertelt VOORLOPER
Hulst niet zonder trots. De discussie over
Tenslotte wijst de Agrico-directeur op
Als het gaat om ‘produceren op maat’ is
landschappelijke inpassing speelt ook
een ander aspect van Dutch Farming,
CONO een voorloper. Deze onderneming
voor de CONO-melkveehouders. “We
dat zeker in de aardappelteelt van belang
zette weidegang als een van de eersten
stellen de ideeën van onze architecten
is. “Je ziet dat de teeltkosten in Oost-
op de kaart en ontwikkelde het program-
nu ook voor hen beschikbaar. We hebben
Europa lager zijn dan in Nederland.
ma Caring Dairy voor de melkveehouderij.
al meer dan tien boeren die deze gaan
Toch verplaatst de teelt zich niet, omdat
Ook in de kaasproductie neemt de
toepassen bij hun nieuwe stal. Zodat
ze daar niet de hectare-opbrengsten
coöperatie duidelijk stelling. Hulst:
hun investering ook als verrijking van
halen die onze telers wel van het land
”Wij kiezen bewust voor lokale kwaliteit
het landschap wordt ervaren.”
halen. Dat komt door het specifieke
en authentieke producten met smaak.”
klimaat in ons land. Dat is een voordeel
De bekende Beemster kaas is daar het
GROEI
dat we altijd zullen hebben en dat ook
resultaat van. Internationaal erkend om
CONO kiest hiermee voor verdere
niet te kopiëren is.” <
17
“ Zoek nieuwe manier om kennisbasis te versterken” ZIJN ER IN UW OGEN GEMEENSCHAPPELIJKE KWALITEITEN IN DE LAND- EN TUINBOUW WAARMEE DEZE ZICH KAN PROFILEREN ALS ‘DUTCH FARMING’? De Nederlandse land- en tuinbouw kenmerken zich door een
Louise Fresco, Voorzitter Raad van Bestuur Wageningen UR
goede samenwerking binnen de keten en tussen ondernemers onderling. De beperkende factoren, zoals dure grond, energie
onder druk. Ik zou de ondernemers willen oproepen om – van-
en arbeid zijn een aansporing geweest om tot innovatieve
uit de markt – te zoeken naar een nieuwe moderne manier om
oplossingen te komen. De Nederlandse land- en tuinbouw
gezamenlijk de kennisbasis onder de sector vast te houden en
blijven zich ontwikkelen dankzij een goed klimaat voor
te versterken.
kennisontwikkeling, waarbij overheid, ondernemers en kennisinstellingen nauw samenwerken. Dat heeft geleid tot
TOEKOMSTIGE VOEDSELPRODUCTIE OP SCHAAL EN OP
slimme en hoogtechnologische oplossingen en een sterke
MAAT, IS HET DEVIES VAN AGRIFIRM. KENT NEDERLAND
concurrentiepositie. Efficient gebruik van hulpmiddelen, zoals
DAARTOE VOLDOENDE INNOVATIEKRACHT?
mest, voer en water, zorgen voor lage emissies en voor hoge
Nee! De innovatiekracht en creativiteit zijn geweldig en
opbrengsten. Dat is de kracht van ‘Dutch Farming’: verantwoord
krachtig aanwezig bij onderzoekers of ondernemers. Maar
en duurzaam produceren met oog voor de afnemers en de
de overheid, die wel het belang van innovatie onderschrijft
maatschappij als geheel.
kan hier vaak onvoldoende middelen tegenover stellen. We moeten ons goed realiseren dat stilstand achteruitgang is.
AGRIFIRM BESCHRIJFT DUTCH FARMING AAN DE HAND
VAN DRIE PIJLERS: A) SLIM VOEDEN, B) GEZONDE
WAT VERWACHT U VAN DE INVOERING VAN SMART
BODEM, PLANTEN EN DIEREN EN C) KRACHT IN DE
FARMING BIJ DE SPELERS OP DE WERELDMARKT?
KETEN. HERKENT U DEZE ALS SPECIFIEK VOOR DE
Ik ben net terug uit Amerika waar ik de uitreiking van de World
NEDERLANDSE LAND- EN TUINBOUW?
Food Prize heb bijgewoond. Het valt mij op dat we als Neder-
Dit zijn thema’s die overal ter wereld van belang zijn.
landse sector internationaal goed op de kaart staan. Maar
In Nederland zijn we al heel ver met het implementeren van
vergis je niet: die positie ben je zo kwijt als je de nieuwe
oplossingen voor deze thema’s. Daarmee lopen we voorop
ontwikkelingen niet goed bijhoudt. In de Verenigde Staten
en dat biedt kansen in het bijdragen aan voedselzekerheid,
zie je dat straks alle gegevens over bodem, klimaat en ras van
voedselveiligheid en voedingswaarde elders in de wereld.
letterlijk alle akkers in kaart zijn gebracht en dat de ondernemers maatwerk teeltadviezen kunnen krijgen, waarbij heden,
WAT BETEKENT HET VOOR TELERS EN VEEHOUDERS
verleden en toekomst meegewogen kunnen worden. Zover
ALS ZIJ DAAR (NOG MEER) INHOUD WILLEN GEVEN?
zijn we in Nederland nog lang niet, maar we zouden in staat
Dat betekent dat ze voortdurende een open oog en oor
moeten zijn om ook op dit terrein een belangrijke speler te zijn.
moeten hebben voor vernieuwing en innovatie. Tegelijkertijd
Precision agriculture gebaseerd op big data heeft de toekomst,
doet het een beroep op hun ondernemerschap, want ze
net als geïndividualiseerde voedingsadviezen. Daarvoor is
werken in een concurrerende omgeving, waarbij de collega’s
intensieve en goede samenwerking nodig. Samenwerking met
in binnen- en buitenland ook niet stilzitten en de consument
nieuwe partijen, zoals de IT- en electronica-industrie biedt
soms in verwarring is en wantrouwend staat tegenover de
daartoe geweldige kansen. Ook de chemie is een nieuwe
sector. Het lastige is dat door het wegvallen van de gemeen-
partner als het gaat om nieuwe biobased materialen. Als we in
schappelijke investering in kennisontwikkeling via de product-
Nederland die nieuwe verbanden een kans geven en aangrijpen
schappen is weggevallen. Dat zet het Nederlandse systeem
om te komen tot vernieuwen kunnen we voorop blijven lopen.
FRUITBEDRIJF MASTELING, MARKNESSE Cees en Oda Masteling, 60 hectare appel- en perenboomgaarden.
360
O
BEDRIJFSONTWIKKELING: VERLEDEN, HEDEN, TOEKOMST
De Noordoostpolder is een gebied met veel buien en hagelschade. Daarom dekt Masteling de nieuwe, duurdere rassen af met hagelnetten. “Op dit moment staan hier Junami en Rubens appelen en nieuwe Elstar mutanten.“
“Hier staan Conference peren, die net wat vroeger zijn in hun herfstontwikkeling dan de appels. Op dit moment hebben we zo’n 25 hectare perenbomen en 35 hectare appelbomen. Uiteindelijk willen we naar een fifty-fifty verdeling, omdat op peren een betere marge zit dan op appels.”
Op het moment van de foto was de oogst in volle gang. “Dat zie je ook aan het grote aantal auto’s voor de deur. In de oogstperiode hebben we zo’n 70 extra medewerkers uit Polen. De rest van het jaar hebben we 3 vaste medewerkers.”
In deze schuur, die in 2004 werd gebouwd, is achterin ruimte voor een Ultra Low Oxygen koelsysteem. Voorin wordt het fruit verpakt. “We vinden het belangrijk dat onze producten onze eigen naam dragen. Zo zijn we herkenbaar voor de afnemers en de consument.”
Masteling teelt traditionele rassen als Jonagold, Elstar en Conference, maar Mastelings ouders streken in 1956 neer op
de consument wil ook wel eens wat
deze locatie in de Noordoostpolder. Vader
anders eten, vertelt de teler. “We zetten
Freek startte als tuinder, maar schakelde in
10% van ons perceel in voor nieuwe
1962 over naar de fruitteelt. “Het werken met
rassen en innovaties. Bijblijven met
fruit ligt ons goed. De hele cyclus van bloei
vernieuwingen is belangrijk. Vroeger
tot oogst is prachtig.”
wilde ik als eerste finishen, nu neem ik genoegen met een plaats in de kopgroep.”
In deze opslagschuur staan naast fust ook de trekkers en de spuitmachine. We spuiten de spuitmachine slechts af en Op jaarbasis zet Masteling zo’n drie
toe schoon en nooit bij een afvoerput,
miljoen kilo fruit af. Hij regelt zelf de
maar altijd op het land. Uitspoeling naar
verkoop via verschillende afzetkanalen
het grondwater wordt daardoor zo veel
en heeft een winkel aan huis. “Mijn vader
mogelijk voorkomen. De gewasbescher-
is daar al mee begonnen. Bij het stalletje
mingsmiddelen zijn namelijk al afgebro-
aan de weg kunnen mensen voor 2 euro
ken voordat ze door de bodem het
een zak appels of peren kopen.”
grondwater bereiken. “De natuur gaat me aan het hart. Je werkt er de hele dag mee en ik wil het graag doorgeven aan een volgende generatie. Komend voorjaar doen we een emissie-scan. We denken dat we goed bezig zijn, maar er zijn altijd verbeterpunten.
20
OPINIE
WET- EN REGELGEVING STRUIKELBLOK VOOR INNOVATIEVE LANDBOUW
“Laten we nieuwe wetten en regels maken”
A rie Furm
NIEUWE KENNIS GEWASBESCHERMING MOET PRAKTISCH TOEPASBAAR ZIJN Het werken met gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw
er mee aan de slag kunnen. We doen daarom niet alleen
staat altijd hoog op de publieke agenda. Daarmee is het een veel-
tientallen praktijkonderzoeken per jaar, maar hebben ook een
besproken onderwerp in Den Haag en heeft het ook de kritische
100-tal goed opgeleide adviseurs die telers bij het efficiënt
belangstelling van burger en consument. Voor de sector is een
toepassen van gewasbeschermingsmiddelen ondersteunen.
open houding daarom belangrijk. Daarmee laten we zien dat met
Om het voor telers mogelijk te maken om op elk moment
de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen zorgvuldig wordt
inzicht te hebben in bijvoorbeeld weersomstandigheden en
omgegaan.
infectiedruk, worden ook software applicaties ontwikkeld.
Bij het zorgvuldig inzetten van gewasbeschermingsmiddelen zijn
In de adviezen die we geven, wordt preventie steeds
twee zaken van belang. In de eerste plaats is het belangrijk dat
belangrijker. We kijken niet alleen naar een efficiënt gebruik van
alleen gebruik wordt gemaakt van goedgekeurde middelen.
gewasbeschermingsmiddelen, maar ook hoe de noodzaak om
Hierop wordt bij de toelating door de Europese en Nederlandse
middelen in te zetten kan worden verkleind.
overheid een strenge selectie toegepast. Daarnaast zorgt het
Bodemvruchtbaarheid en sterke, weerbare
toepassen van beslissingsondersteunende middelen ervoor dat
gewassen spelen daarom een steeds
gewasbescherming alleen wordt ingezet wanneer dit echt nodig is.
grotere rol in onze adviezen. Ziekte zal,
Dat is ook vanuit kostenperspectief belangrijk.
net als bij mensen, nooit helemaal verdwijnen. Er blijven dus middelen nodig
Het verduurzamen van de toepassing van gewasbeschermings-
voor behandeling. Maar voorkomen is ook
middelen is een collectieve verantwoordelijkheid. Agrifirm Plant ziet
hier beter dan genezen.
daarbij een duidelijke rol voor zichzelf weggelegd in het praktisch toepasbaar maken van nieuwe kennis. Het ontwikkelen van nieuwe
Aaldrik Venhuizen
technologieën is één ding, maar uiteindelijk moeten de telers
manager R&D Agrifirm Plant
VIJF VRAGEN, VIJF ANTWOORDEN
5
21
HELMA LODDERS OVER STEUN UIT BRUSSEL Om de melkvee- en varkenssector te steunen heeft Nederland 29,9 miljoen euro uit Brussel gekregen, bovenop de 50 miljard die de Nederlandse land- en tuinbouw ontvangt aan jaarlijkse Europese subsidies en hulpgelden. Is die steun wenselijk? Helma Lodders, lid van de tweede kamer namens de VVD, is stellig: het huidig Gemeenschappelijk Landbouwbeleid is failliet. 1. IS FINANCIËLE STEUN UIT BRUSSEL
3. WAT MOET DE SECTOR ZELF DOEN
Innovatieve toepassingen met behulp
WENSELIJK VOOR DE NEDERLANDSE
OM ERVOOR TE ZORGEN DAT HET
van drones en data, dát vind ik duurzame
LAND- EN TUINBOUW?
GELD GOED WORDT BENUT?
oplossingen die kunnen zorgen voor
Nee, wat mij betreft moet het worden
De sector stemt ermee in om de 30
economische stabiliteit, voor het duur-
afgeschaft. We houden slechts afhankelijk-
miljoen subsidie in te zetten voor duur-
zaam voeden van de wereldbevolking
heid in stand. Maar afschaffen kan alleen
zame stallen en kruidenmengsels voor
en voor het behouden van onze
als ook de beperkende productiemaat-
weidevogels. Dat verbaast me enorm.
concurrentiepositie.
regelen verdwijnen. Onze hoogproductieve
De sector draait aan de verkeerde knop-
landbouw wordt daarmee klem gezet.
pen. Ondernemers moeten zélf aan tafel
5. HOE KAN DE SECTOR KOPPOSITIE
Het is ondernemers pesten.
zitten. Zij zijn de innovators. Ze moeten
BEHOUDEN NA INVOERING VAN HET
samenwerkingsverbanden aangaan en
TRANS-ATLANTISCH VRIJHANDELS-
2. WORDEN EUROPESE SUBSIDIES OP
met een collectieve visie komen om de
EN INVESTERINGSVERDRAG TTIP?
EEN GOEDE MANIER BENUT VOOR DE
concurrentiepositie te verbeteren.
TTIP biedt veel kansen voor de landbouw.
SECTOR?
De standaarden voor voedselkwaliteit
Ik wil toe naar een beleid dat is gericht
4. OP WELKE MANIER KUNNEN PRO-
blijven gehandhaafd. We zijn in veel
op innovaties. Voor ontwikkelingen die
BLEMEN VAN VEEHOUDERS EN TELERS
sectoren de tweede voedselexporteur
de concurrentiepositie versterken, kan
DUURZAAM WORDEN OPGELOST?
van de wereld. Het is mijn ambitie om
een kortdurende subsidie een aanjaag-
Verschillende politieke partijen en ook de
op de eerste plaats te komen. Dat kan
functie hebben. Prima. Maar belangrijker:
sector zelf, denken bij duurzaam vooral aan
met een vitale primaire sector die gericht
wet- en regelgeving moet ruimte bieden
dierenwelzijn en koeien in de wei. Ze laat
is op innovatie. Met minder méér produ-
om innovaties te kunnen ontwikkelen en
de oren hangen naar een paar NGO’s als
ceren. Laten we in Nederland innovatie
toe te passen.
Wakker Dier en Natuur & Milieu.
gebruiken om daar op in te zetten. <
22
“ WETEN WAT JE WILT EN DICHT BIJ JEZELF BLIJVEN”
23
SPIEGEL
AKKERBOUWER ONTMOET PLUIMVEEHOUDER
‘Stilstand is achteruitgang’, is een bekend gezegde. Maar betekent dat ook dat groei altijd nodig is voor een gezonde bedrijfs voering? Akkerbouwer Paul Roost en pluimveehouder Tonnie van Sleeuwen wisselen hierover van gedachten. Hoewel akkerbouwer Paul Roost en
was niet zijn ding. “Ik had liever -letterlijk-
pluimveehouder Tonnie van Sleeuwen in
het stuur in handen. Akkerbouw paste
hele verschillende sectoren ondernemen,
veel beter bij mij en zodoende ben ik uit-
zien ze veel raakvlakken als het gaat om
eindelijk in deze sector terecht gekomen.
groei. Roost, afkomstig uit het Limburgse
Inmiddels run ik het huidige bedrijf samen
Hunsel, teelt in maatschap met zijn zoon
met mijn zoon.” Weten wat je wilt en
op 342 hectare de groenteconserven
dichtbij jezelf blijven. Zo zou de strategie
erwten, bonen en wortelen, maar ook
van Roost in het kort samengevat kunnen
waspeen, winterpeen, bieten, uien, tarwe
worden. “Op het moment dat je ziet dat je
en maïs. Daarnaast ruilt Roost grond met
zoon er daadwerkelijk iets voor voelt om
een lelieteler. Hij is aangeschoven aan de
in het bedrijf verder te gaan, dan ga je gas
keukentafel van Van Sleeuwen, die in het
geven”, vertelt Roost gedreven. “Maar wel
Brabantse Boekel een gangbaar pluim-
op een manier die bij je past. Zo werken
veebedrijf runt met 24.000 vleeskuiken
we bijvoorbeeld liever niet met vast
ouderdieren.
personeel. We runnen het bedrijf nu dan ook met z’n tweeën en zorgen voor een
DICHT BIJ JEZELF
up-to-date machinepark, want dat is dan
Van huis uit komt Roost van een melkvee-
wel een voorwaarde.” Ook volgens Van
bedrijf. De agrarische sector heeft hem
Sleeuwen speelt bedrijfsopvolging een
altijd wel getrokken, maar koeien melken
rol in de keuze om het bedrijf wel of niet
Tonnie van Sleeuwen (l) en Paul Roost (r).
24
SPIEGEL
te laten doorgroeien. “Ik heb een zoon
je daarvoor ontvangt?” vraagt Roost zich
dit jaar 42 cent. Daarom kiezen we voor
van 14 jaar en hij vindt het leuk om mee
af. “Ik heb een contract met een broederij,
een grote bedrijfsomvang. De prijzen zijn
te werken. Dat is voor nu prima. Of hij
die mij uitbetaalt op het aantal bevruchte
over het algemeen veel te laag en met
later in het bedrijf verder wil, laat ik geheel
eieren dat ik aan hem lever”, legt Van
342 hectare verdienen we gewoonweg
aan hem over. Dat daar nu nog niets over
Sleeuwen uit. “Daarbij stel ik mijn manage
meer dan met zestig hectare. Uiteraard is
bekend is, maakt wel dat ik mijn huidige
ment in op het behalen van een hoge
ook het rendement van het machinepark
bedrijfsomvang mooi vind. Zou ik nu in
eiproductie èn een hoog bevruchtings
hoger bij een grotere bedrijfsomvang.”
aantal dieren uitbreiden, dan blijft er wel-
percentage. Wat betreft de prijs hebben
licht veel werk liggen. Dat zou gevolgen
we de laatste jaren weinig schomme
VOORUIT DENKEN
hebben voor het technisch resultaat van
lingen.” Daarin ziet Roost duidelijk een
Roost en zijn zoon willen verder groeien
mijn bedrijf en dat is absoluut zonde”,
verschil met zijn sector. “Ook wij werken
tot een bedrijfsomvang van 400 hectare.
concludeert Van Sleeuwen.
met contracten en zijn afhankelijk van de
“Groeien is een algemene tendens waarin
markt. Maar de schommelingen zitten er
we willen meegaan. Daarmee volgen we
MANAGEMENT
bij ons wel degelijk in. Waar we het vorig
ook de vraag van de fabrieken”, verklaart
“Hoe uit het technisch resultaat zich in de
jaar nog met 6 à 7 cent per kilo voor onze
de akkerbouwer. “Die willen graag werken
afzet van jouw producten en de prijs die
wortelen moesten doen, ontvingen we
met grotere partijen. Maar het past ons ook. We kunnen het bedrijf dan prima met z’n tweeën blijven runnen en het levert ons het meeste rendement op.” Voor Van Sleeuwen is bedrijfsuitbreiding op dit moment niet aan de orde. Inves teren in zijn stallen is zijn strategie. “Dierwelzijn is in Nederland een belangrijk item. In dat kader mogen de snavels vanaf de tweede helft van 2018 niet meer worden behandeld. Dat zet je aan het denken over te nemen maatregelen op je bedrijf. Door bijvoorbeeld te zorgen voor dimbaar licht, kan ik pikkerij beter in de hand houden. Uiteindelijk wil ik zo veel mogelijk uit mijn dieren halen. Daarbij speelt management een belangrijke rol en daarin kun je blijven groeien. Bovendien”, zo sluit hij af, “heb je er met goede resultaten ook het meeste plezier van.” <
25
AGRIFIRM INVESTEERT IN DE TOEKOMST Op deze pagina’s leest u welke plannen er op stapel staan en waar we de afgelopen tijd hebben geïnvesteerd in efficiëntie en capaciteitsvergroting. Zo zorgen we voor kwaliteitsverbetering, service, gemak en verduurzaming. U leest bijvoorbeeld hoe we bij de productielocatie in Veghel bouwen aan het varkensvoer van morgen (p 26) en hoe we de fabriek in Drachten hebben gemoderniseerd en uitgebreid (p 32). We presenteren bovendien de gloednieuwe fabriek van Nuscience in het Belgische Drongen (p 25). Ook Agrifirm Plant zet in op modernisering en efficiëntie. In Emmeloord kent de verwerking en levering van zaaizaad een volledig nieuwe aanpak (p 30) en de nieuwe ‘af erf’ service van Graansloot Kampen maakt de graanoogst gemakkelijker (p 31).
Nuscience opent nieuwe fabriek in Drongen De Nuscience Group produceert vanaf
productielocaties in Drongen en Baasrode
begin september in de gloednieuwe
en verdubbelt tegelijk de capaciteit tot
fabriek in Drongen (B.). Op hetzelfde
meer dan 10.000 ton per maand. Andere
moment werd Johan de Schepper
afzetgebieden, zoals het Oostblok, China
CEO van Nuscience. De nieuwe fabriek
en Zuid-Amerika hebben eigen productie-
vormt een stevige basis voor de hoog-
eenheden beschikbaar.
waardige productie van premixen, concentraten, nutritionele concepten
De nieuwe fabriek kan het volledige
en functionele voederingrediënten.
assortiment van Nuscience op één
Johan de Schepper, CEO Nuscience
locatie produceren, wat een belangrijke “Als wereldwijde producent in de markt
verbetering en dus besparing in de
van premixen, concentraten, mineraal-
logistiek betekent. “De locatie is uniek
Met de nieuwe man aan de leiding
mengsels, voeding voor jonge dieren en
dankzij de ver doorgevoerde automa-
zal Nuscience de innovatie-gedreven
additieven voor de diervoedingsindustrie
tisering en procesvernieuwingen, mede
instelling verder uitbouwen. “Daarmee
staat onze thuisbasis nu weer als een
dankzij verschillende “best practices” en
zijn we in staat om duurzame en
huis”, aldus Johan de Schepper trots.
innovaties uit andere sectoren”, vertelt de
economisch haalbare oplossingen te
“Van hieruit bedienen we de markten
Schepper. De bouw startte eind 2013 als
leveren voor de efficiënte productie
dichtbij en ver weg zoals Amerika en
onderdeel van de strategie om te komen
van diervoeders en diervoedergrond-
Afrika.” De nieuwe fabriek vervangt de
tot verder internationale uitbouw.
stoffen”, aldus De Schepper. <
26
GROOTSCHEEPSE MODERNISERING VARKENSVOERPRODUCTIE IN VEGHEL Agrifirm Feed investeert fors in modernisering van de productielocatie in Veghel. In de fabriek wordt de productie van voer voor zeugen en biggen gescheiden van die voor vleesvarkens en dragende zeugen. Samen met de installatie van volledig nieuwe productiefaciliteiten, is de fabriek over ruim anderhalf jaar één van de modernste in zijn soort.
“Hiermee maken we een grote slag wat betreft efficiëntie en modernisering. Na deze operatie beschikken we over één van de modernste productielocaties voor de varkenshouderij in Nederland”, aldus een enthousiaste sectormanager Varkens Jeroen van Driel. Het is de tweede keer in korte tijd dat Agrifirm Feed fors investeert in een varkensvoerfabriek. Een paar jaar geleden is ook de productielocatie in Zwolle gemoderniseerd. KWALITEIT EN EFFICIËNTIE Van Driel verwacht dat de investering voor de varkenshouders voordeel zal opleveren wat betreft verdere verbetering van de kwaliteit van het voer. “De operatie is kostenneutraal. We gaan na de verbouwing minder energie verbruiken en ook de onderhoudskosten gaan flink omlaag. Daar tegenover staan hogere
27
AGRIFIRM INVESTEERT IN DE TOEKOMST
afschrijvingskosten. Alles bij elkaar blijft
samen met zijn vrouw en twee zonen op
productie van voer voor vleesvarkens
de kostprijs van het voer gelijk. Maar we
meerdere locaties in totaal 1.000 zeugen,
en dragende zeugen. “Zeugenhouders
kunnen met de vernieuwde fabriek nog
10.000 vleesvarkens, 36.000 vleeskuikens
wensen een perfecte kwaliteit en exact
beter inspelen op de wensen van onze
en 40 hectare akkerbouw. Hij zou graag
de juiste grondstoffen in het voer, om
klanten. Zowel zeugenhouders die een
zien dat de voerkosten wat omlaag gaan.
hun biggen en melkgevende zeugen
specifieke voersamenstelling willen, als
“Dat is onze belangrijkste kostenpost en
de optimale zorg te kunnen bieden.
vleesvarkenshouders die scherp aan de
we werken bij de lage varkensprijzen op
Vleesvarkenshouders kiezen ook voor
wind zeilen wat betreft kosten en voer-
het scherpst van de snede”. Hij erkent dat
kwaliteitsvoer, maar zij kijken ook zeer
samenstelling, kunnen we straks nog
een beter resultaat bij dezelfde voerkosten
scherp naar de prijs”, licht Van Driel toe.
beter bedienen. Daardoor kunnen
natuurlijk ook helpt. “Dat klopt, ik koop
Hannen beaamt dit, maar ziet het liefst
onze klanten een betere voerbenutting
ook zeker niet het goedkoopste voer, het
dat er niet te veel op maat wordt
realiseren, zodat ze de voederconversie
gaat om de marge.”
geproduceerd. “Dat kan op korte termijn
op hun bedrijf kunnen verbeteren”, zegt Van Driel.
intressant zijn, maar het gaat uiteindelijk SPECIALISATIE
om trouwe klanten die voer blijven
Onderdeel van de modernisering in
kopen. Daarom is een continue kwaliteit
TOEKOMST
Veghel is specialisatie naar voersoorten.
van het voer, waar bijvoorbeeld de
Agrifirm wil met de investering bijdragen
De locatie bestaat uit twee productie-
zeugen aan wennen, zo belangrijk.
aan betere bedrijfsresultaten in de varkens-
units, die nu beide zijn ingericht voor
Mijn overtuiging is dat je daarmee meer
houderij, een sector die de afgelopen
alle voersoorten. Na de vernieuwing
bereikt dan steeds andere voersamen-
jaren onder druk staat. Het project loopt
produceert de ene unit (Rijksweg 4)
stellingen te ontwikkelen. Daar komt bij:
van oktober 2015 tot januari 2017. Het gaat
alleen voer voor biggen en lacterende
hoe minder verschillende samenstellingen
om een totale renovatie van de productie-
zeugen. In de andere unit (Rijksweg 5)
wij als boeren vragen, hoe efficiënter
locatie, die nu al is gespecialiseerd in
concentreert de onderneming de
Agrifirm het kan maken.”
varkensvoer. De bestaande pers-, maalen menglijnen worden vervangen door nieuwe, moderne apparatuur. Met minder machines met een grotere capaciteit kan de fabriek zelfs iets meer voer produceren dan nu. MUZIEK “Dit klinkt mij als muziek in de oren”, reageert Jan Hannen op de plannen. De varkenshouder, van wie de voerrekening jaarljiks meer dan 4 miljoen euro beloopt, is blij dat de onderneming vertrouwen heeft in de varkenshouderij. “Gelukkig zijn wij als boeren niet de enigen die toekomst zien. Dit is voor ons een morele steun in de rug”. Hannen heeft in Noord-Limburg,
Jeroen van Driel (l) en Jan Hannen (r).
>
28
AGRIFIRM INVESTEERT IN DE TOEKOMST
> GROTERE BEDRIJVEN Van Driel is dat met Hannen eens, maar wijst er ook op dat de ontwikkelingen in de varkenshouderij snel gaan. “Er komen in rap tempo minder, maar veel grotere bedrijven. Die stellen nieuwe eisen, waar wij als Agrifirm op moeten en willen inspelen. Met de vernieuwing van Veghel kunnen we dat veel beter, onder andere omdat we straks gespecialiseerde productielijnen hebben. Hannen kan wat dat betreft gerust zijn: we optimaliseren de kwaliteit van ons voer over de hele linie, en krijgen meer mogelijkheden om maatwerk te leveren. Ik kan niet wachten tot de nieuwe fabriek klaar is.“ DUTCH FARMING Agrifirm Feed investeert fors in de sector varkenshouderij, op een moment dat de rendementen van de bedrijven in deze sector sterk onder druk staan. Dit is enerzijds een uiting van de coöperatieve basis van de onderneming. “Wij laten de Nederlandse
Agrifirm Plant investeerde de afgelopen
varkenshouders niet in de kou staan”, aldus Joost Helsen, directeur van Agrifirm Feed.
jaren vooral in verbetering van de
Ook het vertrouwen in de toekomst van de varkenshouderij speelt een belangrijke rol.
logistieke operatie en in producten
“De Nederlandse varkenshouderij is wereldwijd toonaangevend. Zeker de vernieuwende
en diensten die meerwaarde opleveren
concepten die in de keten worden ontwikkeld om de productie beter af te stemmen
voor telers. Daarbij zijn al belangrijke
op de wensen van maatschappij en consument, zijn veelbelovend. Daarom geloven
slagen gemaakt. En er staat meer op
we dat de Nederlandse varkenshouders in de toekomst weer goede rendementen
stapel, vooral waar het gaat om het
kunnen behalen”, aldus Helsen. Hij verwijst naar de unieke aanpak van de Nederlandse
ondersteunen van telers in verduur-
agrarische sector, die Agrifirm aanduidt met de term Dutch Farming. “Agrifirm wil
zaming van hun teelt, zegt adjunct
vanuit haar kennis en concepten een goede partner voor de boer zijn, voor voedsel-
directeur Vincent Roelofs.
productie op schaal én op maat. De productielocatie in Veghel wordt hierop ingericht. Zo bouwen wij ook in Veghel aan de varkenshouderij van morgen.” <
De logistieke slag die Agrifirm Plant maakte vond vooral plaats bij de opslag en bewerking van granen en van zaai-
Campagnebeeld van
zaden. Het aantal vestigingen is sterk
de productielocatie
verkleind en er zijn efficiëntere processen
in Veghel
tot stand gebracht. Soms moesten betrokkenen, inclusief de klanten van Agrifirm Plant, wennen aan de nieuwe aanpak. “Inmiddels zitten we in de fase dat vrijwel iedereen de voordelen ziet en ervan profiteert”, aldus Roelofs. GRANEN Het sluiten van diverse locaties en het concentreren van activiteiten leidde bij de graaninname tot één nieuwe centrale
29
AGRIFIRM INVESTEERT IN DE TOEKOMST
BETERE LOGISTIEK EN MEER WAARDE VOOR TELERS BIJ AGRIFIRM PLANT locatie in Kampen. Behalve in Kampen
op één locatie in Emmeloord. Dit levert
iedereen er aan gewend is en ook de
slaat Agrifirm Plant nu alleen nog graan
efficiencyvoordelen op, maar daarnaast
voordelen steeds meer gaat ervaren.
op in Delfzijl, Burgerveen, Langeweg
is er ook flink geïnvesteerd in automatise-
Wat die voordelen zijn? Lagere kosten
en de Eemshaven. Allemaal moderne
ring en procestechnologie. Bijvoorbeeld
en meer planmatig werken. Dat laatste
locaties die aan vaarwater liggen. “Hier
voor de optimale coating van zaden.
doet niet iedereen vanuit zichzelf, maar
kunnen we het product beter opslaan,
“Daarin hebben we eigen vindingen
het is vaak wel beter voor het bedrijf”.
schonen en bewerken. Zo kunnen we de
ontwikkeld, die we natuurlijk ook graag
markt nog beter bedienen met specifieke
zelf produceren en vermarkten”, aldus
DATA
kwaliteiten en beleveren per schip”, aldus
Roelofs. Hiermee geeft Agrifirm Plant
Gevraagd naar de vervolgstappen die
Roelofs. Bijkomend voordeel is dat de
invulling aan meerwaarde op het boeren-
Agrifirm Plant in petto heeft, noemt
schaalgrootte minder personeel vereist.
erf. Een andere belangrijke ontwikkeling is
Roelofs twee zaken: datamanagement
In de periode dat er geen graan wordt
de overschakeling naar franco leveren op
en ketens. De sterke toename van GPS-
opgeslagen, kunnen de locaties die aan
het boerenerf. “Eerder haalden veel telers
en sensortechnologie in de akkerbouw
diep vaarwater liggen dienst doen voor
hun meststoffen of gewasbeschermings-
maakt het mogelijk om steeds meer
op- en overslag van andere (veevoer)
middelen bij het depot in de buurt. Door
processen te optimaliseren. Door deze
grondstoffen. Gevolg: lagere kosten.
de juiste goederen op het juiste moment
technieken voor precisielandbouw
“De grote inname-capaciteit van onze
franco te leveren vult Agrifirm Plant de
komen enorme hoeveelheden data
locaties is extra van belang nu de graan-
behoefte van de grootschalige land-
beschikbaar. Agrifirm Plant investeert in
oogst, door de grotere machines, veel
bouw van vandaag in”, legt Roelofs uit.
het verwerken van deze datastromen tot
korter duurt dan vroeger. Toen gingen
Hij realiseert zich dat sommige telers ge-
bruikbare stuurinformatie voor de teler.
we uit van 8 tot 9 weken voor de oogst.
wend zijn om bijvoorbeeld kunstmest te
Daardoor kan een teler met minder input
Vandaag de dag is het binnen enkele
kunnen halen wanneer het hen uitkomt.
een hogere of betere output krijgen.
weken meestal wel bekeken”, aldus Roelofs.
“Maar dat leidt tot veel hogere kosten,
Al die output vindt, in de vorm van
waar al onze klanten niet bij gebaat zijn”,
producten, zijn weg naar de consument.
ZAAIZADEN
motiveert hij de overstap naar centralisatie
“Ook hierin investeren we, met name
Bij de be- en verwerking van zaaizaden
en franco leveren. “Ook dit proces heeft
in kennis en versterking van de ketens”,
zijn ook alle activiteiten geconcentreerd
tijd gekost, maar ik heb de indruk dat
besluit Roelofs. <
30
AGRIFIRM INVESTEERT IN DE TOEKOMST
“ WAAR WE VROEGER MET ZES MAN AAN DE BAND STONDEN, STAAT ER NU ÉÉN” De locatie van Agrifirm Plant in Emmeloord loopt voorop in
LOCATIE
de verwerking en levering van zaaizaad. Met een investering
Door de concentratie van activiteiten staan diverse panden
van 1,9 miljoen euro is de afgelopen jaren de aanpak volledig
aan de Industrieweg in Emmeloord nu te koop. De huidige
vernieuwd.
locatie omvat nog twee panden en na de investering is het hele proces nu gecentraliseerd en zoveel mogelijk geauto-
ZAAIZAAD
matiseerd. “Door de investering zijn we efficiënter gaan werken
In Emmeloord worden zaden van verschillende gewassen verwerkt,
op een kleinere locatie. We zijn hier van 23 naar 12 werknemers
zoals tarwe, gerst, maïs, gras en soja. De zaden komen van een
gegaan”, aldus John Penning, productmanager zaaizaden en
aantal vaste telers met wie Agrifirm Plant samenwerkt voor de
bedrijfsbenodigdheden van Agrifirm Plant bv. Hij is enthousiast
zaaizaadvermeerdering. Sommige van deze telers houden het
over de aanpak. “Ik ben zelf mijn loopbaan hier begonnen. Ik
geoogste zaaizaad enkele maanden op hun bedrijf, om zo de
weet nog dat we met zes mensen aan de opzak band stonden;
innamepieken in Emmeloord te kunnen spreiden. Al het zaaizaad
nu kan één man dat werk af.”
wordt door de Nederlandse Algemene Keuringsdienst voor zaaizaad en pootgoed van landbouwgewassen (NAK) gekeurd om de
PROCES
hoge kwaliteit te waarborgen. Het merendeel van het zaaizaad
Na de ontvangst wordt het zaad eerst belucht, daarna start
dat hier wordt bewerkt gaat via het franco op erf systeem naar de
indien noodzakelijk het drogen van de zaaigranen. Nadat het
klanten van Agrifirm Plant.
product gedroogd is en de NAK goedkeuring heeft gegeven voor verdere behandeling worden de zaaigranen geschoond. Hier word het kaf van het koren gescheiden, aldus Penning. “Tegenwoordig transporteren we bijna alle zaaigranen nu geautomatiseerd vanuit de silo naar de ontsmettings- en opzaklijnen, dit in tegenstelling tot vroeger waar bijna al het zaaigranen in kisten werd getransporteerd van het ene naar het andere proces.” Het behandelen tegen kiem en bodemschimmels vindt plaats in een zogenoemde batchmachine, waarvan er in Nederland slechts twee zijn; die staan allebei bij Agrifirm Plant in Emmeloord. Deze moderne machines voorzien de zaden van een coating. Dit kan zowel een beschermende coating met gewasbeschermingsmiddelen zijn, als een coating van kunstmest. Er staan 2 volledig geautomatiseerde behandelings- en opzak lijnen en per machine bedraagt de capaciteit ongeveer 19 ton per uur. Na dit proces zijn de zaden gereed om verpakt te worden in zakjes van 25 kg of in Big Bags en kan de levering aan telers beginnen. < John Penning: “We kunnen nu veel efficiënter werken.”
31
GRAANSLOOT KAMPEN: MINDER KOSTEN, MEER GEMAK Voor de graantelers is de opslag van
kosten en minder noodzakelijke
Teler Peter Nooren (links) en Arco Amperse
hun oogst bij Graansloot in Kampen
investeringen. Zo omschrijft Amperse
voor de opslag van Graansloot in
een positieve ontwikkeling. Minder
de voordelen van de centralisatie, die
Kampen.
panden voor opslag betekent lagere
ertoe leidde dat Agrifirm Plant een groot
kosten. En nu Agrifirm Plant, naast het
deel van de graanopslag nu uitvoert
leveren op een stortlocatie, de af erf
bij Graansloot in Kampen. Een efficiënte
service aanbiedt, wordt het werk voor
vestiging met meerdere grote loodsen
de combine bij te houden terwijl ze zelf
de teler alleen maar gemakkelijker.
met een opslagcapaciteit tot 20.000 ton
de oogst naar de opslagplaats brengen.
per stuk. En een woud aan silo’s, die elk Dat blijkt als we in Kampen spreken met
tussen de 1000 en 2.500 ton graan
CAPACITEIT
teler Peter Nooren en relatiemanager
kunnen bevatten. De centralisatie leidde
In Kampen kan Agrifirm Plant 10.000 ton
Arco Amperse van Agrifirm Plant.
ertoe dat de toerekening van kosten per
graan per dag innemen. In het seizoen,
Nooren heeft een bedrijf met 24 hectare
ton tarwe omlaag ging van 12,50 naar
van juli tot september is het een drukte
in Tollebeek. Hij teelt ongeveer een derde
10,00 euro.
van belang. Niet alleen met vrachtwagens die graan lossen, ook schepen uit bijvoor-
graan en daarnaast aardappelen, suiker bieten en uien. “Ik teel sinds 2005 meer
GEMAK
beeld Noord-Holland meren dan aan
graan. Dat is goed voor de bodemvrucht-
“En, zo reageert Nooren, eigenlijk is het
met de oogst van telers uit die provincie.
baarheid en het geeft mij tijd om me
gemak veel belangrijker”. “Ik hoef nu
Voertarwe, baktarwe, gerst, triticale, rogge.
meer te richten op de aardappelteelt”.
alleen maar het graan te laten combinen
Gangbare teelt, biologisch of van bedrijven
Nooren doet dat laatste niet alleen op zijn
en op mijn bedrijf te lossen. Eén melding
in omschakeling. “We kunnen door de
eigen bedrijf, maar is ook als ZZP’er actief
volstaat en Agrifirm Plant haalt het op.”
grote capaciteit en veel lospunten alle
bij het selecteren in aardappelpercelen
Het betekent ook dat veel telers niet
kwaliteiten en variëteiten gescheiden
van collega’s.
hoeven te investeren in grotere kiepers
innemen en opslaan en zo de maximale
als er een nog grotere combine op het
waarde eruit halen”, aldus Amperse. <
KOSTEN
bedrijf komt. Ze hoeven alleen het graan
Minder opslagpanden betekent lagere
op het eigen erf te lossen en niet meer
Het af-erf concept van Agrifm Plant online
onderhoudskosten, lagere personeels-
extra transportcapaciteit te hebben om
bekijken? Ga naar https://goo.gl/45Vte2
32
AGRIFIRM INVESTEERT IN DE TOEKOMST
DRACHTEN SPEELT IN OP STIJGENDE VRAAG RUNDVEEVOER De productielocatie in Drachten, waar
voor premixen en mineralen. De vraag
Agrifirm rundveevoeders produceert,
vanuit de melkveehouderij groeit niet
is de afgelopen jaren vernieuwd en
alleen, hij verandert ook. Melkveehouders
uitgebreid. Daardoor steeg de capaci-
bepalen hun eigen strategie, aldus
teit van 220.000 naar 500.000 ton
Arends. Daarin staat het rendement
rundveevoer per jaar.
op het eigen bedrijf centraal. Agrifirm speelt daarop in met concepten die het
Hiermee speelt Agrifirm in op de stijgende
rendement per koeplaats optimaliseren.
vraag naar rundveevoer vanuit de melk-
Voorbeelden zijn de 100-dagenaanpak,
veehouderij. De afschaffing van de
OPFOK24 en Gemengd Voeren 2.0.
melkquotering maakt de weg vrij om meer melk te produceren. Inmiddels zet
Met de onlangs geïntroduceerde
de invoering van fosfaatrechten wel weer
TopStart® strategie speelt Agrifirm
enigszins een rem op deze ontwikkeling.
specifiek in op een hogere melkproductie
Maar volgens Hendrik Arends, sector-
per koe. Deze opstartstrategie zorgt er
manager Rundvee bij Agrifirm Feed is
aantoonbaar voor dat 1.000 kg melk per
er ondanks de invoering van de fosfaat-
koe extra wordt gemolken. Verder zet
rechten volop ruimte om te ondernemen
Agrifirm samen met Nutrifeed in op een
en de melkproductie binnen het nieuwe
optimale jongvee-opfok: een hogere
P-quotum te laten groeien.
groei per dier en lagere afkalfleeftijd van de vaars. Dit zorgt voor een sterk
De uitbreiding en modernisering in
verbeterde mineralen-efficiëntie, dus
Drachten is onderdeel van de investerings-
meer melk per kilogram beschikbare
aanpak van Agrifirm in de rundveesector.
fosfaat. Arends ziet een sterke toename
Zo werd ook de fabriek in Oss recent
van het gebruik van de netto fosfaat
gemoderniseerd. In Drachten nam de
voeders. De samenstelling van deze
onderneming in april 2015 de nieuwe
voeders vraagt extra kwaliteit van mens
maal- en menglijn in gebruik. Eerder
en machines om een goede harde brok
kwamen er al nieuwe persen en een
af te leveren. Dat lukt, dankzij de
moderne opslag- en doseerinstallatie
investeringen in Drachten. <
33
OVER AGRIFIRM
Xander Wessels nieuwe commissaris bij Agrifirm
“ EXPERTISE VANUIT EXTERN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF” Xander Wessels is op 15 september j.l.
let ik op de benodigde scherpe bedrijfs-
benoemd als commissaris bij Agrifirm.
voering. Het gaat allemaal steeds sneller,
Als voormalig directeur bij Friesland-
dus moet je op ontwikkelingen, maar
Campina is hij bekend met de landbouw
ook op de sturing in het bedrijf steeds
en de coöperatieve bedrijfsvorm. Als CEO
sneller reageren. Niet zo lang geleden
van wereldspeler Archroma kent hij de
waren jaarcijfers bepalend, tot voor
internationale markten op het terrein van
kort waren maandrapportages maat-
de specialiteiten zeer goed. Drie vragen
gevend, over niet al te lang praten we
over zijn rol als commissaris van Agrifirm.
over weeksturing of wellicht nog kortere termijn. Die ontwikkeling, die snelle
HOE ZIET U AGRIFIRM OVER TIEN
beschikbaarheid van gegevens, daarin
JAAR?
moet je mee en daarin moet je de
Xander Wessels:
Wessels: “Als een vitale coöperatie die
uitdaging zoeken.”
“Het werken voor de leden, het waarde creëren, die missie blijft staan.”
is meegegroeid met de veranderingen in de tijd. Een coöperatie die het waarde
U KIEST VOOR EEN COMMISSARIAAT
toevoegen voor de leden verder heeft
BIJ EEN COÖPERATIE. WAAROM?
verbeterd. Die tegelijk zijn rol heeft op-
“Een coöperatie kenmerkt zich door
gepakt in het versterken van de ketens en
een hoge bevlogen- en betrokkenheid.
slaagt daaruit voor de leden meer voordeel
Dat is prachtig werken. Tegelijk leent de
te generen. Het werken voor de leden, het
coöperatie zich goed voor het werken in
waarde creëren, die missie blijft staan.”
een keten en daar je invloed aanwenden ten behoeve van de primaire sector.
WAT WORDT UW BIJDRAGE IN DEZE
Daarnaast dwingt de markt je tot
ONTWIKKELING?
voldoende discipline en scherpte om
“Ik kan de zaken vanuit een extern,
aan de basis voldoende concurrerend
internationaal perspectief overzien,
te blijven met andere spelers, met andere
vanuit die expertise bijsturen. Als CEO
bedrijfsvormen, in de markt.” <
34
OVER AGRIFIRM
BIG DATUM: alles over High Tech tijdens Jongerendag
BIG
DATUM ALLES OVER
DATA, DRONES EN ANDERBIG E TOEGEPASTE, PRECISIELANDBOUW AGRI HIGH TECH
Zonder automatisering staat alles stil.
Ga voor het volledige programma
Het aandeel van Big Data, precisie-
en voor je opgave naar
landbouw, apps, drones en andere
www.agrifirm.com/jongerendag.
technologie wordt alleen nog maar
06-01-2016
High Tech voor veehouders en telers: eigenl gen ervan, want ijk kunnen we niemand kan er al niet meer in z’n eentje technologie zonder. Samen alle ontwikkelin in onze bedrij werking is crucia fsvoering wordt gen wereld? Ontde al voor optim alleen nog maar bijhouden. En het aande k het op de Agrifir ale praktische el Big groter. Loop m Jongerenda toepassinjij voor of achter Data, precisielandbouw g. Kijk voor , apps, drone alle info en je ? En pas jij eigenl s en andere aanmelding ijk wel in een op www.agrifir geautomatiseerde THEMA: Big Datum m.com/jonge : alles over Big rendag LOCATIE: Schou Data, drones, wburg en Congr precisieland bouw en ander escentrum Orphe e toegepaste us / BIG DATUM Agri High 6 januari 2016 van 09.45 - 15.30 Tech uur
groter in onze bedrijfsvoering. Loop
AGRIFIRM JON
jij voor of achter? En pas jij eigenlijk
GERENDAG 201 6
wel in een geautomatiseerde wereld?
schakel in succ es
Ontdek het tijdens de Agrifirm Jongerendag die we houden op 6 januari 2016 bij Orpheus in Apeldoorn. De Agrifirm Jongerenraad is trots op het innovatieve en doelgroepgerichte pro-
Succesvolle pilotsessies Gemengd Voeren 2.0 krijgen vervolg
gramma. ““Als voorzitter van de Agrifirm Jongerenraad zet ik in op samenwerken”,
In 2014 introduceerde Agrifirm Feed het voerconcept Gemengd Voeren 2.0 voor
aldus Rik Bartelds. “Kennis delen met
melkkoeien. De aanpak voorkomt selectie aan het voerhek en zorgt ervoor dat
agrarische ondernemers én met specialis-
koeien het gemengde voer beter benutten. Sinds de introductie zijn er meerdere
ten van buiten onze sector is niet alleen
pilotsessies gedraaid op 40 bedrijven. De uitkomsten zijn erg succesvol. In het najaar
inspirerend maar ook noodzakelijk. Zéker
start Agrifirm Feed met een praktijkproef Gemengd Voeren 2.0 op rosébedrijven.
als het gaat om nuttige en noodzakelijke technologie. Immers, niemand heeft in
5204. Dat is het aantal koeien dat in de pilotsessies de Gemengd Voeren 2.0-
zijn eentje alle kennis in huis.” <
rantsoenen te eten kreeg. Na elke twee weken werd er een aanpassing doorgevoerd in het rantsoen. Uiteindelijk besloot 82% van de melkveehouders de deeltjesgrootte van het rantsoen aan te passen. Het aanpassen van de deeltjeslengte zorgde ook voor de grootste verbetering in voerefficiëntie. Deze steeg met 0,05 punten. Het mengproces aanpassen had bij 42% van de bedrijven het grootste aandeel in stijging van voerefficiëntie. Andere interessante uitkomsten van de pilotsessies: > De gemiddelde voerefficiëntie steeg van met 0,1 naar 1,42. > Verse koeien starten beter op, slepende melkziekte-attenties worden gehalveerd en de Individuele Standaard Koe (ISK) is met 3 liter gestegen. > Het behaalde voersaldo op de deelnemende bedrijven is gestegen met € 15.700,(bij een melkprijs van 0,30 cent p/kg). Agrifirm Feed zoekt nog deelnemers voor de praktijkproef Gemengd Voeren 2.0 bij rosébedrijven. <
35
OVER AGRIFIRM
JOOP: Coaching voor jonge ondernemers Drie coaches van Agrifirm Exlan zijn vanaf volgend jaar beschikbaar om jonge veehouders één op één te coachen in hun ondernemerschap. Met het Jonge Ondernemers Ontwikkel Plan (JOOP) investeert Agrifirm in haar leden door hen te begeleiden op strategisch vlak. Agrifirm Exlan draagt zorg voor de uitvoering. Ondernemers krijgen de gelegenheid om gedurende vier dagdelen één op één gecoacht te worden op zakelijke en persoonlijke thema’s: wat speelt er op het bedrijf en wat is voor de komende jaren belangrijk? Tijdens een intakegesprek bepalen ondernemer en coach aan welk concreet doel gewerkt wordt. Daarin komen vragen aan de orde als: Wie ben je? Wat voor ondernemer ben je? Hoe ziet
Virusapp geeft teler inzicht in weer en infectiedruk
je omgeving eruit? En: Wat wil je? Dit voorjaar startte Agrifirm Plant in “Er is onder jonge boeren veel belangstelling voor coaching”, vertelt commercieel
samenwerking met Nieveen & Bouma
manager Harry de Groot van Agrifirm Exlan. “Als jongeren van school komen
Agro Weather Services de ontwikkeling
hebben ze vaak vrij duidelijk wat ze willen en hoe, maar tegen de tijd dat ze 30
van een Virusapp, die telers in
worden neemt de behoefte toe om te kunnen sparren. Onze coaches begeleiden
een oogopslag inzicht geeft in de
op de persoonlijke en de zakelijke kant. Doelstelling kan bijvoorbeeld zijn om de
weersomstandigheden en actuele
samenwerking binnen de maatschap te verbeteren, of om een financieel plan uit
aantastingshaarden.
te werken. Welke vraag er ook speelt: onze coaches bieden handvatten en ondersteuning, maar zetten de mensen zelf aan het werk”, aldus De Groot.
Tot nu toe moesten telers zelf op zoek naar actuele informatie over weer en
Vooralsnog zijn 2 coaches rundvee en 1 coach varkens beschikbaar, maar er wordt
spuitintervallen, maar met de Virusapp
ook gekeken naar de mogelijkheid om coaches in te zetten voor leden van Agrifirm
van Agrifirm Plant wordt dat een stuk
Plant. Een coachingstraject kost tweeduizend euro, waarvan Agrifirm voor klanten
makkelijker. De app wordt nu getest in
de helft voor haar rekening neemt. <
een pilotgroep van adviseurs en zo’n 20 pootgoed- en bloembollenkwekers door het hele land. Met hun input worden de functionaliteiten van de App afgestemd op gebruik in het veld. Doordat gewasbeschermingsmiddelen met de app op het juiste moment kunnen worden ingezet kan aantasting op tijd worden voorkomen. De eerste resultaten
Agrifirm wenst u prettige kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar!
zijn positief. Zo wijzen de proeven met pootgoed en tulpen uit dat de velden die volgens het advies van de app zijn behandeld volledig virusvrij zijn. Agrifirm Plant verwacht de Virusapp in het voorjaar gebruiksklaar te hebben. <
SCHAKEL IN SUCCES is het relatiemagazine van Agrifirm en verschijnt 4 keer per jaar. Contact communicatie@agrifirm.com Fotografie Ivo Hutten, René Koerhuis, Wouter Borre, Alger Meekma, Marcel Bekken, Agrifirm Concept en realisatie JEEN bureau voor communicatie Drukwerk Bek, Veghel
DE GROTE STAP VAN...
WILLEM PIJNENBURG Onderneemt in Nederland en Hongarije “In 2006 ben ik gestart in Hongarije. Ik zocht nieuwe uitdagingen en die waren in Nederland niet te realiseren. In Hongarije zag ik wel mogelijkheden. Het begin was alles behalve makkelijk. Afspraken werden niet nagekomen en mijn plannen werden gedwarsboomd. Ik heb zelfs op het punt gestaan om de handdoek in de ring te gooien. Maar uiteindelijk ben ik nog verder het diepe in gesprongen en bouwde nog een paar nieuwe stallen. De Hongaarse overheid had net een stimuleringsprogramma geïntroduceerd. Dat maakte uitbreiden nog aantrekkelijker.” “Inmiddels heb ik mijn weg gevonden in Hongarije. Ik spreek nu de taal en weet hoe ik dingen voor elkaar kan krijgen. Het investeringsklimaat is veel gunstiger hier en de mensen in mijn omgeving waarderen je als ondernemer. Dat is in Nederland wel anders, waar je als veehouder niet veel goed meer kan doen. Mijn Nederlandse bedrijf met locaties in Someren en Mierlo staat eigenlijk in dienst van het Hongaarse bedrijf. In Hongarije liggen de economische kansen, daar ga ik de komende 10 jaar aan werken. En daarna? Ach dat zie ik dan wel. Dan is het misschien wel tijd voor andere dingen.” <
WIE? Willem Pijnenburg STAP? Uitbreiden naar het buitenland EN VERDER? Heeft in totaal 3.000 zeugen en 30.000 vleesvarkens verspreid over 2 locaties in Nederland en 4 locaties in Hongarije. Zijn vader helpt nog dagelijks mee op het bedrijf in Nederland, verder werkt hij met Nederlands en Hongaars personeel.
LEF