14
Flora
Janny Oudega*
Bijen en boekweit op het boerenerf De boekweit en de linde bloeien, Waardoor de nectarbronnen vloeien, Zoodat de kleine honingbij, Nu vroolijk, ongestoord en vrij, Terwijl ‘t een lustig liedje zingt, Uit al die kleine kelkjes drinkt, Om al de raten nu te vullen, Zoodat wij straks weer heerlijk smullen, Want immers: ‘honing in de raat’, Verdringt het fijnste surrogaat. H. van Laar, 1928 Uit de jaarkrans over bijen en imkers.
Langzaam wordt het duidelijk dat de bijen het in Nederland en ook elders niet meer goed doen. De situatie zoals door Van Laar hiernaast beschreven is al lang voorbij. Imkers merken de sterke terugloop van honingbijen. De bijenkasten raken leeg, de bijenvolken verzwakken en gaan dood. Er worden verschillende oorzaken genoemd, waaronder de varroamijt en het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen in de landbouw. Onderzoek en discussie zijn gaande. Bijen zijn onmisbaar voor de natuur en de mens, omdat ze zorgen voor bestuiving van veel wilde planten en geteelde gewassen. Zonder de bijen zullen er geen nieuwe vruchten en groenten groeien; zonder bijen bijvoorbeeld geen appels of tomaten. In dit artikel staan we stil bij wat we zelf kunnen doen voor het behoud van bijen.
Bijenhouders, liefhebbers en beroepsimkers, koesteren met veel zorg het hele jaar door hun bijen. Die zorgen voor honing maar ook voor de bestuiving van allerlei gewassen, in boomgaarden die voor de markt produceren, en in de individuele fruitbomen die op ons eigen (boeren-)erf staan. De bomen waar we graag van plukken voor de appelmoes en de pruimenjam. De hoogste tijd om de wilde bijen en de honingbijen te helpen. Dat kan in elke tuin en zeker op het boerenerf. Want een van de oorzaken van de achtuitgang is de armoede aan wilde planten. Denk aan het gezoem op een warme zomerdag. Je krijgt meteen de bonte bermen van lang geleden op je netvlies; de akkerranden en de ‘onkruiden’ die tussen de landbouwgewassen groeiden.