BVOR-certificaat voor erkende verwerker invasieve exoten Achtergrond, voorwaarden en procedures

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BVOR-certificaat voor erkende verwerker invasieve exoten Achtergrond, voorwaarden en procedures"

Transcriptie

1 BVOR-certificaat voor erkende verwerker invasieve exoten Achtergrond, voorwaarden en procedures Versie 1.0 geldend vanaf 1 september 2015

2 1. Inleiding Invasieve exoten zijn aan een opmars bezig in de Nederlandse groene ruimte. Deze planten worden invasief genoemd omdat ze explosief groeien en zich snel verspreiden; exoot omdat deze soorten oorspronkelijk niet in Nederland voorkwamen. Voorbeelden zijn de Japanse duizendknoop, de Reuzenberenklauw en de Reuzenbalsemien. Een van de factoren die ervoor zorgt dat invasieve exoten zo snel kunnen verspreiden is het feit dat deze planten in grote hoeveelheden zaden aanmaken die lang kiemkrachtig blijven. Zelfs wanneer exoten gemaaid zijn, blijft het zaad nog vaak actief waardoor deze kunnen uitgroeien tot nieuwe planten. Daarnaast groeien afgemaaide stengels weer uit tot volwaardige planten. Een ander groot verspreidingsrisico is het onverwerkt onderwerken van maaisels en het afvoeren van grond waar nog wortelresten in zitten. Op deze manier kunnen invasieve exoten zich relatief gemakkelijk elders vestigen. In november 2014 heeft de Europese Unie de Verordening Invasieve Uitheemse soorten vastgesteld (EU Regulation 1143/2014 on Invasive Alien Species). Op grond van die verordening gaat de Europese Commissie een lijst vaststellen van soorten die alle lidstaten moeten aanpakken.. Te verwachten is dat die lijst meer dan 50 soorten zal omvatten, waaronder in ieder geval de Japanse duizendknoop. Voor al die soorten moet Nederland maatregelen nemen in de sfeer van invoer- en bezitspreventie, voorkómen van verspreiding in de natuur en verwijdering van aanwezige exemplaren. Gecontroleerde compostering is een bewezen methode om plantenresten van de belangrijkste invasieve exoten onschadelijk te maken en daarmee verdere verspreiding te voorkomen. Onder gecontroleerde compostering wordt in dit verband een composteerproces verstaan dat plaatsvindt onder de juiste procescondities en met de juiste wijze van proces- en productcontrole. Composteerbedrijven die de juiste processen toepassen kunnen zich vanaf 1 september 2015 laten certificeren als erkende verwerker invasieve exoten. Door gebruik te maken van composteerbedrijven met dit certificaat hebben ontdoeners van plantenresten met (een risico op) invasieve exoten zekerheid dat het materiaal op verantwoorde wijze onschadelijk wordt gemaakt. Het certificeringsschema moet leiden tot een landelijk dekkend netwerk van erkende verwerkers, vergelijkbaar met het al langer bestaande succesvolle schema voor de verwerking van ziek iepenhout (zie voor achtergrondinformatie). Dit document beschrijft de voorwaarden waaraan composteerbedrijven moeten voldoen om in aanmerking te komen voor het certificaat erkende verwerker invasieve exoten. Tevens beschrijft het de procedures voor onafhankelijke toetsing (audits) van het certificaat. Paragraaf 2 geeft een onderbouwing van de geldende proceseisen. Paragraaf 3 gaat vervolgens in op de reikwijdte van het certificaat. Paragraaf 4 specificeert de eisen aan een erkende verwerker invasieve exoten. Tot slot gaat paragraaf 5 in op het certificeringsproces. 2

3 Verantwoording De BVOR is initiatiefnemer van het certificaat erkende verwerker invasieve exoten. Ter onderbouwing van de eisen zoals gesteld in dit schema heeft de BVOR literatuuronderzoek laten uitvoeren door Wageningen Universiteit. Daarnaast is kennis genomen van praktijkervaringen van composteerbedrijven met de verwerking van invasieve exoten. Verder is dankbaar gebruik gemaakt van de suggesties van de NVWA, de overheidsorganisatie verantwoordelijk voor de bestrijding van invasieve exoten. De NVWA denkt dat onderhavig certificatieschema een effectieve bijdrage kan leveren aan het voorkomen van verdere verspreiding. Bij de implementatie en evaluatie van het schema zal de BVOR contact blijven houden met relevante stakeholders, waaronder de NVWA, onderzoeksinstituten en adviesbureaus. De BVOR houdt zich aanbevolen voor opmerkingen en suggesties die kunnen leiden tot een verdere verbetering van het certificatieschema. Deze opmerkingen kunt u per mail sturen aan info@bvor.nl. 3

4 2. Bestrijding van invasieve exoten achtergrondinformatie Voor de bestrijding van invasieve exoten kan men in-situ en ex-situ maatregelen onderscheiden. Bij in-situ maatregelen gaat het om de bestrijding op de plek waar de planten groeien (snoeien, bestrijdingsmiddelen, etc.). Bij ex-situ maatregelen gaat het om de verantwoorde verwerking van geoogst plantmateriaal en/of partijen grond waarin (wortel)delen van invasieve exoten voorkomen. Een effectieve vorm van verwerking van plantenresten van invasieve exoten is door verbranding. Echter, verbranding is een relatief dure verwerkingsmethode. Daarnaast is het ongewenst wanneer de plantenresten van invasieve exoten slechts een klein deel uitmaken van een partij geoogst materiaal: verbranding leidt dan tot vernietiging van waardevolle organische stof en nutriënten. Dit is in strijd met het afvalbeleid en het streven naar een circulaire economie. Gecontroleerde compostering vormt een alternatief voor verbranding. Uit literatuuronderzoek van Wageningen Universiteit en anderen, en proeven van composteerbedrijven, blijkt dat het goed mogelijk is om voortplantende delen en zaden van invasieve exoten in een gecontroleerd composteerproces af te doden (bijvoorbeeld WUR 2015; Zaborski, 2013; Bardos et al., 2011; Dahlquist et al., 2007; Engeli et al., ). In het bijzonder voor de Japanse duizendknoop, Reuzenbalsemien en Reuzenberenklauw is dit aangetoond. De literatuur geeft aan dat volledige afdoding plaatsvindt wanneer alle te composteren groenresten tenminste op een temperatuur van 55 C zijn geweest. Voor de Japanse duizendknoop geldt afdoding in een compostering wanneer de temperatuur gedurende 72 uur op minimaal 50 C is geweest (Bardos et al., 2011). Praktijkproeven van composteerbedrijven laten vergelijkbare resultaten zien. Uit deze bevindingen kan worden afgeleid dat de proceseisen die Keurcompost stelt ruim voldoende zijn om effectieve afdoding mogelijk te maken. De proceseisen bij Keurcompost schrijven namelijk voor dat groenafval tenminste twee maal een periode van drie aaneengesloten dagen op minimaal 60 graden moet zijn geweest (zie paragraaf 4.3). Daarnaast moet het materiaal tussen deze twee perioden één keer zijn omgezet en zal het materiaal tijdens het totale proces minimaal drie keer worden omgezet. Deze omzettingen zijn nodig om te borgen dat alle materiaal op temperatuur is geweest (koudere delen naar het warme hart van de composteerhoop verplaatsen). Om deze reden is voor de eisen in het certificaat erkende verwerker invasieve exoten aansluiting gezocht bij de eisen van Keurcompost. De volledige Keurcompost eisen zijn 1 Referenties Wageningen University (2015). Biological processing methods of invasive plant species in the Netherlands a feasibility study. Zaborski, E. (2013). Composting to Reduce Weed Seeds and Plant Pathogens. Bardos, P., Robinson, S., & Xian, C. (2011). Can composting kill Japanse Knotweed? Dahlquist, R. M., Prather, T. S., & Stapleton, J. J. (2007). Time and Temperature Requirements for Weed Seed Thermal Death. Engeli, H., Edelmann, W., Fuchs, J., & Rotterman, K. (1993). Survival of plant pathogens and weed seeds during anaerobic digestion. 4

5 te vinden in de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost (versie 4.0 van 15 februari 2015) op Wat is Keurcompost? Professionele compostgebruikers willen dat het product dat zij gebruiken van hoge kwaliteit is, en voldoet aan eisen die strenger zijn dat de wettelijke eisen aan compost. Certificering van compostproducten is het aangewezen instrument om deze aanvullende kwaliteitsborging te garanderen. Keurcompost richt zich op compostproducten voor diverse toepassingen in de landbouw, voor hoveniers en recreatie, en voor opgezakte producten voor de particuliere markt. Keurcompost stelt aanvullende eisen aan de samenstelling van compostproducten en stelt eisen met betrekking tot de procesvoering en kwaliteitsbewaking in composteerbedrijven. Gedetailleerde informatie over Keurcompost en een register van gecertificeerde bedrijven is te vinden op 5

6 3. Reikwijdte van het certificaat Deze paragraaf gaat in op de reikwijdte van het certificaat, in het bijzonder: de soorten invasieve exoten die het certificaat dekt; het type reststroom en het deel van de verwijderingsketen. Limitatief aantal soorten Gecontroleerde compostering doodt (onkruid)zaden en (plant)pathogenen in zijn algemeenheid effectief af. Compostering is daarom een goede methode om groenafval en andere plantenresten volledig te hygiëniseren. Toch is er voor gekozen om dit certificaat vooralsnog van toepassing te laten zijn op een gelimiteerd aantal soorten invasieve exoten, namelijk de Japanse duizendknoop, de reuzenbalsemien, de reuzenberenklauw en de grote waternavel. Voor deze soorten is specifiek wetenschappelijk en praktijk onderzoek gedaan naar afdoding in composteerproces (zie paragraaf 2) en dus is een claim binnen dit certificaat hard te maken. Alleen plantenresten Dit certificaat gaat over de verwerking van plantenresten. De verwerking van ontgraven partijen grond valt niet onder de reikwijdte van dit certificaat (bijvoorbeeld partijen grond waarin zich worteldelen van de Japanse duizendknoop bevinden). Verwerking van dergelijke partijen grond via compostering is technisch moeilijk en vaak onmogelijk. Bij verwijderde plantenresten zal vaak sprake zijn van aanhangende grond. Deze valt wél onder de reikwijdte van dit certificaat, omdat dit normaal gesproken goed kan worden mee verwerkt in een composteerproces. Alleen het composteerbedrijf Dit certificaat gaat over de ontvangst, opslag en verwerking door compostering op een composteerbedrijf, evenals de kwaliteitsborging van het compostproduct. Het verwijderen (maaien/snoeien) en transport van plantmateriaal valt niet onder de reikwijdte van dit certificaat. Dat laat onverlet dat netjes werken in de keten essentieel is om ook daar verdere verspreiding tegen te gaan. In projecten van onder meer Wageningen Universiteit en Probos worden hiervoor richtlijnen ontwikkeld. 6

7 De Japanse duizendknoop Japanse duizendknoop is een sterk woekerend kruid. Zodra deze plant zich ergens heeft gevestigd en voldoende licht heeft, is deze zeer moeilijk weer weg te krijgen. De plant overwoekert de groene ruimte. Op internationaal niveau staat deze plant in de top 100 van de meest invasieve soorten. In Nederland zorgen de holle stengels van de plant voor aantasting van dijken, funderingen, infrastructuur en overwoekering van de groene ruimte. De reuzenbalsemien Reuzenbalsemien is een eenjarig, zeer explosief groeiend kruid, dat tot wel 2,5 meter hoog kan worden. Het wortelstelsel kan oevers van watergangen erosiegevoelig maken, ook omdat plant- en grassoorten die normaalgesproken voor stabiliteit van de oevers zorgen worden verdrukt. Ook fauna die in de oeverzone leeft wordt verdrongen en verstikt. De reuzenberenklauw De reuzenberenklauw groeit maximaal tot 4 meter hoog en bloeit in juni en juli. Vanwege de kiemkrachtige zaden is deze plant erg hardnekkig wanneer deze eenmaal ergens is gevestigd. De (blad)stengel scheidt agressief sap, wat makkelijk vrijkomt bij beschadiging of kneuzing. Eerst kunnen jeukende, rode blaasjes of vlekken op de huid ontstaan. Deze kunnen zich ontwikkelen tot grote blaren die eruit zien als ernstige brandwonden. Grote waternavel Grote waternavel is een waterplant die vanaf de oever het water ingroeit. De grootte van de plant kan zorgen voor het belemmeren van de doorstroming van watergangen waardoor de waterafvoer in gevaar komt. Bestrijding is erg lastig vanwege de sterke hergroei. Deze soort is de enige vaatplant in Nederland waarvan de handel en het bezit verboden is volgens de Flora- en Faunawet. 7

8 4. Eisen aan de erkende verwerker invasieve exoten 4.1 Samenvatting Een erkende verwerker invasieve exoten moet tenminste aan de volgende voorwaarden voldoen: 1. de algemene eisen zoals vastgelegd in de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost, aangevuld met specifieke eisen uit dit certificaat (zie paragraaf 4.2); 2. de proceseisen zoals vastgelegd in de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost (zie paragraaf 4.3); 3. de Keurcompost eisen met betrekking tot analyse en kwaliteit van het compostproduct, aangevuld met specifieke eisen uit dit certificaat (zie paragraaf 4.4). Composteerbedrijven die voor Keurcompost zijn gecertificeerd voldoen automatisch aan de meeste eisen van dit certificaat. Datzelfde geldt voor RHP-gecertificeerde bedrijven. De audit voor het certificaat erkende verwerker invasieve exoten kunnen deze bedrijven daarom combineren met de audit voor Keurcompost of RHP. Een bedrijf dat niet Keurcompost of RHP is gecertificeerd kan wel het certificaat erkende verwerker invasieve exoten verkrijgen. Hiervoor moet het bedrijf aantonen dat de systemen van procesvoering en kwaliteitsborging tenminste voldoen aan de eisen van de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost. Dit moet door een aparte audit worden getoetst. Paragraaf 5 gaat in op de manier waarop onafhankelijke controle (audit) plaats moet vinden van composteerbedrijven. 4.2 Algemene eisen De erkende verwerker moet voldoen aan de algemene eisen zoals die staan omschreven in paragrafen 3.1, 3.2 en van de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost. Samengevat houden deze eisen het volgende in: het composteerbedrijf moet in het bezit zijn van een geldige Omgevingsvergunning die het composteren van organische reststromen toestaat; het composteerbedrijf moet een kwaliteitssysteem hebben dat inzicht geeft in alle procedures rondom procesvoering, acceptatie en registratie, bemonstering, analyse en klachtenafhandeling; het composteerbedrijf gebruikt verschillende meet- en beproevingsmiddelen om aan te tonen dat wordt voldaan aan proces- en producteisen; composteerbedrijven moeten gegevens van de aangevoerde hoeveelheden reststromen elektronisch bij het Landelijk Meldpunt Afvalstoffen (LMA) melden. Gegevens van de afgevoerde stromen meldt het bedrijf elektronisch bij het Landelijk Meldpunt Afvalstoffen (LMA) of bij de Dienst Regelingen. Afvoer van compost moet verplicht via een Vervoerbewijs Zuiveringsslib en Compost (VZC) aan de Dienst Regelingen worden gemeld; het composteerbedrijf moet voldoen aan de eisen met betrekking tot de inname, acceptatie en opslag van reststromen. N.B. Bovenstaande is een samenvatting. De auditor moet altijd de eisen toetsen zoals verwoord in de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost. Dat wil zeggen de versie van de Beoordelingsrichtlijn die op het moment van de audit geldt, inclusief eventuele wijzigingen zoals op dat moment opgenomen op het Wijzigingenblad op 8

9 Naast de algemene eisen uit de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost moet de erkende verwerker invasieve exoten voldoen aan de volgende aanvullende eisen die gelden voor de inname, acceptatie en opslag van reststromen van invasieve exoten: 1. Registratie van een vracht groenafval met invasieve exoten Wanneer een ontdoener aangeeft dat een partij groenafval Japanse duizendknoop, reuzenberenklauw, reuzenbalsemien of grote waternavel bevat, registreert het composteerbedrijf dit als zodanig in een papieren of digitaal logboek. De auditor moet dit overzicht inzien en de omvang/aantallen van dergelijke partijen rapporteren in het auditrapport. N.B. Deze eis is primair bedoeld om inzicht te verkrijgen in de hoeveelheid materiaal die ontdoeners classificeren als invasieve exoot (bevattend). Het is geen verplichting voor ontdoeners partijen plantenresten als zodanig aan te merken. Het is eveneens geen verplichting voor composteerbedrijven om in iedere partij aangeleverd groenafval vast te stellen of er invasieve exoten in voorkomen. Los van de praktische onmogelijkheid hiervan zijn de eisen van het certificaat er op gericht te garanderen dat álle groenafval adequaat wordt behandeld, en daarmee risico s op verspreiding van invasieve exoten te minimaliseren. 2. Voorkomen van herbesmetting De Beoordelingsrichtlijn Keurcompost schrijft in paragraaf maatregelen voor die moeten voorkomen dat herbesmetting van Keurcompost met onkruidzaden en plantpathogenen plaatsvindt. Voor de erkende verwerker invasieve exoten is dit een extra kritisch punt, waaraan de auditor in zijn audit bovengemiddeld aandacht moet besteden. Het gaat dan om de controle van onder meer de volgende maatregelen: apparatuur moet zo schoon mogelijk zijn voordat deze in contact komt met reststromen, het composterende materiaal of de compost; de composteeractiviteiten moeten voldoende gescheiden zijn van de relevante andere bedrijfsactiviteiten; de opslag van de compost moet gescheiden plaatsvinden van de opslag van het verse afval; in de directe omgeving van de opgeslagen compost mogen geen kiemkrachtige of zaaddragende onkruiden voorkomen; acties om herbesmetting te voorkomen moet het composteerbedrijf vastleggen. 3. Hygiënisatie van zeefgrond Bij groencomposteerbedrijven ontstaat naast compost en biomassa vaak een fractie zeefgrond. Dit materiaal mag wettelijk als grond worden afgezet. Om te voorkomen dat via zeefgrond alsnog plantenresten van invasieve exoten onbewerkt worden verspreid, is hygiënisatie van zeefgrond noodzakelijk. De erkende verwerker moet hiervoor voldoen aan de proceseisen zoals omschreven in paragrafen en van de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost. 9

10 4.3 Proceseisen De erkende verwerker moet voldoen aan de proceseisen zoals die staan omschreven in paragrafen en van de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost. Deze eisen hebben betrekking op: het mengen van deelstromen groenafval t.b.v. de juiste receptuur voor het composteerproces; de dimensies en de wijze van opzetten van de composthoop; de (controle van) procesomstandigheden. Van specifiek belang in relatie tot de verwerking van invasieve exoten zijn de eisen met betrekking tot de (controle van) de procesomstandigheden. In de Beoordelingsrichtlijn is dit als volgt verwoord: De temperatuur van het composterend materiaal moet aantoonbaar minimaal gedurende twee periodes van drie aaneengesloten dagen boven de 60 ⁰C zijn. Tussen deze twee periodes van metingen moet het materiaal zijn omgezet. De twee periodes van drie dagen waarin wordt gemeten kunnen vrij worden gekozen, zolang tussen beide periodes maar een omzetting heeft plaatsgevonden. Dit moet als volgt worden aangetoond: 1) Het composteerbedrijf moet per te hygiëniseren batch de temperatuur meten aan het begin en aan het eind van de periode van drie dagen. Wanneer de temperatuur aan het begin en einde van de periode van drie dagen boven de 60 ⁰C is, mag er vanuit worden gegaan dat dit gedurende de gehele periode van drie dagen het geval is geweest. Voorwaarde is dat de batch gedurende deze drie dagen niet is omgezet of op andere wijze is bewerkt. In totaal zijn per batch dus minimaal vier temperatuurmetingen nodig, namelijk aan het begin en aan het eind van elke periode van drie dagen. Het staat het composteerbedrijf vrij om meer metingen uit te voeren. 2) Registratie van de temperatuurmetingen (batch, datum temperatuurmeting en omzetdatum) in een papieren of digitaal logboek. Daarnaast moet al het composterend materiaal tijdens het totale composteringsproces tenminste drie maal zijn omgezet. Batches en data van omzettingen moeten in het logboek worden geregistreerd. N.B. Bovenstaande is een samenvatting van de proceseisen. De auditor moet altijd de eisen toetsen zoals verwoord in de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost. Dat wil zeggen de versie van de Beoordelingsrichtlijn die op het moment van de audit geldt, inclusief eventuele wijzigingen zoals opgenomen op het Wijzigingenblad op Verwerking van plantenresten van invasieve exoten in gft-composteerbedrijven Maaisels en ander groenafval waarin zich plantenresten van invasieve exoten bevinden zullen voor het grootste deel worden aangeboden aan en worden verwerkt door groencomposteerbedrijven. Het is daarnaast goed mogelijk deze materialen te verwerken in gft-composteerinrichtingen, mits wordt voldaan aan de relevante Keurcompost-proceseisen die voor gft-afval gelden (zie paragraaf in de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost). Ook de overige eisen uit dit certificaat zijn dan uiteraard van toepassing. 10

11 N.B. Vergisting in een co-vergistingsinstallatie is onverstandig wanneer deze werkt bij mesofiele temperatuurcondities (35-40 C). Bij deze temperatuur vindt onvoldoende afdoding plaats van invasieve exoten binnen de bij co-vergisting gebruikelijke maximale verblijftijd van 2-3 weken. 4.4 Eisen aan de analyse en kwaliteit van de compost De kwaliteit van het compostproduct moet tenminste voldoen aan de eisen van Keurcompost, zoals gespecificeerd in paragraaf 2.1 van de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost. Om deze kwaliteit aan te tonen moet de erkende verwerker van invasieve exoten de analyseprocedures en frequenties volgen zoals gespecificeerd in paragraaf 2.2 van de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost, met uitzondering van de analysefrequentie voor de onkruidkiemtoets. De Beoordelingsrichtlijn Keurcompost schrijft voor dat de onkruidkiemtoets tenminste twee maal per jaar moet worden uitgevoerd. De erkende verwerker invasieve exoten moet vaker een onkruidkiemtoets doen, namelijk tenminste vier maal per jaar. Wanneer een composteerbedrijf > ton compost produceert, moet per 5000 ton een onkruidkiemtoets worden uitgevoerd. Daarbij is het belangrijk dat deze toetsen gelijkmatig over het jaar uitgevoerd worden. Door het verhogen van de analysefrequentie wordt extra zekerheid ingebouwd dat invasieve exoten niet meer in het compostproduct aanwezig zijn. Daarnaast geldt voor de erkende verwerker invasieve exoten de volgende aanvullende eis: wanneer tijdens een onkruidkiemtoets onkruidvorming plaats zou vinden, moet allereerst worden vastgesteld of dit onkruid afkomstig is uit de compost, dan wel uit het substraat dat in de onkruidtoets wordt toegevoegd (bijvoorbeeld veen). Indien de onkruidvorming uit compost plaatsvindt, mag geen uitlevering van de compost plaatsvinden maar moet de betreffende partij compost opnieuw worden gehygiëniseerd volgens de geldende proceseisen (zie paragraaf 4.3). Wat is de onkruidkiemtoets? Een onkruidkiemtoets wordt uitgevoerd door een erkend laboratorium in Nederland. Om de toets uit te voeren wordt een deel van het compostproduct zorgvuldig gemengd met 2 delen substraat (vaak veen). Vervolgens wordt onder gecontroleerde omstandigheden gedurende een periode van 21 dagen de ontwikkeling van planten (zowel van zaden als worteldelen) gevolgd. Tot slot telt het laboratorium eventueel gekiemde zaden en berekenen ze de hoeveelheid onkruidkiemen per liter materiaal. Bij goede kwaliteit compost is geen sprake van onkruidkiemen. 4.5 Equivalentie van RHP eisen De in paragraaf omschreven eisen voor Keurcompost zijn voor het overgrote deel ook van toepassing op RHP-compost. Dat geldt niet voor een aantal van de aanvullende eisen uit dit certificaat. Een RHP gecertificeerd composteerbedrijf dat het certificaat erkende verwerker invasieve exoten wil verkrijgen, zal aanvullend moeten aantonen dat hij aan deze aanvullende eisen voldoet. De RHP auditor moet dit controleren en als aanvullende informatie verwerken in het RHPauditrapport. 11

12 5. Het certificeringsproces en overige zaken 5.1 Certificerende instellingen Controle van erkende verwerkers invasieve exoten vindt plaats door onafhankelijke deskundigen, de auditors van certificerende instellingen. Alleen certificerende instellingen die zijn geaccrediteerd om Keurcompost en/of RHP audits uit te voeren, zijn gerechtigd om deze controles uit te voeren. Dit garandeert kennis van zaken en kwaliteit van het auditproces en de auditrapportage. De eisen die Keurcompost stelt aan certificerende instellingen zijn te vinden in paragraaf 5.3 van de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost. 5.2 Auditproces en -rapportage Wanneer een composteerbedrijf het certificaat erkende verwerker invasieve exoten wil verkrijgen, meldt hij dit bij het Verenigingsbureau van de BVOR via Wanneer het composteerbedrijf al in het bezit is van een Keurcompost/RHP certificaat, kan de Keurcompost/RHP auditor bij de eerstvolgende audit toetsen op de (aanvullende) eisen van het certificaat erkende verwerker invasieve exoten. Wanneer het composteerbedrijf niet Keurcompost/RHP gecertificeerd is, moet een aparte audit worden uitgevoerd. Een composteerbedrijf meldt vooraf aan het BVOR-Verenigingsbureau welke geaccrediteerde auditor hij deze audit willaten uitvoeren. Rapportage De bevindingen tijdens de audit vat de auditor samen in een auditrapport, inclusief een aanbeveling om wel/niet het certificaat te verlenen. In het geval van een Keurcompost/RHP-audit kan de beoordeling van de aanvullende invasieve exoten eisen worden samengevat in een uitbreiding/annex bij het standaard auditrapport en de checklist. Het totale rapport moet de auditor aan het Verenigingsbureau van de BVOR toesturen. In het geval van een composteerbedrijf dat niet Keurcompost/RHP is gecertificeerd, moet een apart auditrapport worden opgesteld waarin de auditor systematisch aangeeft of aan alle relevante Keurcompost eisen, en aanvullende eisen voor invasieve exoten is voldaan. 5.3 Verlenen en intrekken van het certificaat Binnen twee weken na ontvangst van het auditrapport neemt het BVOR-Verenigingsbureau een besluit over het verlenen van het certificaat en deelt dit aan het composteerbedrijf mee. In zijn algemeenheid zal het Verenigingsbureau meegaan met het advies van de auditor. Het Verenigingsbureau kan wel negatief afwijken van dit advies, dat wil zeggen het certificaat niet verlenen wanneer het bureau dat goed kan onderbouwen. Positief afwijken, dat wil zeggen het certificaat toch verlenen ondanks een negatief advies van de auditor, is niet mogelijk. 12

13 5.4 Overzicht van certificaathouders Actuele informatie over gecertificeerde bedrijven is te vinden op de BVOR-website ( Gecertificeerde verwerkers ontvangen een hard copy van hun certificaat. 5.5 Kosten Aan het verkrijgen van het certificaat erkende verwerker invasieve exoten zijn de volgende kosten verbonden: de auditkosten. Wanneer een composteerbedrijf Keurcompost of RHP is gecertificeerd, zitten deze kosten versleuteld in de reguliere auditkosten voor Keurcompost of RHP; de administratieve vergoeding aan de schemabeheerder (BVOR). BVOR-leden dragen deze vergoeding via hun contributie af. Niet-BVOR-leden dienen deze apart te voldoen. 13

BVOR-certificeringssysteem. voor verwerkers van invasieve exoten. Voorwaarden en procedures

BVOR-certificeringssysteem. voor verwerkers van invasieve exoten. Voorwaarden en procedures BVOR-certificeringssysteem voor verwerkers van invasieve exoten Voorwaarden en procedures Conceptversie 1. Inleiding Invasieve exoten zijn aan een opmars bezig in de Nederlandse groene ruimte. Deze planten

Nadere informatie

Module Nr. BRL KEURCOMPOST Opmerkingen

Module Nr. BRL KEURCOMPOST Opmerkingen BRL Keurcompost Uitgifte: 1 januari 2013 Bijlage: 040 Certificatie Toepassingsgebied GFT compost Groencompost Voorbeeld Checklist Naam bedrijf:... Datum audit:... Auditor(en):... Dit is een toelatingsaudit/opvolgingsaudit

Nadere informatie

BRL Keurcompost Uitgifte: 1 januari 2013 Bijlage: 040 Certificatie Voorbeeld Checklist Toepassingsgebied GFT compost Groencompost

BRL Keurcompost Uitgifte: 1 januari 2013 Bijlage: 040 Certificatie Voorbeeld Checklist Toepassingsgebied GFT compost Groencompost BRL Keurcompost Uitgifte: 1 januari 2013 Bijlage: 040 Certificatie Voorbeeld Checklist Toepassingsgebied GFT compost Groencompost Naam bedrijf:... Datum audit:... Auditor(en):... Dit is een toelatingsaudit/opvolgingsaudit

Nadere informatie

Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen

Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen Ontwikkelingen rond de opwerking van organische reststromen en biomassa Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen 1 Inhoud Over de BVOR Over organische reststromen & biomassa: Waar hebben

Nadere informatie

BVOR certificeringssysteem. voor transporteurs van ziek iepenhout. Voorwaarden en procedures vanaf 1 januari 2016

BVOR certificeringssysteem. voor transporteurs van ziek iepenhout. Voorwaarden en procedures vanaf 1 januari 2016 BVOR certificeringssysteem voor transporteurs van ziek iepenhout Voorwaarden en procedures vanaf 1 januari 2016 Vastgesteld op 21 december 2015 1 1. Inleiding De iepziekte is een ziekte onder iepen, veroorzaakt

Nadere informatie

Sectorinitiatief: alternatieve verwerking maaisel

Sectorinitiatief: alternatieve verwerking maaisel Sectorinitiatief: alternatieve verwerking maaisel Conform 1.D.1, 1.D.2, 3.D.1, 4.C en 5.C, 4.D en 5.D Onderzoek naar initiatieven en toelichting op de actieve deelname aan het initiatief van Den Ouden

Nadere informatie

De rol van compost in de biobased economy. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen

De rol van compost in de biobased economy. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen De rol van compost in de biobased economy Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen 1 De Branche Vereniging Organische Reststoffen Branchevereniging voor verwerkers van groenafval en GFTafval

Nadere informatie

Hoogwaardige benutting van gras

Hoogwaardige benutting van gras Hoogwaardige benutting van gras Mogelijkheden van aanbestedingen Arjen Brinkmann 1 Achtergrond Overheden en andere partijen herwaarderen reststromen -> Van Afval naar Grondstof Vertalen van beleidsambities

Nadere informatie

Bokashi uitgelegd. TIEN Bokashi-feiten

Bokashi uitgelegd. TIEN Bokashi-feiten TIEN Bokashi-feiten Bokashi is een Japans woord voor goed gefermenteerd organisch materiaal dat terug wordt gegeven aan de bodem. Een kringloopconcept met als doel de microbiële diversiteit in de bodem

Nadere informatie

Invasieve exoten in de tuin. KNPV Najaarsbijeenkomst, 22 november 2018

Invasieve exoten in de tuin. KNPV Najaarsbijeenkomst, 22 november 2018 Invasieve exoten in de tuin KNPV Najaarsbijeenkomst, 22 november 2018 In de media 2 Invasieve exoten (definitie) dieren, planten en micro-organismen die door menselijk handelen in een nieuw gebied terechtkomen

Nadere informatie

Hoogwaardige benutting van gras

Hoogwaardige benutting van gras Hoogwaardige benutting van gras Mogelijkheden van aanbestedingen Arjen Brinkmann 1 Achtergrond Overheden en andere partijen herwaarderen reststromen -> Van Afval naar Grondstof Vertalen van beleidsambities

Nadere informatie

Gelijkwaardigheid van niet-geaccrediteerde laboratoria (conform NEN-EN ISO/IEC 17025)

Gelijkwaardigheid van niet-geaccrediteerde laboratoria (conform NEN-EN ISO/IEC 17025) Gelijkwaardigheid van niet-geaccrediteerde laboratoria (conform NEN-EN ISO/IEC 17025) NEa, 20-07-2012, versie 1.0 INTRODUCTIE In artikel 34 van de Monitoring en Rapportage Verordening (MRV) is beschreven

Nadere informatie

Invasieve uitheemse planten in het beheer

Invasieve uitheemse planten in het beheer Invasieve uitheemse planten in het beheer Casper de Groot september 2011 Aanleiding project Keuze voor zes soorten: Japanse duizendknoop, reuzenberenklauw, reuzenbalsemien, Amerikaanse vogelkers, rododendron

Nadere informatie

Implementatie administratieve organisatie en interne controle.

Implementatie administratieve organisatie en interne controle. Implementatie administratieve organisatie en interne controle. BLOK A Algemeen U dient een beschrijving van de interne organisatie aan te leveren. Deze beschrijving dient te bevatten: A3 Een organogram

Nadere informatie

Beoordeeld hebbende de aanvraag van <datum> van <naam en adres bedrijf>;

Beoordeeld hebbende de aanvraag van <datum> van <naam en adres bedrijf>; > Retouradres Postbus 9102 6700 HC Wageningen XXX XXX Sapderogatieweg 2106 11 XX 2016 Plaats Geertjesweg 15 6706 EA Wageningen Postbus 9102 6700 HC Wageningen www.nvwa.nl Contactpersoon T 0317 496911 planningfytogwb@nvwa.nl

Nadere informatie

Werkwijze ISO- en VCA-certificering

Werkwijze ISO- en VCA-certificering Werkwijze ISO- en VCA-certificering In deze brochure leest u hoe de 3-jaarlijkse certificatiecyclus eruit ziet, wat u doet bij tekortkomingen en wat de reactietermijnen zijn. Welkom bij SKG-IKOB De certificeerder

Nadere informatie

Werkwijze ISO- en VCA-certificering

Werkwijze ISO- en VCA-certificering Werkwijze ISO- en VCA-certificering In deze brochure leest u hoe de 3-jaarlijkse certificatiecyclus eruit ziet, wat u doet bij tekortkomingen en wat de reactietermijnen zijn. Welkom bij SKG-IKOB De certificeerder

Nadere informatie

Privacy Maturity Scan (PMS)

Privacy Maturity Scan (PMS) Privacy Maturity Scan (PMS) Versie 1.0 / Wijzigingsdatum 02-03-2018 Uw vraag Als organisatie wilt u minimaal voldoen aan de wet- en regelgeving en u wilt zich optimaal voorbereiden op de nieuwe Europese

Nadere informatie

Invasieve exoten: Japanse duizendknoop. Rotterdam, 7 november 2017

Invasieve exoten: Japanse duizendknoop. Rotterdam, 7 november 2017 Invasieve exoten: Japanse duizendknoop Rotterdam, 7 november 2017 Inhoud presentatie Invasieve exoten, wat zijn dat? Voorbeeld: Japanse duizendknoop Regelgeving Hoe nu verder? Invasieve exoten dieren,

Nadere informatie

BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST

BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST Versie 6.1 - geldend vanaf 15 mei 2018 Colofon Beoordelingsrichtlijn Keurcompost Versie 6.1 geldend vanaf 15 mei 2018 Deze versie komt in de plaats van versie 6.0 Disclaimer

Nadere informatie

Oplegnotitie bestrijding Japanse duizendknoop.

Oplegnotitie bestrijding Japanse duizendknoop. Oplegnotitie bestrijding Japanse duizendknoop. Bij brief van 19 juli 2018 heeft het College van B&W de raad geïnformeerd over de locaties waar de Japanse duizendknoop in IJsselstein is gelokaliseerd en

Nadere informatie

Invasieve plantensoorten zijn in de laatste decennia sterk toegenomen in Nederland

Invasieve plantensoorten zijn in de laatste decennia sterk toegenomen in Nederland Invasieve plantensoorten zijn in de laatste decennia sterk toegenomen in Nederland Indicator 5 januari 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met

Nadere informatie

KONIJNENSLACHTERIJ/ UITSNIJDERIJ / VERWERKER VERSIE 15-11-2012

KONIJNENSLACHTERIJ/ UITSNIJDERIJ / VERWERKER VERSIE 15-11-2012 Aan deze criteria kunnen geen rechten worden ontleend. Onjuistheden en aanpassingen voorbehouden. Versie 1 Slachten: Controle op slachthuis Personeel BLKSAP01 IKB certificaat Jaarlijks wordt het bedrijf

Nadere informatie

Minimum VerwerkingsStandaard (MVS) voor baggerspecie

Minimum VerwerkingsStandaard (MVS) voor baggerspecie Minimum VerwerkingsStandaard (MVS) voor baggerspecie Handreiking voor vastlegging in vergunningen Wet milieubeheer 29 juli 2004 sikb/stukken/04.3392 1 Inleiding De MVS voor baggerspecie houdt in dat baggerspecie

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

Bestrijding Duizendknoop

Bestrijding Duizendknoop Bestrijding Duizendknoop (Japanse) duizendknoop: een invasieve soort Invasieve soorten zijn soorten die niet van nature in Nederland voorkomen en vormen een bedreiging voor de Nederlandse planten en dieren.

Nadere informatie

KETENREGISSEUR VERSIE 1.2 d.d

KETENREGISSEUR VERSIE 1.2 d.d Norm Aspect Criterium Interpretatie Meetmethode Sanctie Definitie ketenregisseur: een ketenregisseur is de partij die de veehouderij bedrijven aanmeldt bij de Stichting Beter Leven keurmerk en toezicht

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 4.1 Niet samenvoegen Samenwerken met certificaathouder, onder de vlag van erkend intermediair 3

Inhoudsopgave. 4.1 Niet samenvoegen Samenwerken met certificaathouder, onder de vlag van erkend intermediair 3 Informatiebrochure Opslag, bewerking en levering grond op eigen terrein Een handreiking die toelicht hoe te voldoen aan de eisen zoals opgenomen in het Besluit bodemkwaliteit Aanleiding Reeds op 1 januari

Nadere informatie

BIJLAGE 1: CHECKLIST AANVRAAG ERKENNING IN HET KADER VAN VERORDENING EG Nr. 1774/2002 ART COMPOSTEERINSTALLATIES

BIJLAGE 1: CHECKLIST AANVRAAG ERKENNING IN HET KADER VAN VERORDENING EG Nr. 1774/2002 ART COMPOSTEERINSTALLATIES BIJLAGE 1: CHECKLIST AANVRAAG ERKENNING IN HET KADER VAN VERORDENING EG Nr. 1774/2002 ART. 15 - COMPOSTEERINSTALLATIES 1. Algemeen 1.1 Beschikt het bedrijf over een milieuvergunning? 0 JA * 0 NEEN * Indien

Nadere informatie

4. De toetsing vindt of individueel (per systeem of schema) plaats of breder (per sector, groep, formule).

4. De toetsing vindt of individueel (per systeem of schema) plaats of breder (per sector, groep, formule). Criteria voor toezichtondersteuning door private kwaliteitssystemen Introductie Omdat de overheid moet zorgen voor een passende infrastructuur voor nalevingstoezicht, opsporing en vervolging in het kader

Nadere informatie

Een gezonde en vruchtbare bodem met Keurcompost

Een gezonde en vruchtbare bodem met Keurcompost Een gezonde en met Keurcompost Voordelen Keurcompost Hoger waterbergendvermogen op zandgronden landbouwcompost tuincompost substraatcompost > minder gevoeligheid tijdens droge perioden Voor de land- en

Nadere informatie

Theo Beheer BV. Kenmerken project. Groenafval en uitbreiding veegvuil. Verwerkingslocatie Lelystad

Theo Beheer BV. Kenmerken project. Groenafval en uitbreiding veegvuil. Verwerkingslocatie Lelystad Theo Beheer BV Kenmerken project Groenafval en uitbreiding veegvuil Verwerkingslocatie Lelystad Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Huidige bedrijfsactiviteiten 3 3 Relatie vigerende omgevingsvergunning 3 4

Nadere informatie

Beoordelingsrichtlijn Keurcompost

Beoordelingsrichtlijn Keurcompost Branche Vereniging Organische Reststoffen Beoordelingsrichtlijn Keurcompost 1 april 2012 Colofon De Beoordelingsrichtlijn Keurcompost is een uitgave van: Branche Vereniging Organische Reststoffen Agro

Nadere informatie

Rapportage: ketenanalyse (versie 8: 01-10-2015) Maaien, schouwen en verwerken bermgras en schouwvuil

Rapportage: ketenanalyse (versie 8: 01-10-2015) Maaien, schouwen en verwerken bermgras en schouwvuil Rapportage: ketenanalyse (versie 8: 01-10-2015) Maaien, schouwen en verwerken bermgras en schouwvuil Pagina 1 Inhoud 1. Inleiding 1.1 Wat is een ketenanalyse 1.2 Doel van een ketenanalyse 1.3 Opbouw van

Nadere informatie

Compostering reststromen van Vaste Planten- en Zomerbloementelers. Casper Slootweg

Compostering reststromen van Vaste Planten- en Zomerbloementelers. Casper Slootweg Compostering reststromen van Vaste Planten- en Zomerbloementelers Casper Slootweg Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Bloembollen, Boomkwekerij & Fruit Oktober

Nadere informatie

PROCEDURES. Onderhoudsrapport uitwerken (hoeft niet ter plekke op locatie, zie 2.5) Etiket plakken Hologram plakken

PROCEDURES. Onderhoudsrapport uitwerken (hoeft niet ter plekke op locatie, zie 2.5) Etiket plakken Hologram plakken PROCEDURES Registratie bij onderhoud (koppeling met paragraaf 2.3 REOB:2008) Voor aanvang onderhoud documenten aanwezig: o Onderhoudsdocumentatie van specifieke blusmiddel (art. 2.2) o checklist / onderhoudsrapport

Nadere informatie

CONCEPT KETENREGISSEUR VERSIE 1.0 d.d

CONCEPT KETENREGISSEUR VERSIE 1.0 d.d Norm Aspect Criterium Interpretatie Meetmethode Sanctie Definitie : een is bijvoorbeeld een slachterij, eierpakstation of een intermediair die binnen de keten de verschillende schakels aan elkaar koppelt

Nadere informatie

BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST

BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST Versie 4.0 - geldend vanaf 15 februari 2015 Colofon Beoordelingsrichtlijn Keurcompost Versie 4.0 geldend vanaf 15 februari 2015 Deze versie komt in de plaats van versie

Nadere informatie

BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST. Versie geldend vanaf 1 febuari 2014

BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST. Versie geldend vanaf 1 febuari 2014 BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST Versie 3.0 - geldend vanaf 1 febuari 2014 Colofon Beoordelingsrichtlijn Keurcompost Versie 3.0 geldend vanaf 1 februari 2014 Deze Versie komt in de plaats van Versie 2.1

Nadere informatie

BDT Certificatie reglement

BDT Certificatie reglement Pagina 1 van 6 Dit reglement is onderdeel van het certificatiesysteem van Cicero certificaties en vastgesteld te Zwolle. Definities:... 1 Algemeen... 2 Artikel 1. Aanmelding en uitbrengen offerte... 2

Nadere informatie

Keurmerk Christelijke Zorg voor zzp-ers. 1. Inleiding

Keurmerk Christelijke Zorg voor zzp-ers. 1. Inleiding Keurmerk Christelijke Zorg voor zzp-ers 1. Inleiding Ontstaan Voor iedereen die zijn leven wil richten naar de Bijbel als Gods woord is het van belang dat, indien gewenst, zijn hulpverlener diezelfde waarde

Nadere informatie

BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST

BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST Versie 5.0 - geldend vanaf 25 april 2016 Colofon Beoordelingsrichtlijn Keurcompost Versie 5.0 geldend vanaf 25 april 2016 Deze versie komt in de plaats van versie 4.0

Nadere informatie

AANVULLEND AANVRAAGFORMULIER CERTIFICATIE MANAGEMENTSYSTEMEN. RvA-F006-2-NL

AANVULLEND AANVRAAGFORMULIER CERTIFICATIE MANAGEMENTSYSTEMEN. RvA-F006-2-NL AANVULLEND AANVRAAGFORMULIER CERTIFICATIE MANAGEMENTSYSTEMEN RvA-F006-2-NL Naam aanvragende organisatie : Registratienummer (indien aanwezig) : Gevestigd te : Datum aanvraag : Naam aanvrager : Algemeen

Nadere informatie

1nvexo. Interreg Vlaanderen Nederland. minder invasieve planten en dieren. Europese Unie Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

1nvexo. Interreg Vlaanderen Nederland. minder invasieve planten en dieren. Europese Unie Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling 1nvexo minder invasieve planten en dieren Interreg Vlaanderen Nederland Europa investeert in uw regio Europese Unie Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling Casus Grote waternavel en andere invasieve

Nadere informatie

HANDLEIDING VOOR HET OPSTELLEN VAN EEN PROCESBESCHRIJVING VOOR REGISTRATIE EN RAPPORTAGE VAN VERPAKKINGSAFVAL DOOR AFVALBEDRIJVEN

HANDLEIDING VOOR HET OPSTELLEN VAN EEN PROCESBESCHRIJVING VOOR REGISTRATIE EN RAPPORTAGE VAN VERPAKKINGSAFVAL DOOR AFVALBEDRIJVEN HANDLEIDING VOOR HET OPSTELLEN VAN EEN PROCESBESCHRIJVING VOOR REGISTRATIE EN RAPPORTAGE VAN VERPAKKINGSAFVAL DOOR AFVALBEDRIJVEN INHOUD 1. ALGEMENE INFORMATIE EN SCOPE 2. TE REGISTREREN AFVALSTROMEN 3.

Nadere informatie

BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST

BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST BEOORDELINGSRICHTLIJN KEURCOMPOST Versie 6.0 - geldend vanaf 1 januari 2017 Colofon Beoordelingsrichtlijn Keurcompost Versie 6.0 geldend vanaf 1 januari 2017 Deze versie komt in de plaats van versie 5.0

Nadere informatie

Vertegenwoordigd door : Bedrijfslocatie :

Vertegenwoordigd door : Bedrijfslocatie : Catharijnesingel 59 3511 GG Utrecht Postbus 43006 3540 AA Utrecht www.nvwa.nl Contactpersoon Antoon Hermans Aardappeltarragrond T 088 223 11 45 M 065 318 25 49 F 088 223 33 34 a.t.j.hermans@minlnv.nl 3

Nadere informatie

Beoordelingsrapport Construction Product Regulation* * CPR - REGULATION (EU) No 305/2011

Beoordelingsrapport Construction Product Regulation* * CPR - REGULATION (EU) No 305/2011 1. Auditplan 1) Doelstelling: Onderzoek: Beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid van de producten zoals de fabrikant deze in zijn Declaration of Performance heeft omschreven door middel

Nadere informatie

Schema voor het bepalen van de meldplicht aan het LMA: voor toezichthouders, d.d. 6 juni 2016

Schema voor het bepalen van de meldplicht aan het LMA: voor toezichthouders, d.d. 6 juni 2016 Schema voor het bepalen van de meldplicht aan het LMA: voor toezichthouders, d.d. 6 juni 2016 Moet een inrichting aan het Landelijk Meldpunt Afvalstoffen (LMA)? Valt de inrichting onder categorie 28.4

Nadere informatie

B e o o r d e l i n g s r i c h t l i j n K e u r c o m p o s t

B e o o r d e l i n g s r i c h t l i j n K e u r c o m p o s t Branche Vereniging Organische Reststoffen B e o o r d e l i n g s r i c h t l i j n K e u r c o m p o s t Versie 2.1 1 j a n u a r i 2 0 1 3 Colofon De Beoordelingsrichtlijn Keurcompost is een uitgave

Nadere informatie

BRL 9500 Deel 02 2006-12-06

BRL 9500 Deel 02 2006-12-06 BRL 9500 Deel 02 2006-12-06 NATIONALE BEOORDELINGSRICHTLIJN voor het KOMO -, respectievelijk het NL-EPBD -procescertificaat voor ENERGIEPRESTATIEADVISERING voor het KOMO -procescertificaat voor het afgeven

Nadere informatie

Auditplan t.b.v. de agrarische collectieven. Versie 3.0. T.b.v. audit 2019

Auditplan t.b.v. de agrarische collectieven. Versie 3.0. T.b.v. audit 2019 Auditplan t.b.v. de agrarische collectieven Versie 3.0 T.b.v. audit 2019 Versie 3.0 Datum januari 2019 Status definitief 1 Colofon Auditplan Certificering SNL t.b.v. de Agrarische collectieven Contactpersoon

Nadere informatie

VARKENSSLACHTERIJ / UITSNIJDERIJ / VERWERKER

VARKENSSLACHTERIJ / UITSNIJDERIJ / VERWERKER VARKENSSLACHTERIJ / UITSNIJDERIJ / VERWERKER Normen voor varkensslachterij / uitsnijderij / verwerker Aan deze criteria kunnen geen rechten worden ontleend. Onjuistheden en aanpassingen voorbehouden. =

Nadere informatie

AANWIJZING ZZ-13 ERKENNING VAN CERTIFICERING DOOR BEDRIJVEN 2015-2016

AANWIJZING ZZ-13 ERKENNING VAN CERTIFICERING DOOR BEDRIJVEN 2015-2016 AANWIJZING ZZ-13 ERKENNING VAN CERTIFICERING DOOR BEDRIJVEN 2015-2016 De vaste commissie voor zaaizaden heeft de volgende aanwijzingen vastgesteld voor de erkenning van certificering door bedrijven. De

Nadere informatie

OMGEVINGSVERGUNNING (Wabo) datum: 29 december 2015 Gemeente Bronckhorst kenmerk

OMGEVINGSVERGUNNING (Wabo) datum: 29 december 2015 Gemeente Bronckhorst kenmerk OMGEVINGSVERGUNNING (Wabo) datum: 29 december 2015 Gemeente Bronckhorst kenmerk 2015-2653 BESLUIT OMGEVINGSVERGUNNING Onderwerp Wij hebben op 22 september 2015 een aanvraag voor een omgevingsvergunning

Nadere informatie

Duurzaam aanbesteden van groenafval

Duurzaam aanbesteden van groenafval Duurzaam aanbesteden van groenafval Een handreiking voor aanbestedende diensten November 2014 1 Colofon Deze Handreiking is geschreven als onderdeel van het werkprogramma van de Sector Natuur, Bos, Landschap

Nadere informatie

LEVERINGSVOORWAARDEN GROENAFVAL. Nano KD Zevenaar Postbus AE Zevenaar tel

LEVERINGSVOORWAARDEN GROENAFVAL. Nano KD Zevenaar Postbus AE Zevenaar tel LEVERINGSVOORWAARDEN GROENAFVAL Nano 7-6902 KD Zevenaar Postbus 217-6900 AE Zevenaar tel. 0316 740 777 info@bkcbv.nl GROENAFVAL Tuin- en plantsoenafval is plantaardig en/of organisch afval dat vrijkomt

Nadere informatie

Algemene informatie ISO 9001

Algemene informatie ISO 9001 Certificeren zoals het hoort! Algemene informatie ISO 9001 Algemene informatie ISO 9001 086 versie 01.2 26-04-2019 Inleiding In deze algemene informatie leggen we u uit wat de ISO 9001 norm inhoudt en

Nadere informatie

GEMEENTELIJKE TELECOMMUNICATIE MOBIELE COMMUNICATIE. Bijlage 04 Kwaliteitsborging en auditing

GEMEENTELIJKE TELECOMMUNICATIE MOBIELE COMMUNICATIE. Bijlage 04 Kwaliteitsborging en auditing GEMEENTELIJKE TELECOMMUNICATIE MOBIELE COMMUNICATIE Bijlage 04 Kwaliteitsborging en auditing Inhoud 1 Inleiding 3 2 Aantonen kwaliteitsborging van de dienstverlening 4 3 Auditing 5 3.1 Wanneer toepassen

Nadere informatie

O M G E V I N G S V E R G U N N I N G (ONTWERP) 506-2012

O M G E V I N G S V E R G U N N I N G (ONTWERP) 506-2012 O M G E V I N G S V E R G U N N I N G (ONTWERP) 506-2012 Burgemeester en Wethouders hebben op 26 oktober 2012 van Geologistiek BV, Idzardaweg 90, 8476 EP TER IDZARD, een aanvraag voor een omgevingsvergunning

Nadere informatie

BVOR-certificeringssysteem. voor verwerkers van ziek bomenhout. Voorwaarden en procedures vanaf 1 januari 2015

BVOR-certificeringssysteem. voor verwerkers van ziek bomenhout. Voorwaarden en procedures vanaf 1 januari 2015 BVOR-certificeringssysteem voor verwerkers van ziek bomenhout Voorwaarden en procedures vanaf 1 januari 2015 - Vastgesteld op 20 november 2014 - 1. Inleiding De Branche Vereniging voor Organische Reststoffen

Nadere informatie

3.D.1 Keteninitiatief. Samen zorgen voor minder CO2

3.D.1 Keteninitiatief. Samen zorgen voor minder CO2 3.D.1 Keteninitiatief Samen zorgen voor minder CO2 Project CO 2 Verwerking Groenafval Oktober 2017 Deelnemers; Bedrijf: Megron BV Bezoekadres: MR. L.A. Kesperweg 45 Postcode en plaats: 3134 KM Vlaardingen

Nadere informatie

Bijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint. 10 december 2015. Presentatie Wageningen UR

Bijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint. 10 december 2015. Presentatie Wageningen UR Bijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint 10 december 2015 Presentatie Wageningen UR Meedenksessie kansen voor duurzaam beheer Parallel aan de totstandkoming van het beheerconvenant heeft Blauwzaam via

Nadere informatie

Lezing waterschap en exoten bestrijding

Lezing waterschap en exoten bestrijding Lezing waterschap en exoten bestrijding -Wie -Waarom -Wat -Hoe 20 mei 2017 Jeff Samuels, afd.kennis & Advies Samenwerken! Bestrijding van invasieve exoten vraagt om: Een gezamenlijke aanpak! Het maken

Nadere informatie

BIJLAGE: AV beleid en AO/IC rondom de afvalstromen

BIJLAGE: AV beleid en AO/IC rondom de afvalstromen BIJLAGE: AV beleid en AO/IC rondom de afvalstromen D2 1 Inleiding Aannemersbedrijf Van Ooijen is gecertificeerd voor de diverse bewerkingen die binnen de inrichting worden uitgevoerd. Daarom geldt dat

Nadere informatie

CO₂ Initiatieven. J.M. de Wit Groenvoorziening BV. Hazerswoude-Rijndijk 03-09 2015. Marco Hoogenboom. Afdeling KAM.

CO₂ Initiatieven. J.M. de Wit Groenvoorziening BV. Hazerswoude-Rijndijk 03-09 2015. Marco Hoogenboom. Afdeling KAM. CO₂ Initiatieven J.M. de Wit Groenvoorziening BV Hazerswoude-Rijndijk 03-09 2015 Marco Hoogenboom. Afdeling KAM Akkoord directie: Datum: Handtekening: Project Biomeiler september 2015 Deelnemers; Bedrijf:

Nadere informatie

Opdrachtgeverschap 2.0. Toezien op de afspraken in de verwerkersovereenkomst

Opdrachtgeverschap 2.0. Toezien op de afspraken in de verwerkersovereenkomst Opdrachtgeverschap 2.0 Toezien op de afspraken in de verwerkersovereenkomst Doel van deze presentatie Zelf een mening hebben over welke certificering/ verklaring het beste past bij een af te nemen dienst

Nadere informatie

Informatieblad 64: Borging van voedselveiligheid in de levensmiddelenketen met betrekking tot de gevaren verbonden aan grondstoffen

Informatieblad 64: Borging van voedselveiligheid in de levensmiddelenketen met betrekking tot de gevaren verbonden aan grondstoffen Informatieblad 64: Borging van voedselveiligheid in de levensmiddelenketen met betrekking tot de gevaren verbonden aan grondstoffen Datum Inleiding Volgens Verordening (EG) 852/2004 zijn levensmiddelen

Nadere informatie

PCSN IV Procedures van Certificering Inhoud

PCSN IV Procedures van Certificering Inhoud PCSN IV Procedures van Certificering Inhoud 1 Bereik... 2 2 Definities... 2 3 Kwalificaties van de certificerende instelling... 2 3.1 Accreditatie... 2 3.2 Certificering van bosbeheer... 2 3.3 Certificering

Nadere informatie

Rapportage: ketenanalyse Maaien, schouwen en verwerken bermgras en schouwvuil.

Rapportage: ketenanalyse Maaien, schouwen en verwerken bermgras en schouwvuil. Rapportage: ketenanalyse Maaien, schouwen en verwerken bermgras en schouwvuil. Ketenanalyse maaien, schouwen en verwerken bermgras en schouwvuil d.d. 7-12-2015. Pagina 1 Inhoud 1. Inleiding 1.1 Wat is

Nadere informatie

WERKEN AAN EEN GROENE TOEKOMST

WERKEN AAN EEN GROENE TOEKOMST WERKEN AAN EEN GROENE TOEKOMST GRONDSTOFFEN VOOR EEN BIOBASED ECONOMIE MIDDEN- N EDERLAND OVER WAGRO Van oorsprong een groen composteringsbedrijf met een terrein van maar liefst 11 hectare, gelegen te

Nadere informatie

BRL 9500 Deel 03 2006-12-06

BRL 9500 Deel 03 2006-12-06 BRL 9500 Deel 03 2006-12-06 NATIONALE BEOORDELINGSRICHTLIJN voor het KOMO -, respectievelijk het NL-EPBD -procescertificaat voor ENERGIEPRESTATIEADVISERING voor het NL-EPBD -procescertificaat voor het

Nadere informatie

Toepassing van zeefzand uit groenafval.

Toepassing van zeefzand uit groenafval. Toepassing van zeefzand uit groenafval. Vanuit de praktijk heeft de LWBG de vraag gekregen hoe om te gaan met zeefzand uit groenafval in het kader van het Besluit bodemkwaliteit. Het gaat in deze om groenafval

Nadere informatie

De website van de Autoriteit Persoonsgegevens geeft uitgebreide ondersteuning.

De website van de Autoriteit Persoonsgegevens geeft uitgebreide ondersteuning. DE AVG Vanaf 25 mei 2018 is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing. Dat betekent dat vanaf die datum dezelfde privacywetgeving geldt in de hele Europese Unie (EU). De Wet bescherming

Nadere informatie

Seminar: Mest(verwerking), compost en groene biomassa. 7 november 2013 Rob Aartssen

Seminar: Mest(verwerking), compost en groene biomassa. 7 november 2013 Rob Aartssen Seminar: Mest(verwerking), compost en groene biomassa 7 november 2013 Rob Aartssen Den Ouden Groep Wie zijn wij? Wat doen we nu? Wat doen we morgen? Een vruchtbare bodem! KOESTEREN OF (VER)KOPEN? Den Ouden

Nadere informatie

INFORMER VERWERKERSOVEREENKOMST ZOALS VASTGESTELD OP 20 APRIL 2018

INFORMER VERWERKERSOVEREENKOMST ZOALS VASTGESTELD OP 20 APRIL 2018 INFORMER VERWERKERSOVEREENKOMST ZOALS VASTGESTELD OP 20 APRIL 2018 Deze overeenkomst maakt deel uit van iedere overeenkomst tussen Informer Online Nederland B.V. en haar klanten en regelt de geheimhouding

Nadere informatie

Procedure inzake intrekking en schorsing keurmerk Stichting Keurmerk Letselschade

Procedure inzake intrekking en schorsing keurmerk Stichting Keurmerk Letselschade Procedure inzake intrekking en schorsing keurmerk Stichting Keurmerk Letselschade 1. Definities... 1 2. Intrekking van het keurmerk op verzoek van keurmerkhouder... 2 3. Schorsing en intrekking van het

Nadere informatie

Voorschriften module tweede verzamelslag en weideschapen

Voorschriften module tweede verzamelslag en weideschapen Voorschriften module tweede verzamelslag en weideschapen Voorschriften verzamelcentra Norm 01 01a AANVOERMOGELIJKHEDEN Voorafgaand aan de aanvoer dient een blokperiode te worden aangevraagd voor ofwel

Nadere informatie

Bestrijding exotische waterplanten

Bestrijding exotische waterplanten Bestrijding exotische waterplanten Exotische waterplanten komen sinds circa 2000 steeds meer voor in sloten en vaarten. Door de sterke, woekerende groei belemmeren ze de doorstroming van de watergangen.

Nadere informatie

STICHTING AUTORITEIT FINANCIËLE MARKTEN, hierna AFM, Gevestigd te Amsterdam, STICHTING DSI, hierna: DSI, Gevestigd te Amsterdam

STICHTING AUTORITEIT FINANCIËLE MARKTEN, hierna AFM, Gevestigd te Amsterdam, STICHTING DSI, hierna: DSI, Gevestigd te Amsterdam Convenant tussen de Stichting Autoriteit Financiële Markten en de Stichting DSI inzake vakbekwaamheid van Relevante personen werkzaam onder de verantwoordelijkheid van Ondernemingen STICHTING AUTORITEIT

Nadere informatie

Certificatie reglement VIN

Certificatie reglement VIN Pagina 1 van 6 Proceseigenaar General Manager Datum Handtekening ter goedkeuring Dit reglement is onderdeel van het certificatiesysteem vastgesteld te Zwolle. Definities:... 1 Algemeen... 2 Artikel 1.

Nadere informatie

Informatieblad Transport van levensmiddelen, diervoeders en dierlijke bijproducten.

Informatieblad Transport van levensmiddelen, diervoeders en dierlijke bijproducten. Informatieblad Transport van levensmiddelen, diervoeders en dierlijke bijproducten. Nadere uitwerking van de Hygiënecode Transport Opslag en Distributie en de Hygiënecode Diervoedersector Wegtransport

Nadere informatie

Op hebben wij uw bedrijf bezocht. Bijgaand treft u het rapport van deze inspectie.

Op hebben wij uw bedrijf bezocht. Bijgaand treft u het rapport van deze inspectie. Voedselbank Bergeijk T.a.v De heer L.M.J. Timmermans Dokter Rauppstraat 52 5571 CH BERGEIJK Datum: 10 mei 2019 Betreft: Inspectie 19R1 Geachte heer Timmermans, Op 10-05-2019 hebben wij uw bedrijf bezocht.

Nadere informatie

Saxion Data Security Beleid. Het data security beleid voor afvoer of hergebruik van gegevensdragers

Saxion Data Security Beleid. Het data security beleid voor afvoer of hergebruik van gegevensdragers Saxion Data Security Beleid Het data security beleid voor afvoer of hergebruik van gegevensdragers Mei 2015 Documenteigenschappen Documentrevisies Saxion Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave

Nadere informatie

Hout uit natuur en openbaar groen

Hout uit natuur en openbaar groen Hout uit natuur en openbaar groen Paul Sessink Projectgroep Biomassa en WKK 23 maart 2010 BVOR landelijke branchevereniging (1989) van composteerinrichtingen organisch afval m.n. groenafval bio-energie

Nadere informatie

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Retouradres Postbus 10073, 8000 GB Zwolle Sustainable Biomass Program XXXXX Verenigd Koninkrijk corresp_barcode» Correspondentieadres Hanzelaan 310 8017 JK Zwolle Postbus 10073 8000 GB Zwolle www.rvo.nl

Nadere informatie

Gft-afval verwerkers,

Gft-afval verwerkers, Indicator 10 januari 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De hoeveelheid groente-, fruit-

Nadere informatie

KvINL. Wijzigingsblad d.d. 1 augustus 2015 bij BRL 9500, deel 00 ENERGIEPRESTATIEADVISERING, ALGEMEEN DEEL

KvINL. Wijzigingsblad d.d. 1 augustus 2015 bij BRL 9500, deel 00 ENERGIEPRESTATIEADVISERING, ALGEMEEN DEEL Wijzigingsblad d.d. 1 augustus 2015 bij BRL 9500, deel 00 ENERGIEPRESTATIEADVISERING, ALGEMEEN DEEL Vastgesteld door het CCvD van de Stichting Kwaliteit voor Installaties Nederland op 17 april 2015. Aanvaard

Nadere informatie

Projectplan Herprofileren Rijnwijcksewetering

Projectplan Herprofileren Rijnwijcksewetering DM 1542940 Projectplan Herprofileren Rijnwijcksewetering Colofon Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Postbus 550 3990 GJ Houten Telefoon: 030 634 57 00 website: www.destichtserijnlanden.nl email:

Nadere informatie

Er gaat iets veranderen...wanneer u afval aanbiedt aan een stortplaats

Er gaat iets veranderen...wanneer u afval aanbiedt aan een stortplaats Er gaat iets veranderen...wanneer u afval aanbiedt aan een stortplaats Vanaf 16 juli 2009 gaat er wat veranderen voor de procedures rond de acceptatie van afvalstoffen op stortplaatsen. Op die datum treedt

Nadere informatie

BRL 9500 Deel 06 concept 2012-04-26

BRL 9500 Deel 06 concept 2012-04-26 BRL 9500 Deel 06 concept 2012-04-26 NATIONALE BEOORDELINGSRICHTLIJN voor het KOMO -, respectievelijk het NL-EPBD -procescertificaat voor ENERGIEPRESTATIEADVISERING voor het NL-EPBD -procescertificaat voor

Nadere informatie

FAQ - LIJST. 2. Vraag: Worden de auditors op de hoogte gehouden van ontzettingen uit het ambt en van waarnemingen? Antwoord: Nee.

FAQ - LIJST. 2. Vraag: Worden de auditors op de hoogte gehouden van ontzettingen uit het ambt en van waarnemingen? Antwoord: Nee. FAQ - LIJST 1. Er zijn diverse kantoren met meerdere vestigingen. Het kan voorkomen dat een kantoor vestigingen heeft waar uitsluitend (aantoonbaar) incassowerkzaamheden worden uitgevoerd. Moeten deze

Nadere informatie

Communicatie met filialen

Communicatie met filialen Aan deze criteria kunnen geen rechten worden ontleend. Onjuistheden en aanpassingen voorbehouden. Algemeen FHK01 EindvVerantwoordelijke Directie/bestuur heeft (schriftelijk) een persoon aangewezen die

Nadere informatie

Certificatieregeling Kabelinfrastructuur en Buizenlegbedrijven

Certificatieregeling Kabelinfrastructuur en Buizenlegbedrijven Certificatieregeling Kabelinfrastructuur en Buizenlegbedrijven versie januari 2014 LOSSE BIJLAGE 1 PROCEDURE AUDITS EN AUDITRAPPORTAGE Stichting CKB, Postbus 366, 2700 AJ Zoetermeer 1 Terminologie Met

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 29 304 Certificatie en accreditatie in het kader van het overheidsbeleid Nr. 5 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van

Nadere informatie

Behorend bij de statuten van de Stichting VastgoedCert gevestigd te Bodegraven

Behorend bij de statuten van de Stichting VastgoedCert gevestigd te Bodegraven REGLEMENT OP HET GEBRUIK EN TOEZICHT OP DE CERTIFICERINGS WOORDMERKEN RT, REGISTER- TAXATEUR, RMT, RM, DE CERTIFICERINGS BEELDMERKEN VASTGOEDCERT GECERTIFICEERD & RM REGISTERMAKELAARS EN DE MERKEN RMT

Nadere informatie

OMGEVINGSVERGUNNING BEPERKTE MILIEUTOETS

OMGEVINGSVERGUNNING BEPERKTE MILIEUTOETS OMGEVINGSVERGUNNING BEPERKTE MILIEUTOETS verleend aan Afvalbrengstation Vinkhuizen Zuid ten behoeve van inzamelen van afval (grofvuil) van particulieren (locatie: Electronstraat 2 te Groningen) Groningen,

Nadere informatie

Normen voor foodservice hoofdkantoor Versie 1.0, d.d

Normen voor foodservice hoofdkantoor Versie 1.0, d.d Norm Aspect Criterium Interpretatie Meetmethode Kwaliteitssysteem Sanctie Aan deze criteria kunnen geen rechten worden ontleend. Onjuistheden en aanpassingen voorbehouden. Algemeen FHK01 Eindverantwoordelijke

Nadere informatie

Waarom doen we het ook alweer?

Waarom doen we het ook alweer? Apart inzamelen van gft-afval Als Vereniging Afvalbedrijven stimuleren we dat al het afval in Nederland op de juiste manier wordt verwerkt. Hierbij houden we rekening met het milieu en de kosten. De meest

Nadere informatie

Rail infrabeheer. Kwaliteitshandboek Railinfraproducten. Vrij in de markt in te kopen spoorwegspecifieke bouwstoffen

Rail infrabeheer. Kwaliteitshandboek Railinfraproducten. Vrij in de markt in te kopen spoorwegspecifieke bouwstoffen Kwaliteitshandboek Railinfraproducten Vrij in de markt in te kopen spoorwegspecifieke bouwstoffen Inhoudsopgave 1 Toelichting op het handboek 3 1.1 Doelstellingen 3 1.2 Soorten bouwstoffen 3 1.3 Inkoopmodellen

Nadere informatie