‘Tuinen van West’ is de naam van het groene recreatiegebied dat Stadsdeel Nieuw-West samen met de centrale stad ontwikkelt aan de westkant van Amsterdam. Nu al kun je hier genieten van grazende koeien, kaarsrechte rijen Essen en Hollandse luchten. Straks is Tuinen van West hét recreatie gebied van Amsterdam-West. Tussen de Westelijke Tuinsteden en de ringvaart van de Haarlemmermeer liggen vier kleine polders, waarvan de Osdorperbovenpolder uit 1570 de oudste is. In het middeleeuwse open gebied zijn maar liefst 21 verschillende dieren geteld, waaronder veel overwinterende vogels. De Osdorperbinnenpolder Noord (1631)is de tweede, deze ligt ten noorden van de Osdorperweg. In deze polder liggen Sportpark De Eendracht, akkerlanden en volkstuinen. De Osdorperbinnenpolder Zuid (eveneens 1631), is het gebied ten zuiden van de Osdorperweg. In deze polder is nog een mooie oude verkaveling te zien. Deze polder is ook een ideale plaats voor broedvogels en een rustplaats voor trekvogels. Als vierde is er de Lutkemeerpolder (1865), een polder met meerdere gezichten. Hier vinden we Uitvaartpark Westgaarde, maar ook natuurgebieden die een aantal jaar geleden als eerste zijn opgeleverd in de Tuinen van West. In de 20e eeuw, toen er land nodig was om voedsel te verbouwen en turf te winnen, is vrijwel het gehele waterige veenmoeras veranderd in een veenpolderlandschap. Maar al kroop de stad in de loop der tijd meer en meer tegen het groengebied aan, het is nog steeds een uniek natuurgebied waar boeren landbouw bedrijven. Een paar decennia geleden werd duidelijk dat het gebied meer potentie had. In de jaren ’80 zag men het als een geschikte woonlocatie, maar door aangescherpte milieuregels voor Schiphol en de aanleg van de ‘tweede ringweg’ Westrandweg is in de jaren ’90
32 nummer 3 zomer 2012
Van Eeste en de Tuin
besloten dat het gebied een recreatieve functie moest krijgen. Toen landschapsarchitecte Femke Haccoû in 2007 betrokken raakte bij de gemeentelijke Dienst Ruimtelijk Ordening was men juist gestart met de ontwikkeling van deze ‘Tuinen van West’. Haccoû startte, binnen een projectteam, aan het beeldkwaliteitplan dat de programmatische eisen ruimtelijk moet inpassen. De uitgangspunten zijn vooral opgesteld vanuit het landschappelijke karakteristieken in de vier verschillende polders, die vragen namelijk ieder om een eigen uitwerking. Zo wordt bijvoorbeeld in de Osdorperbinnenpolder Zuid het middeleeuwse karakter behouden. Haccoû geeft aan: ‘Het gebied is een museum van Nederlandse Polders’. In het noordelijke deel ligt het accent juist op recreatie. Ook is er ruimte vrijgehouden voor ecologische verrijking, waar de Roerdomp van kan profiteren, een schichtige vogel waarvan men hoopt dat deze terugkeert naar het gebied. Een nieuwe Noord-Zuidverbinding voor wandelaars en fietsers moet de gebieden beter ontsluiten. De overall opgave is de identiteit van de vier verschillende polders te behouden, maar tevens mee te bewegen met de behoefte van de moderne stedeling.