In deze nieuwe rubriek, Alles wordt anders, wil Noorderbreedte juist vooruitblikken op nieuwe noordelijke landschappen. Hierin krijgt de hoogtekaart opnieuw de hoofdrol, maar nu als ‘onderlegger’ voor het projecteren van ideeën, kansen en dromen.Dagelijks worden onze landschappen, ook de noordelijke, onderzoekend en schetsend afgegraasd op mogelijkheden voor nieuwe bestemmingen. Tientallen bureaus en diensten werken aan nieuwe functies, dus nieuwe beelden, in het landschap. Het gaat dan altijd om veranderingen in maat en schaal van dorpen en steden, infrastructuur, landbouw en natuur.In ‘schetsateliers’ zoeken ontwerpers, beleidsambtenaren, specialisten en bewoners naar oplossingen voor ruimtelijke problemen of naar invulling van nieuwe ruimtelijke kwaliteiten. In Alles wordt anders tonen en bespreken we een aantal resultaten daarvan. Hierbij gaat het meestal om kaartbeelden die geen status van bestuurlijk besluit hebben, maar als beeldoefening interessant en inspirerend zijn. Een enkele keer, wanneer dit een vreemde relatie heeft met de hoogtekaart, zullen we een bestuurlijk erkend plan toelichten. Denk aan de aanleg van natte natuur op hoge rijke landbouwgronden of woningbouw in het afvoerputje van de provincie.
Eiland zoekt water
Op de hoogtekaart hiernaast springen het dorp op de lichte tot roodbruine kleuren en het blauwe bassin in het oog. Het gaat hier om Wagenborgen in de gemeente Delfzijl en het 180 hectare grote Hondshalstermeer dat als een saai superbad een eindje ten oosten van het dorp ligt. Wagenborgen rust op een met zand afgedekte keileemhoogte, als een eiland in een zee van klei. Het Hondshalstermeer is in 1980 in de venige klei aangelegd als waterberging, op het laagste punt van het Oldambt. Dorp en meer hebben nooit een innige relatie gehad.
Sinds een aantal jaren mag op het meer gekanood worden, nadat gebleken was dat de natuurontwikkeling van het meer tegenviel.De betekenisloze relatie tussen dorp en meer had nog een eeuw door kunnen gaan als niet recent was ontdekt dat beide een rol kunnen spelen in het circuit voor de recreatievaart tussen Blauwestad bij Winschoten en Meerstad bij Groningen. Willen beide woningbouwprojecten succesvoller worden, dan moet er een interessant netwerk aan vaarverbindingen komen. Aan de uiteinden van het netwerk wordt al volop en ambitieus gebouwd: woningbouwprojecten met jachthavens in Winschoten, Appingedam, Delfzijl en Slochteren. Maar in het hart van het netwerk is het stil. Hier wacht een dorp op het meer en een meer op het dorp.
Boulevard
Wagenborgen ligt centraal in het netwerk van vaarverbindingen. In oostelijke richting ben je binnen een uur op zee, in zuidelijke richting binnen een uur in Blauwestad en in westelijke richting binnen een uur op het Schildmeer.Het afgelopen jaar hebben beleidsmakers en bewoners samen met landschapsarchitecten geschetst aan de opgave om Wagenborgen een prominente plaats te geven in het vaarcircuit. Daarbij hebben ze gebruik gemaakt van de hoogtekaart. Deze laat tussen het Hondshalstermeer en de rug van Wagenborgen een laagte (donkerblauw) van ruim 2 meter onder NAP zien. Vul je deze met water, dan wordt het meer 2 keer zo groot (360 hectare, 50 hectare groter dan het Leekstermeer) en komt het dorp aan het water te liggen.Een nieuw kanaaltracé door het Wagenborgerbos en over het oude tracé van het Wagenborgermaar langs de Westerlaan, kan het ‘Wagenborgermeer’ in het noorden ontsluiten, richting Schildmeer. Begin vorige eeuw bestond dit tracé nog. Een boulevard met jachthaven en woningen met zicht op het meer kunnen de oosthelling van Wagenborgen afbiezen. Krimp en malaise in de bouw houden landschapsontwerpers niet af van het plezier om plannen te maken, ook bij een onzekere toekomst.
