03.05.2013 Views

De opmars van ... duurzaam voedsel - Platform Verduurzaming ...

De opmars van ... duurzaam voedsel - Platform Verduurzaming ...

De opmars van ... duurzaam voedsel - Platform Verduurzaming ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Op bezoek<br />

bij biggen<br />

Pag. 3<br />

Pag. 7<br />

Duurzaam<br />

ondernemen<br />

Pag. 11<br />

klimaatplan<br />

Pag. 6<br />

Zuiver zuivel<br />

Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />

Pag. 8<br />

(H)eerlijk<br />

eten<br />

Pag. 9<br />

Slim kiezen<br />

Pag. 12<br />

COlumn WnF<br />

appels<br />

& peren<br />

Duurzaamheidsagenda<br />

Pag. 5<br />

Pag. 4<br />

Wist<br />

je dat…<br />

Pag. 10<br />

<strong>De</strong> <strong>opmars</strong> <strong>van</strong> ...<br />

<strong>duurzaam</strong> <strong>voedsel</strong>


Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />

2<br />

‘de belangrijkste rol ligt bij<br />

de consument’<br />

Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />

Maarten Rooijakkers opende tien jaar geleden een ‘zichtstal’ in Aarle-Rixtel, omdat hij vond dat<br />

boeren de varkenshouderij maar eens wat transparanter moest worden. Vanuit een skybox (“wel hoog,<br />

maar zonder bar en serverende dames”) kunnen bezoekers de zeugen en biggen in zijn stallen bekijken.<br />

3<br />

Met het kopen <strong>van</strong> <strong>voedsel</strong> of wat voor product<br />

dan ook, belast je het milieu. Maar zowel bedrijven<br />

als consumenten kunnen hun steentje<br />

bijdragen. Wouter de Bruijn, voorzitter <strong>van</strong><br />

het <strong>Platform</strong> <strong>Verduurzaming</strong> Voedsel, legt uit.<br />

“Het is belangrijk dat bedrijven aan verduurzaming<br />

doen. Onze grondstoffen moeten<br />

namelijk letterlijk groeien in een duurzame<br />

omgeving. Bedrijven beseffen dat dit in het<br />

kader <strong>van</strong> ‘people, planet en profit’ <strong>van</strong> groot<br />

belang is. <strong>De</strong> bedrijven die het meest <strong>duurzaam</strong><br />

produceren en distribueren - en dan<br />

bedoel ik zowel de inkoop <strong>van</strong> duurzame<br />

grondstoffen als de verduurzaming <strong>van</strong> de<br />

eigen productie- en distributieprocessen -<br />

blijken ook op andere terreinen heel goed te<br />

scoren. Wat dat betreft gaan ecologie en economie<br />

hand in hand.<br />

eerlijk<br />

Het produceren <strong>van</strong> <strong>voedsel</strong>, maar ook <strong>van</strong><br />

andere producten, heeft altijd effect op mens,<br />

dier en milieu. Hoe groot dat effect is, hangt<br />

af <strong>van</strong> de manier waarop je naar een product<br />

kijkt. Wij stellen dat er negen thema’s zijn<br />

waarop moet worden gelet bij de productie<br />

en distributie <strong>van</strong> <strong>voedsel</strong>. Waterverbruik,<br />

energieverbruik, reductie <strong>van</strong> CO2, transportreductie,<br />

afvalpreventie, dierenwelzijn,<br />

duurzame teelt, betrokkenheid <strong>van</strong> medewerkers<br />

en eerlijke handel.<br />

Het Ministerie <strong>van</strong> Landbouw, Natuur en<br />

Voedselkwaliteit (LNV) zorgt ervoor dat bijzondere<br />

initiatieven <strong>van</strong> het bedrijfsleven<br />

snel kunnen worden uitgevoerd. Daarnaast<br />

kijken zij naar terugdringing <strong>van</strong> belemme-<br />

9 thema’s<br />

op een rij<br />

<strong>Verduurzaming</strong> <strong>voedsel</strong>. <strong>De</strong>ze benaming<br />

doet vast niet bij iedereen een belletje<br />

rinkelen. Om je wegwijs te maken in de<br />

wereld <strong>van</strong> duurzame voeding, volgt<br />

hieronder een beknopte uitleg.<br />

Bij verduurzaming <strong>van</strong> <strong>voedsel</strong> gaat het om<br />

drie aandachtsgebieden: het verminderen <strong>van</strong><br />

milieubelasting en afval, het vergroten <strong>van</strong><br />

dierenwelzijn en eerlijke handel. Daartoe moeten<br />

verduurzamingsprocessen worden doorgevoerd en<br />

moet het aanbod <strong>van</strong> duurzame <strong>voedsel</strong>producten<br />

worden vergroot. Omdat je samen meer bereikt<br />

dan alleen, hebben verschillende organisaties<br />

(zie colofon op pag. 12) zich verenigd in het<br />

<strong>Platform</strong> <strong>Verduurzaming</strong> Voedsel. Het doel: de<br />

verduurzaming <strong>van</strong> de <strong>voedsel</strong>keten versnellen.<br />

rende regels. En, heel belangrijk, het ministerie<br />

geeft zelf het goede voorbeeld door zo<br />

veel mogelijk duurzame producten in haar<br />

eigen catering aan te bieden.<br />

Veel niet-gouvernementele organisaties<br />

(ngo’s) zullen zich herkennen in een of meerdere<br />

<strong>van</strong> de negen thema’s. Sommige ngo’s<br />

helpen om de bijzondere initiatieven <strong>van</strong> het<br />

bedrijfsleven tot stand te brengen. Andere<br />

Transportreductie<br />

Bij transport gaat het om het<br />

verplaatsen <strong>van</strong> personen of<br />

goederen, bijvoorbeeld per<br />

(vracht)auto, trein, boot of<br />

vliegtuig. Verminderen <strong>van</strong> het<br />

aantal transportbewegingen,<br />

leidt to minder CO2-uitstoot<br />

en een reductie <strong>van</strong> de hoeveelheid<br />

geluid.<br />

Waterverbruik<br />

Dit verduurzamingsthema<br />

gaat over de hoeveelheid<br />

water die in de <strong>voedsel</strong>keten<br />

wordt gebruikt. Voor de productie<br />

<strong>van</strong> <strong>voedsel</strong> is water<br />

nodig, het is belangrijk om<br />

zuinig met water om te gaan.<br />

‘ Het zou goed zijn<br />

als consumenten<br />

tijdens het winkelen<br />

opletten<br />

of een product<br />

<strong>duurzaam</strong> is<br />

geproduceerd.’<br />

ngo’s houden het bedrijfsleven alert door<br />

aan te geven welke doelstellingen kunnen<br />

worden aangescherpt.<br />

Maar ik denk dat de belangrijkste rol bij de<br />

bewustwording <strong>van</strong> de consument ligt. Het<br />

zou goed zijn als consumenten tijdens het<br />

winkelen opletten of een product <strong>duurzaam</strong><br />

is geproduceerd. Daarmee stimuleer je een<br />

onderneming nóg meer om zich te onderscheiden<br />

op juist dit aspect. Het <strong>Platform</strong><br />

vindt vooral duidelijkheid essentieel. Consumenten<br />

moeten daarom zo goed mogelijk<br />

worden geïnformeerd. Pas dan kunnen zij<br />

een doordachte keuze maken.”<br />

Werken aan een duurzame wereld<br />

‘ Gezond, lekker<br />

en <strong>duurzaam</strong> eten<br />

gaan goed samen.<br />

Mooi dat de <strong>voedsel</strong>bedrijven<br />

hier<br />

serieus werk<br />

<strong>van</strong> maken.’<br />

– Sijas Akkerman, teammanager economie, landbouw<br />

en industrie bij Stichting Natuur en Milieu<br />

energieverbruik<br />

<strong>De</strong> hoeveelheid energie die ondernemingen<br />

verbruiken, bijvoorbeeld<br />

gas en elektriciteit. Minder<br />

en groenere energie zijn hierbij<br />

belangrijke aandachtspunten.<br />

Dierenwelzijn<br />

<strong>De</strong> fysieke en de gevoelsmatige<br />

gesteldheid <strong>van</strong> dieren. <strong>De</strong><br />

Europese Unie heeft vijf, op de<br />

grondrechten <strong>van</strong> mensen lijkende,<br />

‘dierlijke vrijheden’ toegekend:<br />

vrij <strong>van</strong> dorst, honger<br />

en ondervoeding; vrij <strong>van</strong> fysiek<br />

en fysiologisch ongerief; vrij <strong>van</strong><br />

pijn, verwondingen en ziektes;<br />

vrij om het normale gedrag te<br />

kunnen uitoefenen; vrij <strong>van</strong> angst<br />

en chronische stress.<br />

Duurzame teelt<br />

Zodanig ontwikkelen <strong>van</strong> gewassen, dat schade voor het milieu (zoals<br />

ecosystemen, biodiversiteit water en klimaat) wordt geminimaliseerd.<br />

CO 2-reductie<br />

Bij dit verduurzamingsthema<br />

gaat het om de hoeveelheid<br />

CO2 (en CO2-equivalenten)<br />

die een onderneming veroorzaakt.<br />

Centrale vraag is hoe<br />

de uitstoot <strong>van</strong> CO2 kan worden<br />

verminderd.<br />

Betrokkenheid<br />

medewerkers<br />

Dit is de maatschappelijke betrokkenheid<br />

<strong>van</strong> medewerkers<br />

in Nederland (of het land <strong>van</strong><br />

initiatief). Hierbij kan het zowel<br />

gaan om community investment<br />

als om de resultaten <strong>van</strong><br />

onderzoek naar de betrokkenheid<br />

<strong>van</strong> medewerkers.<br />

Kijk voor meer informatie op<br />

www.verduurzaming<strong>voedsel</strong>.nl<br />

Afvalpreventie<br />

Bij afvalpreventie gaat het<br />

erom het ontstaan <strong>van</strong> afval<br />

te beperken en zo mogelijk<br />

helemaal te voorkomen. Afval<br />

dat overblijft kan worden<br />

gebruikt om energie uit te<br />

winnen (vergisting), afval<br />

kan ook worden hergebruikt,<br />

gerecycled, verwerkt of verbrand.<br />

eerlijke handel<br />

Duurzame ontwikkeling <strong>van</strong> de<br />

internationale handel, vooral de<br />

export <strong>van</strong> arme landen naar<br />

rijke Westerse landen. Verbetering<br />

<strong>van</strong> sociale aspecten staat<br />

hierbij centraal.<br />

Varkensvlees<br />

met ster<br />

“Veel mensen hebben een verkeerd beeld <strong>van</strong><br />

de sector of weten zelfs niet hoe een varken<br />

er uitziet”, legt Rooijakkers uit. “Daarom<br />

willen we laten zien hoe varkens anno 2010<br />

worden gehuisvest.”<br />

Het beeld dat bezoekers nu zien, is wezenlijk<br />

anders dan tien jaar geleden. Rooijakkers<br />

werkt aan stankvermindering en betere<br />

inpassing <strong>van</strong> zijn bedrijf in het Brabantse<br />

landschap. Sinds kort houdt hij zich ook aan<br />

de Good Farming Star- (GFS) richtlijnen. Dat<br />

betekent onder meer extra leefruimte per<br />

varken, niet meer castreren en meer en ander<br />

speelgoed.<br />

Beter bijtbaar<br />

In plaats <strong>van</strong> een bal aan een ketting kunnen<br />

de varkens zich tegenwoordig vermaken met<br />

stukken touw, stro en papier. “Allemaal beter<br />

bijtbaar, wroetbaar en afbreekbaar. Met deze<br />

materialen kunnen ze zich meer uitleven”, is<br />

de ervaring <strong>van</strong> Rooijakkers.<br />

Voor de veehouder zijn er drie belangrijke<br />

redenen om volgens de GFS-principes te<br />

gaan werken. “Ik kan mijn varkens meer<br />

bieden, ik kom tegemoet aan wensen <strong>van</strong> de<br />

maatschappij en de politiek en het levert een<br />

betere prijs op voor mijn varkens. Dierenwelzijn<br />

staat hoog op onze agenda.”<br />

‘ Veel mensen<br />

hebben een<br />

verkeerd beeld<br />

<strong>van</strong> de sector of<br />

weten zelfs niet<br />

hoe een varken<br />

er uitziet’<br />

economisch interessant<br />

In de schappen <strong>van</strong> supermarkt Albert Heijn<br />

liggen tegenwoordig verpakkingen met varkensvlees<br />

met het ‘Beter Leven’-label <strong>van</strong> de<br />

Dierenbescherming.<br />

Staat er één ster op het etiket, dan kan het<br />

vlees bij Rooijakkers <strong>van</strong>daan komen. In ruil<br />

voor de aanpassingen die hij moest doen,<br />

krijgt zijn vlees namelijk een label met één<br />

ster en een iets hoger prijskaartje.<br />

Op zich zou hij ook wel twee (scharrel) of<br />

drie sterren (biologisch) op zijn vlees willen<br />

zien, “maar dan moet er wel een goede basis<br />

onder liggen en moet het economisch interessant<br />

zijn.”<br />

Meer dan één ster vraagt namelijk om ingrijpende<br />

aanpassingen aan het bedrijf en de<br />

consument lijkt nog onvoldoende bereid die<br />

meerkosten te betalen.<br />

BiOlOgiSCH succes op internet<br />

Alex en Anneke <strong>van</strong> Hootegem begonnen tien jaar geleden een internetwinkel voor biologische producten.<br />

“Onze klanten zijn heel trouw, want als je eenmaal biologisch eet, wil je niet meer terug.”<br />

Waarom een biologische<br />

internetwinkel?<br />

“We zijn zelf tien jaar geleden<br />

overgestapt <strong>van</strong> gangbaar naar biologisch<br />

met ons akkerbouwbedrijf.<br />

Toen wilden we ook biologisch gaan<br />

eten, maar niet alleen de producten<br />

die we verbouwen op ons eigen bedrijf.<br />

Het assortiment biologische<br />

producten in de winkels was destijds<br />

nog heel klein en de kwaliteit was<br />

beneden alle peil. Dat kunnen we<br />

zelf beter, dachten we. En dat is nu<br />

ook wel gebleken.”<br />

Valt er een goede boterham<br />

mee te verdienen?<br />

“We hebben ontdekt dat je een lange<br />

adem moet hebben. <strong>De</strong> eerste paar<br />

jaar gebeurde er niet zo veel, maar<br />

inmiddels zijn er al heel wat mensen<br />

klant geworden. Die klanten zijn<br />

heel trouw, want als je eenmaal biologisch<br />

eet, wil je meestal niet meer<br />

terug.”<br />

Biggenbezoek<br />

Zelf een varkensstal bezoeken? Dat<br />

kan in Beek en Donk (12.00 - 17.00<br />

uur) en in Aarle-Rixtel (11.00 - 16.00<br />

uur). Op beide locaties worden<br />

verschillende activiteiten aangeboden<br />

met en zonder dieren. Meer<br />

informatie op www.stapindestal.nl<br />

Dat was ook jullie eigen<br />

ervaring?<br />

“Biologisch eten is beter voor het<br />

milieu, maar het is ook lekkerder.”<br />

Waar verkopen jullie?<br />

“We zitten in een groot deel <strong>van</strong><br />

Zuid-Nederland en een stuk <strong>van</strong><br />

België. We zitten niet in heel Nederland,<br />

omdat we veel met regionale<br />

producten werken en deze ook bij<br />

mensen thuis brengen.”<br />

Is jullie aanbod seizoens-<br />

gebonden?<br />

“Ja, maar niet helemaal. Tomaten<br />

bijvoorbeeld halen we in de winter<br />

uit het buitenland. Maar boontjes<br />

zijn echt niet lekker uit het buitenland,<br />

dus die hebben we alleen in het<br />

seizoen.”<br />

Dat vinden jullie klanten<br />

niet erg?<br />

“Onze klanten zijn heel tevreden. Ze<br />

vinden het vooral makkelijk dat we<br />

de spullen aan huis bezorgen.”<br />

Jullie lijken een gat in<br />

de markt te vullen. Ligt<br />

concurrentie op de loer?<br />

“Daar zijn we niet zo bang voor. Alles<br />

op internet groeit als kool. Als<br />

mensen een biologische winkel op<br />

internet willen beginnen, moeten ze<br />

dat vooral doen. Je moet je alleen wel<br />

realiseren dat het een hele klus is om<br />

het op te zetten.”<br />

Kijk voor meer informatie op<br />

www.degroteverleiding.nl


Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />

Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />

4 5<br />

rOn<strong>De</strong>el ei<br />

<strong>De</strong> rondeelkippen eten volop<br />

verse maïs en granen. Het<br />

<strong>voedsel</strong> bevat ook Pro Terra<br />

soja, zogenaamde duurzame<br />

soja. Voor de productie hier<strong>van</strong><br />

heeft geen ontbossing<br />

plaatsgevonden, het is niet<br />

genetisch gemodificeerd en<br />

er is extra aandacht voor de<br />

arbeidsomstandigheden.<br />

<strong>De</strong> Rondeelkippen hebben<br />

de beschikking over maar<br />

liefst drie verblijven. In het<br />

nachtverblijf kunnen de kippen<br />

eten, drinken, rusten<br />

en eieren leggen. In het<br />

dagverblijf is ruimte voor<br />

scharrelen en stofbaden. Bij<br />

de bosrand kunnen de kippen<br />

ook scharrelen, verkennen en<br />

beschutting zoeken. Het<br />

vierde gedeelte <strong>van</strong><br />

het Rondeel, de<br />

centrale middenkern,<br />

bestaat uit<br />

drie delen.<br />

Op de begane<br />

grond is een werkruimte<br />

voor de pluimveehouder.<br />

Daarboven is een<br />

ruimte voor bezoekers <strong>van</strong><br />

Rondeel, scholieren die voor<br />

een excursie komen en vergaderingen.<br />

Op de tweede<br />

verdieping is een technische<br />

ruimte waar onder meer de<br />

natuurlijke ventilatie wordt<br />

geregeld.<br />

<strong>De</strong> eieren worden <strong>van</strong>af<br />

Rondeel in Barneveld vervoerd<br />

met stille en zuinige<br />

vrachtwagens.<br />

Het Rondeelei zit in een opvallende,<br />

ronde verpakking en is<br />

te verkrijgen bij Albert Heijn.<br />

<strong>De</strong> verpakking is gemaakt <strong>van</strong><br />

biologisch afbreekbare restkokosvezels.<br />

Dit doosje is iets<br />

duurzamer dan een doosje<br />

<strong>van</strong> gerecycled karton.<br />

Naast de drie sterren <strong>van</strong> de<br />

Nederlandse Dierenbescherming<br />

(net als biologische<br />

eieren) hebben de eieren <strong>van</strong><br />

Rondeel ook het Milieukeur.<br />

<strong>De</strong>ze eieren zullen<br />

in de toekomst<br />

de schappen<br />

<strong>van</strong> supermarkten<br />

veroveren.<br />

Meer informatie:<br />

www.rondeeleieren.nl<br />

www.duurzameveehouderij.nl<br />

Piet Korstanje in zijn boomgaard<br />

appelteelt<br />

Hij had voor de biologische teelt kunnen gaan, maar<br />

Piet Korstanje ging een stap verder en maakte zijn<br />

bedrijf biologisch-dynamisch. “Ik wil gewassen zo<br />

sterk en harmonieus mogelijk laten opgroeien.”<br />

1980 was het jaar dat Piet<br />

Korstanje besloot zijn drie<br />

jaar jonge fruitteeltbedrijf<br />

biologisch-dynamisch te<br />

maken. <strong>De</strong> reden? “Ik maakte<br />

me zorgen over het gebruik <strong>van</strong><br />

de chemie in de landbouw.”<br />

Boomgaard Ter Linde in Oostkapelle<br />

(Zeeland) is de locatie<br />

waar Korstanje zijn bedrijf in<br />

1991 naartoe verhuisde. <strong>De</strong> grond<br />

wordt er al sinds 1930 biologischdynamisch<br />

bewerkt. <strong>De</strong> zoektocht<br />

naar een nieuwe plek voor<br />

de boomgaard begon omdat de<br />

kwaliteit <strong>van</strong> de grond vlakbij<br />

Goes, waar het bedrijf was gevestigd,<br />

niet voldoende was. Daardoor<br />

leed het fruit onder ziekten<br />

en plagen.<br />

Avalon-grond is de stichting die<br />

Korstanje in 1991 in het leven<br />

riep om de grond in Oostkapelle<br />

biologisch-dynamisch te houden.<br />

“Ik pacht de grond <strong>van</strong> de<br />

stichting. Als de grond in particuliere<br />

handen was gekomen,<br />

was het maar de vraag wat er in<br />

de toekomst mee zou gebeuren.”<br />

Biologisch-dynamisch is een<br />

voor Korstanje <strong>van</strong>zelfsprekende<br />

landbouwmethode, waarbij hij<br />

zorgvuldig rekening houdt met<br />

invloeden <strong>van</strong> de natuur en de<br />

kosmos. “Als ik biologisch was<br />

gaan telen, had ik kunstmest<br />

kunnen ver<strong>van</strong>gen door compost,<br />

maar het ging mij veel<br />

meer om het systeem en niet om<br />

symptoombestrijding.”<br />

Appels zijn de voornaamste<br />

handelswaren <strong>van</strong> Korstanje. In<br />

zijn boomgaard groeien Collina,<br />

Alkmene, Elstar en Topaz. “<strong>De</strong>ze<br />

soorten smaken goed, zijn goed<br />

te bewaren en biologisch goed<br />

te telen. Ze zijn weinig gevoelig<br />

voor ziekten en plagen.”<br />

Peren horen er voor Korstanje<br />

gewoon bij. <strong>De</strong> Conference is<br />

de bekende handpeer, de Gieser<br />

Wildeman is een stoofpeer.<br />

Supermarkt wordt duurzamer<br />

Ook in de schappen <strong>van</strong> de supermarkt liggen steeds meer duurzame producten. Arie <strong>van</strong><br />

Doesburg is onder andere verantwoordelijk voor deze artikelen bij supermarktketen Plus.<br />

Wat doet Plus aan<br />

<strong>duurzaam</strong>heid?<br />

“We hebben onder meer fairtradebananen<br />

en -koffie. <strong>De</strong>ze<br />

artikelen komen <strong>van</strong> boeren uit<br />

verre landen die er een eerlijke<br />

prijs voor krijgen. Zo blijft voor<br />

elke doos bananen die wij kopen<br />

één dollar in het land <strong>van</strong> herkomst.<br />

Verder hebben we veel<br />

biologisch <strong>voedsel</strong> en streekproducten<br />

<strong>van</strong> het merk Gijs. Dit<br />

zijn ambachtelijke waren die uit<br />

Nederland komen. Geen massaproductie,<br />

maar puur, ambachtelijk<br />

en goed <strong>van</strong> smaak.”<br />

Waarom verkopen jullie al<br />

deze producten?<br />

“We willen onderscheidend<br />

zijn <strong>van</strong> de massa. Bovendien<br />

is de consument tegenwoordig<br />

op zoek naar eerlijkheid en willen<br />

wij de supermarkt zijn met<br />

oog voor mens, milieu en maatschappij.”<br />

Sinds wanneer zijn jullie<br />

hier mee bezig?<br />

“We verkopen al vijf jaar biologische<br />

producten, maar de streekartikelen<br />

<strong>van</strong> Gijs hebben we pas<br />

anderhalf jaar.”<br />

Wat is de toekomst <strong>van</strong><br />

<strong>duurzaam</strong> <strong>voedsel</strong> in de<br />

supermarkt?<br />

“We zullen er meer in gaan investeren,<br />

maar daar zijn we nu<br />

ook al mee bezig. Al onze huismerkthee<br />

wordt bijvoorbeeld<br />

begin 2011 helemaal fair trade.”<br />

‘ <strong>De</strong>ze artikelen<br />

komen <strong>van</strong> boeren<br />

uit verre landen die<br />

er een eerlijke prijs<br />

voor krijgen’<br />

volgens de<br />

wetten <strong>van</strong><br />

de kosmos<br />

tips voor<br />

‘een peer op z’n best’<br />

<strong>De</strong> rijpheid bepaal je<br />

door met je duim net<br />

onder het steeltje<br />

te drukken. Als je dit<br />

zachtjes kunt indrukken,<br />

is de peer rijp.<br />

Zijn je peren nog te<br />

hard? Stop ze dan<br />

in een papieren zak<br />

met een appel of een<br />

banaan. Zo versnel<br />

je het rijpingsproces.<br />

Door peren in de<br />

koelkast te leggen,<br />

vertraag je het rijpingsproces.<br />

Meer informatie:<br />

www.boomgaardterlinde.nl<br />

fabrieken<br />

Verpakkingen, energie en transparantie in de keten. <strong>De</strong>ze drie thema’s<br />

prijken op de Duurzaamheidsagenda 2010 <strong>van</strong> koepelorganisatie Federatie<br />

Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI). Een introductie in vogelvlucht.<br />

‘<strong>van</strong>daag doen we het beter<br />

‘FNLI in actie: zichtbaar en concreet’:<br />

het is de titel <strong>van</strong> de Duurzaamheidsagenda,<br />

waarmee de organisatie aan<br />

Nederland – en dus ook de consument<br />

– wil laten zien dat er hard wordt gewerkt<br />

aan verduurzaming binnen de<br />

levensmiddelenindustrie. Jaarlijks ligt<br />

de focus op twee of drie thema’s.<br />

Verpakkingen<br />

Een verpakking is het visitekaartje <strong>van</strong><br />

een product. Een aantrekkelijk omhulsel<br />

kan je net over die streep trekken<br />

om een product te kopen. Het geeft<br />

daarnaast informatie over de inhoud en<br />

beschermt je aankoop tegen beschadiging<br />

of bederf. Maar de gloriedagen <strong>van</strong><br />

de verpakking zijn voorbij zodra het<br />

product is uitgepakt of geconsumeerd.<br />

Wat rest, is afval.<br />

Volgens FNLI wordt er ‘een wereld<br />

aan verduurzaming gewonnen’ in de<br />

keten <strong>van</strong> het verpakken, de terugwinning<br />

<strong>van</strong> verpakkingsmaterialen en<br />

de recycling <strong>van</strong> de verpakking. Afval<br />

is tenslotte een essentiële grondstof<br />

voor nieuwe waardevolle producten.<br />

Niet alleen werkt de levensmiddelenindustrie<br />

hard aan het verbeteren <strong>van</strong><br />

bestaande verpakkingen, ook worden<br />

nieuwe verpakkingen ontwikkeld. Met<br />

als uiteindelijke doel: zo laag mogelijke<br />

milieulasten.<br />

energie<br />

Energie is onmisbaar als het gaat om<br />

productieprocessen, maar ‘schoon en<br />

zuinig’ zijn hier kernwoorden. Bedrijven<br />

kunnen in de processen blijven verduurzamen,<br />

door bijvoorbeeld energiescans te<br />

laten uitvoeren. Hierbij wordt het energieverbruik<br />

<strong>van</strong> de onderneming onder<br />

de loep genomen. Daarnaast stimuleert<br />

FNLI bedrijven te kijken naar energieopwekking<br />

uit reststromen en bijproducten<br />

uit de levensmiddelenindustrie. Met de<br />

overheid is overeengekomen dat bedrijven<br />

in de agroketen 2 procent energie per<br />

jaar zullen besparen, de broeikasgassen<br />

met 30 procent zullen verminderen en<br />

dat er 20 procent duurzame energie moet<br />

worden gebruikt in 2020.<br />

voor morgen’<br />

Transparantie in de keten<br />

‘Vandaag doen we het beter voor morgen.’<br />

Het is het motto <strong>van</strong> de levensmiddelenproducenten.<br />

En dan niet<br />

alleen binnen Nederland; de helft <strong>van</strong><br />

alle grondstoffen wordt geïmporteerd<br />

en 40 procent <strong>van</strong> de geproduceerde<br />

levensmiddelen wordt weer geëxporteerd.<br />

Over de grens kijken is dus noodzakelijk.<br />

Mvo, ofwel maatschappelijk verantwoord<br />

ondernemen, is een sleutelwoord<br />

in de levensmiddelenindustrie.<br />

Aandacht voor mens, milieu en maatschappij<br />

in het productieproces: stapje<br />

voor stapje komt het steeds dichterbij.<br />

PrOCeSVerBeTeringen in de keten<br />

Suiker Unie<br />

Suiker Unie helpt rietsuikerboeren<br />

in Afrika bij het ontwikkelen<br />

<strong>van</strong> duurzame landbouw<br />

en het opzetten <strong>van</strong> een infrastructuur<br />

om rietsuiker aan<br />

Europese landen te kunnen<br />

leveren.<br />

In samenwerking met de organisatie<br />

Solidaridad en het<br />

Better Sugarcane Initiative<br />

adviseert Suiker Unie boeren<br />

over duurzame landbouw en<br />

maakt zij boeren bekend met<br />

nieuwe landbouwtechnieken.<br />

FrieslandCampina<br />

FrieslandCampina Benelux is<br />

in 2010 begonnen met de aan-<br />

koop <strong>van</strong> duurzame cacao<br />

voor het merk Chocomel. Om<br />

dat te bereiken werken ze samen<br />

met UTZ CERTIFIED, het<br />

<strong>duurzaam</strong>heidsprogramma<br />

waarbinnen boeren onder<br />

meer leren hoe ze hun grond<br />

zo kunnen bewerken dat deze<br />

vruchtbaar blijft. Ook worden<br />

de werkomstandigheden en<br />

de concurrentiepositie <strong>van</strong><br />

de cacaoboeren verbeterd.<br />

energie<br />

Arla Foods<br />

Zuivelonderneming<br />

Arla Foods Nederland<br />

gebruikt sinds<br />

juli 2010 uitsluitend<br />

groene stroom.<br />

GreenChoice levert<br />

deze 100 procent<br />

groene stroom, die<br />

voor 25 procent uit<br />

waterkracht en 75<br />

procent uit wind<br />

bestaat.<br />

Voor windenergie<br />

werkt GreenChoice<br />

samen met Windunie,<br />

dat 100 procent<br />

Nederlandse<br />

windenergie levert,<br />

geproduceerd met<br />

windmolens op<br />

voornamelijk boerenbedrijven.<br />

<strong>De</strong><br />

opbrengst wordt<br />

geherinvesteerd in<br />

windenergie.<br />

Zo stimuleert Arla<br />

Foods de productie<br />

<strong>van</strong> schone energie<br />

door agrariërs en<br />

het verduurzamen<br />

<strong>van</strong> de landbouw.<br />

Verpakkingen<br />

Plastic Heroes<br />

Producenten en importeurs <strong>van</strong> verpakte<br />

producten zijn verenigd in de Stichting Ned<strong>van</strong>g,<br />

omdat zij samen verantwoordelijk zijn<br />

voor de organisatie en kosten <strong>van</strong> inzameling<br />

en recycling <strong>van</strong> hun verpakkingsafval.<br />

Eind 2012 moet 42 procent <strong>van</strong> al het plastic<br />

verpakkingsafval efficiënt worden gerecycled.<br />

Met de Plastic Heroes-campagne wijst<br />

Ned<strong>van</strong>g Nederlanders op een speelse<br />

manier op het belang <strong>van</strong> het scheiden <strong>van</strong><br />

plastic verpakkingsafval <strong>van</strong> het restafval.<br />

Zie www.plasticheroes.nl<br />

Coca-Cola<br />

Nieuwe technologie en slim design maken<br />

de verpakkingen <strong>van</strong> Coca-Cola steeds<br />

lichter. Het gewicht <strong>van</strong> de stalen blikjes <strong>van</strong><br />

Coca-Cola nam de afgelopen veertig jaar al<br />

met 70 procent af en het gewicht <strong>van</strong> grote<br />

PET-flessen is gemiddeld 16 procent lichter<br />

dan vier jaar geleden. Dat is goed voor het<br />

milieu. Er is er namelijk minder energie nodig<br />

voor productie, transport en recycling<br />

<strong>van</strong> deze verpakkingen.<br />

Beemster<br />

Beemster kaas is<br />

CO2-neutraal doordat<br />

Beemster en<br />

zijn melkveehouders<br />

alleen gebruikmaken<br />

<strong>van</strong> groene stroom<br />

en groen gas.<br />

Een aantal Beemster-melkveehouders<br />

produceert<br />

duurzame energie<br />

via windmolens,<br />

zonnepanelen of<br />

vergisters. Beemster<br />

bekijkt of het in<br />

de toekomst mogelijk<br />

is om alle energie<br />

die wordt gebruikt<br />

af te nemen bij deze<br />

melkveehouders.


Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />

Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />

6 7<br />

melk<br />

koeien in de wei, een typisch<br />

nederlands landschap. Om<br />

dit beeld vast te houden, en<br />

omdat koeien het heerlijk<br />

vinden om naar buiten te<br />

kunnen, is de Stichting Weidegang<br />

opgericht. Binnen<br />

de moderne veehouderij is<br />

het niet <strong>van</strong>zelfsprekend<br />

dat koeien <strong>van</strong> voorjaar tot<br />

najaar in de wei worden<br />

gelaten.<br />

<strong>De</strong> definitie <strong>van</strong> weidegang<br />

is dat koeien gedurende<br />

minimaal 120 dagen<br />

per jaar, ten<br />

minste 6 uur per<br />

dag, <strong>van</strong> voorjaar<br />

tot najaar<br />

in de wei lopen.<br />

Biologische koeien<br />

kunnen altijd genieten <strong>van</strong><br />

de buitenlucht. <strong>De</strong> productie<br />

<strong>van</strong> de zuivelproducten <strong>van</strong><br />

deze koeien verschilt <strong>van</strong><br />

de productie <strong>van</strong> reguliere<br />

zuivelproducten. <strong>De</strong> biologische<br />

productiewijze houdt<br />

onder meer in dat koeien<br />

gegarandeerd weidegang<br />

krijgen. Ook eten de koeien<br />

biologisch geteeld veevoer<br />

en voor het grasland gebruiken<br />

biologische melkveehouders<br />

geen kunstmest en<br />

chemische gewasbeschermingsmiddelen.<br />

Op het gebied <strong>van</strong> verpakkingen<br />

dragen FrieslandCampina<br />

en Melkan – het huismerk<br />

<strong>van</strong> Jan Linders en andere<br />

Superunie-supermarkten<br />

– bij aan een duurzame samenleving.<br />

<strong>De</strong> biologische<br />

melk <strong>van</strong> FrieslandCampina<br />

is verpakt in klimaatneutrale<br />

verpakkingen.<br />

Alle CO2 die vrijkomt bij<br />

het maken en vervoeren<br />

<strong>van</strong> de verpakkingen wordt<br />

gecompenseerd volgens de<br />

zogenaamde Gold Standard,<br />

onder meer ondersteund<br />

door het Wereld natuur<br />

Fonds. <strong>De</strong> verpakkingen <strong>van</strong><br />

Melkan, gemaakt <strong>van</strong> verantwoorde<br />

houtvezels, dragen<br />

het FSC-keurmerk, eveneens<br />

ondersteund door het WNF.<br />

meters maken in<br />

de achterhoek<br />

Gasterij <strong>De</strong> Gulle Waard in Winterswijk begon tien jaar geleden met het gebruik <strong>van</strong> producten uit de ‘eigen’<br />

Achterhoek. Nel Schellekens-<strong>De</strong>n Herder zwaait de scepter in de keuken. “Gasten proeven dat je puur kookt.”<br />

Waarom stapten jullie destijds<br />

over op streekproducten?<br />

“We zijn een Vlaams georiënteerd restaurant.<br />

Toen we begonnen, achttien jaar geleden, haalden<br />

we de meeste producten uit Vlaanderen.<br />

Maar door gesprekken met onze gasten realiseerden<br />

we ons dat er een enorm aanbod in de Achterhoek<br />

is. En dat we daar<strong>van</strong> gebruik moeten<br />

maken om te zorgen dat het economisch gezien<br />

goed blijft gaan met de streek.”<br />

Hoe gaan jullie nu te werk?<br />

“We maken meters in het Achterhoekse. We hebben<br />

afspraken met zo’n dertig kleinproducenten<br />

en dat worden er steeds meer. We halen<br />

alles, behalve vis, bij producenten uit de buurt.<br />

Ik maak onder meer zelf thee en pasta <strong>van</strong><br />

Achterhoeks speltmeel. Het aanbod <strong>van</strong> een<br />

bijzondere variatie smaaktomaten gebruik ik<br />

om bijvoorbeeld ijs, boter, pesto of zongedroogde<br />

tomaten te maken. Zo ‘bewaar’ ik de zomer. Ik<br />

werk eigenlijk net als een ambachtelijk slager;<br />

alle beesten verwerk ik <strong>van</strong> kop tot staart – ik<br />

maak bijvoorbeeld hammen en worsten – zodat<br />

het voor de boer het meest opbrengt.”<br />

Zou je collega’s deze werkwijze<br />

willen aanraden?<br />

“Ik hoop echt dat steeds meer mensen op deze<br />

manier gaan werken. Dus zo min mogelijk weggooien,<br />

seizoensproducten gebruiken en producenten<br />

uit de omgeving zoeken. Ik zal nooit met<br />

ananas of rijst werken, omdat ik die producten<br />

moet invliegen. Ik zoek alternatieven. Voor een<br />

creatieve kok, geeft dat veel meer voldoening dan<br />

kant-en-klaar inkopen bij een groothandel.”<br />

Onderzoek <strong>duurzaam</strong>heid keten <strong>van</strong> eten<br />

Hoe denkt de consument over <strong>duurzaam</strong>heid? Hieronder een aantal conclusies uit<br />

onderzoek <strong>van</strong> het Centraal Bureau levensmiddelenhandel (CBl) en de Federatie<br />

nederlandse levensmiddelen industrie (Fnli). Herken je je in deze uitspraken?<br />

<strong>De</strong> meeste consumenten<br />

1 kiezen voor duurzame<br />

producten <strong>van</strong>wege hun eigen<br />

gezondheid, diervriendelijke<br />

productie en uit milieuoverwegingen.<br />

Ook de betere<br />

smaak speelt een rol.<br />

2<br />

Duurzaamheid is zelden<br />

het enige aankoopargument.<br />

Aardbeien worden<br />

bijvoorbeeld bij voorkeur niet<br />

in de winter gegeten <strong>van</strong>wege<br />

transport of kasteelt, maar<br />

ook omdat ze dan minder<br />

goed smaken.<br />

<strong>De</strong> prijs blijkt nog de<br />

3 grootste barrière om<br />

voor <strong>duurzaam</strong> te kiezen.<br />

Veel mensen denken dat<br />

biologisch alleen betaalbaar<br />

is voor gezinnen met hogere<br />

inkomens.<br />

<strong>De</strong> prijs blijkt<br />

een barrière<br />

om <strong>duurzaam</strong><br />

te kiezen<br />

4<br />

Consumenten zien dure<br />

supermarkten eerder als<br />

<strong>duurzaam</strong> dan de winkels in<br />

het lagere prijssegment.<br />

Bij <strong>duurzaam</strong>heid denken<br />

5 consumenten eerder aan<br />

een vers product als vlees<br />

of groente dan bij een meer<br />

verwerkt product zoals cola.<br />

<strong>De</strong> duurzame wereld <strong>van</strong> je boodschappen.<br />

Ben je benieuwd hoe <strong>duurzaam</strong> jouw boodschappen<br />

worden geproduceerd? Op de website<br />

www.keten<strong>van</strong>eten.nl kun je precies zien wat<br />

de Nederlandse levensmiddelenindustrie doet<br />

om productieprocessen te verduurzamen.<br />

<strong>De</strong> keten op de website bestaat uit vijf schakels:<br />

grondstof, transport, productie & verwerking,<br />

handel & distributie en verpakken & recyclen.<br />

Daarnaast vind je er allerlei informatie over<br />

algemene en gezamenlijke initiatieven die de<br />

levensmiddelenindustrie neemt.<br />

<strong>De</strong> Federatie Nederlandse Levensmiddelen<br />

Industrie (FNLI), initiatiefnemer <strong>van</strong> www.keten<strong>van</strong>eten.nl,<br />

hoopt dat de website een inspiratiebron<br />

is voor consumenten en bedrijven. Levensmiddelenproducenten<br />

die een goed initiatief<br />

hebben op het gebied <strong>van</strong> <strong>duurzaam</strong>heid kunnen<br />

dit aangeven via keten<strong>van</strong>eten@fnli.nl<br />

<strong>De</strong> levensmiddelenindustrie heeft de afgelopen jaren veel ondernomen op het gebied<br />

<strong>van</strong> <strong>duurzaam</strong>heid. Die activiteiten willen we graag laten zien!<br />

horeca<br />

Duurzaamheid heeft de toekomst in de horecabranche, daar<strong>van</strong> is Lodewijk <strong>van</strong> der Grinten<br />

overtuigd. “Het is niet alleen beter voor mens, dier en milieu”, zegt de directeur <strong>van</strong> Koninklijke<br />

Horeca Nederland (KHN). “Als je de juiste keuzes maakt, komt het ook je bedrijfsvoering ten goede.”<br />

‘Duurzaamheid<br />

‘ Het is pure noodzaak.<br />

We kunnen<br />

niet doorgaan<br />

met maar raak<br />

consumeren en<br />

onnodig veel afval<br />

produceren.’<br />

– Lodewijk <strong>van</strong> der Grinten, directeur KHN<br />

“Het is geen modegril of hype, het<br />

is pure noodzaak. We kunnen niet<br />

doorgaan met maar raak consumeren<br />

en onnodig veel afval produceren. We<br />

moeten verantwoordelijkheid nemen.<br />

Als branche willen we daarbij een<br />

vooraanstaande positie innemen.”<br />

Het is een <strong>van</strong> de doelstellingen <strong>van</strong><br />

het <strong>Platform</strong> <strong>Verduurzaming</strong> Voedsel,<br />

waar KHN deel <strong>van</strong> uitmaakt: in 2012<br />

moet 90 procent <strong>van</strong> alle horecaondernemers<br />

weten en begrijpen wat verduurzaming<br />

is.<br />

respect<br />

Om te beginnen is de keus voor <strong>duurzaam</strong><br />

geproduceerde producten op<br />

de kaart <strong>van</strong> belang. Volgens Van der<br />

Grinten wordt al zeer regelmatig gewerkt<br />

met fairtradeproducten, vleesver<strong>van</strong>gers,<br />

duurzame vis en <strong>duurzaam</strong><br />

geproduceerd vlees.<br />

“Stel jezelf als ondernemer iedere<br />

keer dat je inkoopt de vraag: zijn deze<br />

producten op een duurzame manier<br />

geproduceerd en vervoerd met respect<br />

voor mens, dier en milieu?” Een andere<br />

optie is kiezen voor producten die<br />

uit de omgeving worden gehaald en<br />

waarvoor dus geen hoge transportkosten<br />

zijn gemaakt. En voor groente en<br />

fruit <strong>van</strong> het seizoen, zodat het energieverbruik<br />

in de kassen omlaag kan.<br />

Winst<br />

Voedselverspilling is een ander, heikel<br />

punt in horecaland. Volgens Van der<br />

Grinten zit de winst <strong>van</strong> veel ondernemers<br />

letterlijk ‘in de kiepelton’, omdat er<br />

onnodig veel <strong>voedsel</strong> wordt weggegooid.<br />

waar werken horeca<br />

en catering aan?<br />

• Minder water verbruiken - bijvoorbeeld door vaatwassers<br />

alleen vol te laten draaien.<br />

• Energieverbruik - bijvoorbeeld door bij grote productiekeukens<br />

warmte terug te winnen.<br />

• Minder transport - bijvoorbeeld door restaurants<br />

efficiënter te bevoorraden.<br />

• Meer biologische en eerlijke handel - bijvoorbeeld door<br />

over te schakelen op Max Havelaar-koffie.<br />

• Afval voorkomen - bijvoorbeeld door kleinere porties<br />

en minder verpakkingen.<br />

• Afval scheiden - op steeds meer locaties worden alle<br />

afvalstromen apart verwerkt.<br />

is geen modegril’<br />

“Op dit punt valt enorm veel te winnen.<br />

Dat is niet alleen ethisch het<br />

juiste maar uiteindelijk ook beter voor<br />

je bedrijf.” Hij adviseert ondernemers<br />

beter en nauwkeuriger in te schatten<br />

hoeveel <strong>voedsel</strong> ze daadwerkelijk<br />

nodig hebben en meer à la minute te<br />

bereiden.<br />

energie besparen<br />

KHN probeert haar ondernemers bewust<br />

te maken hoe zij het beste energie<br />

kunnen besparen tijdens hun bedrijfsprocessen.<br />

“Bijvoorbeeld door tijdens<br />

het bereiden en verwerken <strong>van</strong> <strong>voedsel</strong><br />

in de gaten te houden of er op de juiste<br />

temperatuur wordt gestookt en er<br />

geen onnodige apparatuur aanstaat.”<br />

Hij is enthousiast over het feit dat<br />

steeds meer hotels ledverlichting ge-<br />

bruiken en heel bewust bezig zijn met<br />

de vraag of ze niet onnodig de airconditioning<br />

of verwarming gebruiken.<br />

Tevreden gasten<br />

Het mes snijdt met <strong>duurzaam</strong> ondernemen<br />

aan meerdere kanten, vindt<br />

de KHN-directeur. Wanneer ondernemers<br />

zich bewuster worden <strong>van</strong><br />

het belang <strong>van</strong> <strong>duurzaam</strong>heid en hun<br />

businessconcept daarop aanpassen,<br />

bereikt het uiteindelijk ook de gasten.<br />

“Tenslotte heeft de horeca zo´n vijftien<br />

miljoen bezoekers per week. Wij kunnen<br />

onze gasten enthousiast maken<br />

voor <strong>duurzaam</strong>heid door hen er gepassioneerd<br />

over te vertellen én het hen<br />

te laten ervaren. En zeg nu zelf: welk<br />

bedrijf vaart niet goed bij tevreden<br />

klanten?”<br />

Alle Veneca-leden werken<br />

momenteel samen met<br />

WUR om de <strong>voedsel</strong>verspilling<br />

in de catering in<br />

kaart te brengen en te<br />

verminderen.<br />

<strong>duurzaam</strong> zweten<br />

Sauna Hotstones in Vrouwenparochie<br />

heeft <strong>duurzaam</strong>heid verweven in haar<br />

totale bedrijfsvoering. Zo is in 2008 alle<br />

apparatuur (zoals de zwembadfilters,<br />

pompen en verwarmingselementen) vernieuwd,<br />

waardoor het energieverbruik<br />

kon worden gehalveerd. Het ecologische<br />

buitenbad wordt gefilterd door speciale<br />

planten en zonder toevoegingen <strong>van</strong><br />

zwembad chemicaliën. Ook in het restaurant<br />

<strong>van</strong> de sauna zie je de vertaalslag<br />

terug: op de kaart prijken onder meer<br />

scharrelvlees en biologisch geteelde<br />

groenten afkomstig <strong>van</strong> lokale mkb-ondernemers.<br />

<strong>De</strong> Friese sauna werd beloond<br />

met de Duurzaamheidsprijs Provincie<br />

Friesland 2009 voor haar inspanningen op<br />

het gebied <strong>van</strong> <strong>duurzaam</strong> ondernemen.<br />

STrijD tegen<br />

<strong>voedsel</strong>verspilling<br />

Het is een bekend fenomeen bij de All you<br />

can eat-restaurants: je ogen zijn groter<br />

dan je maag, dus je schept je bord overvol.<br />

Grote kans dat er uiteindelijk heel wat in de<br />

kliko verdwijnt. Het Sushi en Japanse Grill<br />

restaurant Shabu Shabu (met vestigingen<br />

in onder meer Amsterdam, Rotterdam en<br />

<strong>De</strong>n Haag) heeft iets bedacht op deze vorm<br />

<strong>van</strong> <strong>voedsel</strong>verspilling: voor ieder te veel<br />

besteld stukje sushi betaal je 1 euro en voor<br />

warme gerechten 3 euro.


Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />

Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />

8 9<br />

ViS<br />

Door overbevissing en bij<strong>van</strong>gst<br />

raken de oceanen<br />

steeds leger. Duurzame visserij<br />

is noodzakelijk om ook<br />

in de toekomst vis te kunnen<br />

blijven eten. Het mSC-keurmerk<br />

garandeert dat een vis<br />

<strong>duurzaam</strong> is ge<strong>van</strong>gen.<br />

mSC is een afkorting <strong>van</strong> Marine<br />

Stewardship Council. Dit<br />

is een onafhankelijke, internationale<br />

organisatie die zich<br />

inzet om het visaanbod in de<br />

zee voor de lange termijn<br />

te garanderen. Ook<br />

wil de organisatie<br />

de leefomgeving<br />

<strong>van</strong> de vissen<br />

gezond houden.<br />

<strong>De</strong> MSC-organisatie<br />

is in 1997 opgericht<br />

om duurzame<br />

vis<strong>van</strong>gst te bevorderen.<br />

Duurzame visserij maakt<br />

gebruik <strong>van</strong> vistechnieken<br />

waarbij de kans op bij<strong>van</strong>gst<br />

sterk afneemt. <strong>De</strong> vissers<br />

respecteren de natuur onder<br />

water. Duurzame visserij is<br />

dus niet alleen noodzakelijk<br />

voor het behoud <strong>van</strong> de vis,<br />

maar ook voor het behoud<br />

<strong>van</strong> de vissector.<br />

Wat zijn de regels voor duurzame<br />

visserij volgens MSC?<br />

n <strong>De</strong> visserij mag niet leiden<br />

tot overbevissing of uitputting<br />

<strong>van</strong> vissoorten.<br />

n <strong>De</strong> natuur onder water<br />

moet worden beschermd.<br />

n <strong>De</strong> visserijbedrijven moeten<br />

zich verantwoorden<br />

voor hun doen en laten<br />

en garant staan voor een<br />

effectief, <strong>duurzaam</strong> beheer<br />

<strong>van</strong> het visaanbod.<br />

n Visserijen moeten lokale,<br />

nationale en internationale<br />

wetten en regels respecteren.<br />

Vis met een mSC-keurmerk<br />

is verkrijgbaar bij supermarkten<br />

en in de horeca<br />

en catering.<br />

Verantwoorde<br />

Gijsbert Bianchi, ondernemer en<br />

voorzitter <strong>van</strong> de sector restaurants<br />

<strong>van</strong> Koninklijke Horeca Nederland vertelt<br />

over ‘Duurzame vis op de kaart’, een<br />

campagne <strong>van</strong> KHN in samenwerking met<br />

onder meer het Wereld Natuur Fonds.<br />

“Mensen gaan steeds bewuster uit<br />

eten, ze vinden niet alleen de versheid<br />

<strong>van</strong> een product belangrijk maar ook<br />

de oorsprong en of het verantwoord<br />

is. Met de campagne stimuleren we<br />

enerzijds restaurateurs om duurzame<br />

vis op de kaart te zetten – en dit ook te<br />

vermelden of erover te vertellen – en<br />

anderzijds willen we voor bewustwording<br />

bij de consument zorgen. Als we<br />

over tien of twintig jaar nog steeds<br />

‘ ik betaal er<br />

graag wat<br />

meer voor’<br />

let jij op <strong>duurzaam</strong> als je uit<br />

eten gaat? We vroegen het<br />

janine Harbers, werkzaam in<br />

de gezondheidszorg.<br />

“Ik ben geen hardcore<br />

vegetariër<br />

of biologische<br />

fanaticus, maar<br />

als ik erop kan<br />

letten, doe ik dat.<br />

Ik ben zo iemand die<br />

altijd scharrelvlees koopt, groenten<br />

<strong>van</strong> het seizoen en bij vis zo veel<br />

mogelijk rekening houdt met de<br />

viswijzer. Als ik uit eten ga, betaal ik<br />

graag wat meer als ik weet dat er<br />

rekening wordt gehouden met het<br />

seizoen en er alleen vis wordt gebruikt<br />

uit duurzame <strong>van</strong>gst. <strong>De</strong>els uit<br />

schuldgevoel voor de dieren, deels<br />

omdat ik het gezonder vind en omdat<br />

het gewoon lekkerder is. Ik drink ook<br />

graag biologische wijn, omdat er dan<br />

geen kunstmest wordt gebruikt.”<br />

vis<br />

vis willen eten, is het pure noodzaak<br />

om duurzame vis op de kaart te zetten.<br />

Waar we nu alleen nog tegenaan<br />

lopen, zijn prijs en aanbod. Het is niet<br />

altijd de goedkoopste manier <strong>van</strong> inkopen<br />

en duurzame vis is niet altijd te<br />

verkrijgen. Gelukkig komen er steeds<br />

meer gecertificeerde vissoorten, dus<br />

dat is een kwestie <strong>van</strong> tijd. En als de<br />

vraag stijgt, gaat ook de prijs omlaag.”<br />

Zie www.duurzamevisopdekaart.nl<br />

Puree aardappel en paddenstoelen<br />

<strong>De</strong> herfst is in aantocht en omdat een <strong>van</strong> de speerpunten <strong>van</strong> <strong>duurzaam</strong><br />

koken het gebruik <strong>van</strong> seizoensproducten is, een recept met paddenstoelen.<br />

samengesteld door chefkok bas cloo <strong>van</strong> feeding good, praktijkcentrum voor <strong>duurzaam</strong> <strong>voedsel</strong>.<br />

Hollandse aardappels opzetten in een pan met weinig water, wat zout, deksel erop.<br />

Gaarkoken. Intussen biologische paddenstoelen in grove stukken snijden en rustig bakken<br />

in ruime olijfolie met rode ui, salie, tijm (vers!) en laurier. Plakjes gerookt buikspek<br />

apart uitbakken in wat boter. Hele krop bioandijvie kopen zonder overbodig plastic zakje<br />

want hij wordt toch grof gesneden en gewassen. Aardappels afgieten, droogstomen op<br />

laag vuur en een paar keer stampen. Flinke klont lokale roomboter erdoor, uitgelekte<br />

andijvie toevoegen en op smaak maken met zout. Paddenstoelen en spek toevoegen en<br />

een beetje verse mierikswortel erover raspen. Vegetarisch? Gewoon weglaten dat spek!<br />

Meer weten? Check www.feedinggood.com.<br />

Wie lekker en eerlijk wil eten,<br />

kan in de week <strong>van</strong> 25 tot en<br />

met 31 oktober terecht in<br />

meer dan honderd restaurants<br />

in heel nederland. Doel<br />

<strong>van</strong> de Fairtrade restaurant<br />

Week is het stimuleren <strong>van</strong><br />

het gebruik <strong>van</strong> fairtradeproducten<br />

in de horeca.<br />

‘ Duurzame productie en betere productiviteit<br />

en kwaliteit is de beste strategie<br />

voor bestrijding <strong>van</strong> armoede in ontwikkelingslanden.<br />

Het is bovendien een<br />

antwoord op de toenemende vraag <strong>van</strong><br />

bedrijven naar duurzame grondstoffen.’<br />

– Nico Roozen, directeur <strong>van</strong> Solidaridad<br />

eerlijk uit eten<br />

Als gast kun je tijdens de week<br />

heerlijke gerechten eten die<br />

zijn bereid met fairtradeingrediënten.<br />

Wie een restaurant<br />

reserveert, kan vragen naar het<br />

speciale fairtrademenu.<br />

<strong>De</strong> deelnemende horecazaken<br />

verzorgen zelf de invulling <strong>van</strong><br />

het menu, maar moeten in ieder<br />

gerecht minimaal één fairtrade<br />

ingrediënt verwerken. En bij<br />

voorkeur meerdere. <strong>De</strong>nk hierbij<br />

aan ananas, banaan, avocado,<br />

rijst, chocolade, honing of<br />

olijfolie.<br />

Kijk voor de deelnemende<br />

restaurants op www.fairtraderestaurantweek.nl<br />

cateren<br />

Cateringbedrijven kunnen, net als in een<br />

huishouden, rekening houden met milieu<br />

en mens bij het inkopen <strong>van</strong> producten. Ook bij het<br />

bewaren, bereiden en aanbieden <strong>van</strong> eten is duurzame<br />

winst te boeken. Bijvoorbeeld door verspilling <strong>van</strong> eten<br />

en verpakkingsmaterialen te voorkomen.<br />

cateren<br />

met een keurmerk<br />

1 ‘Biologische melk is op<br />

veel plekken de standaard’<br />

Bedrijf<br />

Sodexo<br />

innovatie<br />

Bewuster inkopen, meer biologisch,<br />

meer fair trade.<br />

Duurzame winst<br />

Hairo <strong>van</strong> den Berg, Manager Corporate<br />

<strong>De</strong>velopment: “Wij kopen steeds<br />

meer producten in met bijvoorbeeld<br />

het MSC- of Fairtrade-keurmerk. In<br />

2011 kun je zelfs alleen nog maar <strong>duurzaam</strong><br />

ge<strong>van</strong>gen vis in onze bedrijfsrestaurants<br />

kopen. Ook verkopen we<br />

steeds vaker biologische en diervriendelijker<br />

producten. Die ontwikkelingen<br />

passen bij ons Better Tomorrow<br />

Plan, waarin onze ambities staan op<br />

het gebied <strong>van</strong> voeding, gezondheid en<br />

welzijn, de ontwikkeling <strong>van</strong> lokale ge-<br />

meenschappen en het milieu. Natuurlijk<br />

moeten we een evenwicht bewaren<br />

tussen dat soort aspecten enerzijds en<br />

de business anderzijds. Maar, we zien<br />

steeds vaker dat die prima samengaan.<br />

klant blij?<br />

Jazeker. Bij heel veel bedrijven en met<br />

name binnen overheidsinstellingen<br />

en scholen is de vraag naar de duurzame<br />

keuze groot. Je ziet bijvoorbeeld<br />

ook al dat iets als biologische melk in<br />

een flink aantal bedrijfsrestaurants<br />

gewoon de standaard is. Je kunt ook<br />

de vraag naar <strong>duurzaam</strong> stimuleren<br />

met een leuke actie en dat doen wij<br />

regelmatig. Bijvoorbeeld tijdens de<br />

Fairtrade Week. We vertellen dan<br />

over de herkomst <strong>van</strong> producten en je<br />

merkt dat mensen ze daarna ook graag<br />

kopen.<br />

2 ‘Als je geen vlees wilt,<br />

komt het ook niet aan boord’<br />

Bedrijf<br />

KLM<br />

innovatie<br />

Aan boord eten à la carte.<br />

Duurzame winst<br />

Inka Pieter, hoofd CSR en milieustrategie<br />

<strong>van</strong> KLM: “Passagiers kunnen<br />

binnenkort vooraf precies aangeven<br />

wat ze wel en niet willen eten tijdens<br />

een vlucht. Als je bijvoorbeeld <strong>van</strong> tevoren<br />

weet dat je graag vis eet, nemen<br />

we geen vleesmaaltijd voor je mee aan<br />

boord. We voorkomen zo dat we eten<br />

moeten weggooien. Bovendien scheelt<br />

dit gewicht aan boord en dus brandstof.<br />

Daarnaast serveren we aan boord,<br />

bij vertrek <strong>van</strong>af Amsterdam, altijd<br />

<strong>duurzaam</strong> ge<strong>van</strong>gen vis met MSCkeurmerk.”<br />

klant blij?<br />

“Een deel <strong>van</strong> onze inspanning om<br />

verspilling te voorkomen, merk je alleen<br />

achter de schermen. Maar, passagiers<br />

vinden het natuurlijk prettig om<br />

vooraf hun voorkeuren door te kunnen<br />

geven. Het mes snijdt dus aan twee<br />

kanten.”<br />

3 ‘Duurzamer ondernemen<br />

is gewoon beginnen!’<br />

Bedrijf<br />

Albron<br />

innovatie<br />

Duurzamer ondernemen is gewoon<br />

beginnen!<br />

Duurzame winst<br />

Henk Voormolen, directeur Duurzamer<br />

Ondernemen <strong>van</strong> Albron: “Albron<br />

wil graag de meest duurzame grote<br />

cateraar <strong>van</strong> Nederland zijn. Of we<br />

dat ook zijn beoordelen de mensen<br />

om ons heen, in de eerste plaats onze<br />

opdrachtgevers, medewerkers, gasten<br />

en leveranciers. Het gaat bij ons<br />

om beginnen en doorgaan. Alleen<br />

of samen. Zo worden wij elke dag<br />

een beetje duurzamer. We werken al<br />

ruim 100 jaar <strong>van</strong>uit interesse, respect<br />

en oprechtheid voor de mensen om<br />

ons heen. <strong>De</strong>ze persoonlijke betrokkenheid<br />

is de basis voor onze manier<br />

<strong>van</strong> zaken doen. Onze overtuiging is<br />

hierbij dat investeren in People en<br />

Planet, op korte of langere termijn,<br />

ook resulteert in Profit.<br />

<strong>De</strong> resultaten tot nu toe? Inmid-<br />

DuurZAAm inkopen<br />

bij het rijk<br />

In de bedrijfsrestaurants wordt door cateraars<br />

op veel fronten gewerkt met <strong>duurzaam</strong><br />

<strong>voedsel</strong>. <strong>De</strong> overheid, het Ministerie <strong>van</strong> LNV<br />

voorop, neemt hierin ook haar verantwoordelijkheid<br />

door <strong>duurzaam</strong> in te kopen. <strong>De</strong> lijst<br />

<strong>van</strong> duurzame producteisen stelt LNV voor<br />

de gehele Rijksoverheid op in overleg met<br />

cateraars, groothandels, fabrikanten en maatschappelijke<br />

organisaties. Zo eten alle ambtenaren<br />

in de toekomst een duurzamere lunch!<br />

dels is bijna 39% <strong>van</strong> onze inkoopwaarde<br />

<strong>duurzaam</strong>. Zo is onze thee en<br />

koffie FairTrade, onze grootverpakkingen<br />

melk biologisch en ons varkensvlees<br />

Milieukeur gecertificeerd.<br />

klant blij?<br />

Onze locatiemanagers kunnen in het<br />

bestelsysteem precies zien welke producten<br />

een <strong>duurzaam</strong>heidskenmerk<br />

hebben. Zo kunnen zij ook positieve<br />

invloed uitoefenen op <strong>duurzaam</strong>heid<br />

in het restaurant. Tot slot doet Albron<br />

mee aan FairTrade@work. Onze gasten<br />

kunnen FairTrade-pakketten winnen<br />

en we delen een boekje uit dat we<br />

samen met een aantal <strong>van</strong> onze leveranciers<br />

hebben samengesteld over het<br />

verhaal achter<br />

de diverse<br />

FairTradeproducten.


Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />

Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />

10 11<br />

HArT VOOr<br />

Supermarkten<br />

supermarkten willen niet<br />

alleen zo veel mogelijk verkopen, maar<br />

hebben ook een steeds duidelijker <strong>duurzaam</strong>heidsbeleid.<br />

Belangrijk hierbij is het<br />

consument & milieu<br />

CBL Klimaatplan, dat de CO2-uitstoot <strong>van</strong><br />

supermarkten en leveranciers wil verminderen.<br />

Hoe dat werkt, lees je in dit artikel.<br />

PAlmOlie<br />

Palmolie wordt gebruikt in<br />

producten als margarine,<br />

frituurolie, soepen, sauzen,<br />

koekjes. maar ook als grondstof<br />

voor de productie <strong>van</strong><br />

zeep en bijvoorbeeld shampoo,<br />

biodiesel en als brandstof<br />

voor de opwekking <strong>van</strong><br />

zogenoemde groene stroom.<br />

<strong>De</strong> meeste oliepalmplantages<br />

zijn te vinden in Maleisië<br />

en Sumatra in Indonesië. In<br />

Indonesië is ruim 6 miljoen<br />

hectare met palmbomen<br />

beplant<br />

en in Maleisië<br />

circa 4 miljoen<br />

hectare. <strong>De</strong><br />

plantages zijn in<br />

handen <strong>van</strong> kleine<br />

boeren, maar ook<br />

<strong>van</strong> grote beursgenoteerde<br />

bedrijven.<br />

Grootschalige productie<br />

<strong>van</strong> palmolie kan ten koste<br />

gaan <strong>van</strong> oerwoud. Op het<br />

eiland Borneo bijvoorbeeld<br />

vindt een zeer uitgebreide<br />

kap en afbranding <strong>van</strong><br />

oerwoud plaats, voor een<br />

groot deel illegaal. Hierdoor<br />

wordt ook de leefomgeving<br />

<strong>van</strong> veel dieren bedreigd.<br />

<strong>De</strong> opbrengst <strong>van</strong> de kap<br />

is bedoeld voor de handel<br />

in tropisch hardhout. Er<br />

bestaat een grotendeels<br />

illegale, bloeiende handel in<br />

het tropisch hout dat bij de<br />

kap wordt opgeleverd.<br />

<strong>De</strong> Roundtable on Sustainable<br />

Palm Oil (RSPO) heeft<br />

in internationaal verband<br />

afspraken gemaakt over<br />

de productie <strong>van</strong> palmolie,<br />

waarbij bewust rekening<br />

wordt gehouden met mens,<br />

dier en milieu. Veel Nederlandse<br />

supermarkten en<br />

levensmiddelenfabrikanten<br />

beseffen dat duurzame<br />

palmolie belangrijk is en zijn<br />

daarom gezamenlijk lid <strong>van</strong><br />

de RSPO. <strong>De</strong> supermarkten<br />

hebben de ambitie uitgesproken<br />

dat eind 2015 de<br />

palmolie voor alle huismerkproducten<br />

<strong>duurzaam</strong> is.<br />

We kunnen stimuleren,<br />

maar dwingen niet<br />

Studenten en medewerkers <strong>van</strong> de Technische Universiteit <strong>De</strong>lft hebben een ruime keuze aan biologische<br />

producten in de restaurants. Sander Heerbaart, verantwoordelijk voor alles wat met inkoop te maken heeft,<br />

vertelt over de keuze voor een duurzame cateraar.<br />

Waarom een duurzame<br />

cateraar?<br />

“Dat kwam heel erg <strong>van</strong>uit onszelf. Toen<br />

we een nieuwe cateraar zochten, hebben<br />

we als eis gesteld dat er een biologisch assortiment<br />

zou komen, dat er zou worden<br />

gewerkt aan het verminderen <strong>van</strong> verpakkings-<br />

en wegwerpmateriaal en dat er<br />

minder belastende schoonmaakmiddelen<br />

zouden worden gebruikt.”<br />

En, tevreden over de<br />

‘hofleverancier’?<br />

“<strong>De</strong> cateraar werkt nu ruim drie jaar<br />

in onze 41 gebouwen en biedt onder<br />

meer scharreleieren en biologische<br />

27%<br />

<strong>van</strong> de verkoop is<br />

nu biologisch<br />

– Kantine TU <strong>De</strong>lft<br />

broodsoorten, melk, fruit en desserts aan.<br />

Dat is ruim boven het gestelde minimum.<br />

Duurder is het niet. Er zijn prijzen vastgesteld<br />

en toen bijvoorbeeld alle melk<br />

biologisch werd, is niet <strong>van</strong> die prijzen<br />

afgeweken.”<br />

Duurzaamheid staat bij de TU<br />

‘hoog in het vaandel’. Waarom?<br />

“Enerzijds omdat we vinden dat we een<br />

maatschappelijke functie hebben, anderzijds<br />

omdat we een convenant hebben<br />

getekend waarin staat dat in 2012 50 procent<br />

<strong>van</strong> wat we inkopen <strong>duurzaam</strong> is. We<br />

streven er zelfs naar om dit tot 75 procent<br />

op te trekken.”<br />

‘BiOlOgiSCH is echt lekkerder’<br />

naam: Coty Bruggeman (25)<br />

Woonplaats: Amsterdam<br />

Studie: Geneeskunde<br />

Als je boodschappen doet, koop<br />

je dan duurzame producten?<br />

“Ik probeer zo veel mogelijk biologische<br />

producten te kopen. Als ik de keus heb<br />

tussen een biologisch of een normaal<br />

product kies ik zeven <strong>van</strong> de tien keer<br />

voor biologisch.”<br />

Kijk je daarbij naar de prijs?<br />

“<strong>De</strong> prijs speelt natuurlijk wel mee. Biologische<br />

kip bijvoorbeeld is ongelooflijk<br />

duur, dus dan voor mij geen kip.”<br />

Hoe vind je het aanbod <strong>van</strong><br />

duurzame producten in de supermarkt?<br />

“Supermarkten kunnen hun assortiment<br />

verder uitbreiden en mensen helpen<br />

realiseren dat iets meer neertellen<br />

voor je boodschappen ook niet altijd<br />

verkeerd is.”<br />

Waarom is <strong>duurzaam</strong>heid<br />

belangrijk voor jou?<br />

“Biologische producten zijn echt lekkerder.<br />

En als ik erover nadenk onder wat<br />

voor omstandigheden sommige producten<br />

wordt gemaakt, word ik een beetje<br />

misselijk.”<br />

Zie je die bewustwording ook<br />

terug bij leeftijdgenoten?<br />

“Je ziet het wel steeds meer. Als ze er<br />

niet aan willen, is het vaak omdat ze bewust<br />

niet willen weten onder wat voor<br />

omstandigheden sommige producten<br />

worden gemaakt. Een soort struisvogelpolitiek.”<br />

Hoe zijn de reacties <strong>van</strong> de<br />

studenten/medewerkers?<br />

“<strong>De</strong> consument ziet en proeft vaak het<br />

verschil niet. We vinden het wel belangrijk<br />

om voldoende keuzevrijheid te bieden,<br />

dus er is een ruim assortiment waar<strong>van</strong><br />

biologisch een onderdeel is. We stimuleren<br />

duurzame producten, maar willen niemand<br />

dwingen.”<br />

Kunnen TU’ers meer biologische<br />

producten verwachten?<br />

“27 procent <strong>van</strong> de verkoop is nu biologisch.<br />

Als het aanbod <strong>van</strong> producten<br />

groeit, sluit ik niet uit dat het aandeel<br />

duurzame voeding toeneemt.”<br />

Cateraar kiest<br />

voor duurzame<br />

samenwerking<br />

Voor cateraar Avenance is <strong>duurzaam</strong>heid<br />

een belangrijk thema. Het bedrijf heeft een<br />

nieuw contract afgesloten met kruidenier<br />

Foodservice voor het leveren <strong>van</strong> meer<br />

duurzame producten.<br />

Voorheen leverde Kruidenier alleen foodproducten<br />

aan de cateraar, maar daar komt nu<br />

non-food bij. Het gaat om onder meer bekers,<br />

servetten, draagtassen, placemats, wegwerpartikelen<br />

en verpakkingsmateriaal.<br />

Avenance heeft niet alleen biologische en<br />

fairtradeproducten in het assortiment, maar<br />

zet bijvoorbeeld ook Earth Water op tafel. <strong>De</strong><br />

opbrengst <strong>van</strong> de verkoop <strong>van</strong> het water wordt<br />

gestoken in projecten voor schoon drinkwater<br />

over de hele wereld.<br />

Supermarkten zijn al vele jaren bezig<br />

met <strong>duurzaam</strong>heid. <strong>De</strong> samenleving,<br />

en daarmee de consument, wordt<br />

steeds bewuster <strong>van</strong> het bestaan<br />

<strong>van</strong> fairtradeproducten en dier- en<br />

milieuvriendelijk geproduceerde levensmiddelen.<br />

Op die vraag <strong>van</strong> consumenten<br />

spelen de supermarkten in<br />

met hun aanbod.<br />

Maar de supermarkten gaan verder.<br />

Zo is het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel<br />

(CBL) druk bezig met het<br />

ontwikkelen <strong>van</strong> het CBL Klimaatplan,<br />

waarin allerlei initiatieven staan die<br />

als doel hebben de CO2-uitstoot <strong>van</strong><br />

supermarkten en hun leveranciers te<br />

verminderen. Het veelomvattende<br />

plan rust op drie pijlers: winkels, logistiek<br />

en consumptie. Marlijn Somhorst,<br />

medewerker Duurzaamheid <strong>van</strong> het<br />

CBL, legt uit.<br />

Winkels<br />

“<strong>De</strong> productie, distributie en verkoop<br />

<strong>van</strong> levensmiddelen is energie-intensief.<br />

Supermarkten vinden het <strong>van</strong> belang<br />

om met toeleveranciers en transporteurs<br />

het energiegebruik terug te<br />

dringen. Voor supermarkten en groothandels<br />

zijn er verschillende energiebesparende<br />

maatregelen die in de winkel<br />

of het distributiecentrum kunnen<br />

worden genomen. Zoals het gebruiken<br />

<strong>van</strong> ledverlichting of het uitzetten <strong>van</strong><br />

apparatuur buiten werktijd. Wat we<br />

ook steeds vaker zien, is dat warmte<br />

die aan koel- en vriesmeubelen wordt<br />

onttrokken, wordt gebruikt voor op-<br />

EErlijk shoppEn<br />

jouw supermarkt<br />

is er klaar voor!<br />

Extra zuinigE supErmarktEn<br />

Veel supermarkten zijn al extra<br />

energiezuinig ingericht. Op de<br />

kaart wat voorbeelden. is er<br />

eentje bij jou in de buurt?<br />

neem dan eens een<br />

smakelijk kijkje!<br />

Vomar<br />

Heerhugo-<br />

warming <strong>van</strong> bijvoorbeeld de winkelvloer.<br />

Ook zijn koelmeubelen vaker<br />

afgedekt. Wie gesneden sla wil kopen,<br />

moet daarvoor tegenwoordig vaak een<br />

deur openmaken. Hiermee voorkomen<br />

we dat energie verloren gaat.”<br />

SuPer goed voor dieren<br />

n in veel zuivelproducten <strong>van</strong> supermarkten<br />

melk zit <strong>van</strong> koeien die<br />

weidegang hebben gehad? Koeien<br />

gaan minimaal 120 dagen, minimaal<br />

6 uur per dag lekker de wei in.<br />

n supermarkten geen eieren<br />

verkopen <strong>van</strong> kippen die in een<br />

legbatterij zitten? Eieren zijn sinds<br />

2005 altijd afkomstig <strong>van</strong> kippen<br />

Hoogvliet<br />

Gouda<br />

Poiesz<br />

Witmarsum<br />

waardPlus<br />

<strong>De</strong>ka<br />

Heemskerk<br />

jumbo<br />

Raamsdonksveer<br />

Coop<br />

Olst<br />

Nijmegen<br />

<strong>De</strong> supermarktbranche heeft dierenwelzijn hoog in het<br />

vaandel staan. Wist je bijvoorbeeld dat….<br />

die hebben gescharreld, vrije<br />

uitloop hebben of biologisch zijn<br />

gehouden.<br />

n supermarkten het mogelijk<br />

hebben gemaakt dat varkens<br />

die worden gecastreerd nu altijd<br />

worden verdoofd? Uiterlijk 2015<br />

moet castratie helemaal verleden<br />

tijd zijn.<br />

Albert Heijn<br />

Stadskanaal<br />

n supermarkten per 2011 alleen<br />

nog <strong>duurzaam</strong> ge<strong>van</strong>gen vis<br />

verkopen? <strong>De</strong>ze vis is nu al volop<br />

verkrijgbaar en herken je aan het<br />

MSC-logo.<br />

n supermarkten sinds 2009 alleen<br />

nog kalfsvlees verkopen afkomstig<br />

<strong>van</strong> kalveren die een goed leven<br />

hebben gehad?<br />

n supermarkten met boeren, het<br />

Ministerie <strong>van</strong> LNV en de Dierenbescherming<br />

aan betere leefom-<br />

logistiek<br />

“Supermarkten worden soms meerdere<br />

keren per dag bevoorraad. Nu gebeurt dat<br />

nog binnen zogeheten venstertijden. Dit<br />

betekent dat vrachtwagens alleen op speciale<br />

tijden de supermarkten mogen bevoorraden,<br />

en zo onnodig vaak in files terechtkomen.<br />

Als supermarkten de hele dag door<br />

zouden mogen worden bevoorraad, is er<br />

veertien miljoen liter minder brandstof<br />

nodig, 60.000 kilo minder uitstoot <strong>van</strong><br />

fijnstof en 36 miljoen kilo minder CO2-uitstoot.<br />

<strong>De</strong>ze vermindering <strong>van</strong> CO2-uitstoot<br />

staat gelijk aan de CO2-uitstoot <strong>van</strong> 3.500<br />

huishoudens per jaar als gevolg <strong>van</strong> het<br />

verwarmen <strong>van</strong> het huis, autorijden en<br />

vliegen. Omdat die venstertijden gemeentelijke<br />

regelingen zijn, is het CBL met gemeentes<br />

in overleg over het opheffen <strong>van</strong><br />

deze venstertijden, zonder dat dit overlast<br />

voor de omwonenden oplevert”<br />

Consumptie<br />

“Voor het produceren, vervoeren, verpakken<br />

en bewaren <strong>van</strong> <strong>voedsel</strong> is veel energie<br />

nodig. Het is daarom belangrijk dat we<br />

<strong>voedsel</strong>verspilling samen met andere partijen<br />

in de <strong>voedsel</strong>keten tegengaan. Consumenten<br />

gooien jaarlijks voor ongeveer<br />

2,1 miljard euro aan <strong>voedsel</strong> weg. Voedsel<br />

dus dat wel is geproduceerd, maar niet<br />

geconsumeerd. Dat is zonde <strong>van</strong> het product,<br />

zonde <strong>van</strong> de energie en zonde <strong>van</strong><br />

het geld. Wij willen consumenten beter<br />

informeren hoe ze zo goed mogelijk kunnen<br />

kopen, bewaren en koken, zodat er zo<br />

min mogelijk hoeft te worden verspild.<br />

Op www.passievoorfood.nl zijn we daar al<br />

mee begonnen.”<br />

standigheden <strong>van</strong> dieren werken?<br />

Vlees afkomstig <strong>van</strong> deze dieren is<br />

in het schap vaak herkenbaar aan<br />

een, twee of drie sterren <strong>van</strong> de<br />

Dierenbescherming.<br />

n supermarkten elk jaar meer<br />

biologische producten zoals vlees,<br />

vleeswaren, vleesver<strong>van</strong>gers en<br />

eieren verkopen?<br />

n supermarkten gemiddeld 34<br />

soorten vleesver<strong>van</strong>gers in het<br />

assortiment hebben? bron: cbl


12<br />

COlumn<br />

‘ We hebben<br />

geen aarde<br />

in reserve’<br />

<strong>De</strong> aarde krimpt. niet<br />

letterlijk natuurlijk. <strong>De</strong> fysieke<br />

omtrek <strong>van</strong> de planeet<br />

verandert niet. maar nog<br />

even en we moeten natuur,<br />

grondstoffen en hulpbronnen<br />

delen met 9 miljard<br />

mensen en andere soorten.<br />

Nederland is een klein land<br />

met grote handelsstromen.<br />

We verbruiken veel grondstoffen<br />

<strong>van</strong> elders. Onze<br />

consumptie hier heeft gevolgen<br />

aan de andere kant<br />

<strong>van</strong> de planeet. We moeten<br />

slimmer zijn. Meer halen uit<br />

minder. We hebben geen<br />

aarde in reserve.<br />

Zo tegen 2050 staat het<br />

boeltje onder maximale<br />

spanning.<br />

Dan wordt het<br />

dringen voor<br />

miljarden mensen,<br />

de laatste<br />

reuzenpanda’s<br />

en een paar plukken<br />

wilde natuur.<br />

We willen allemaal blijven<br />

eten, drinken en recreëren.<br />

Een leeggeviste zee en<br />

alleen nog kwal of zeekomkommer<br />

op ons bord terwijl<br />

we dineren tussen beton en<br />

asfalt; het lijkt me niks. Dan<br />

liever nu keuzes maken en<br />

aandringen op een rappe<br />

verduurzaming <strong>van</strong> handel<br />

en productie. Dat kan. <strong>De</strong><br />

productie <strong>van</strong> FSC hout<br />

– uit goed beheerde bossen<br />

– staat wereldwijd op 8<br />

procent. In Nederland is het<br />

marktaandeel 20 procent.<br />

Dat is pure natuurwinst.<br />

Verantwoord ge<strong>van</strong>gen<br />

wilde vis moest je een paar<br />

jaar geleden met een loep<br />

zoeken, maar ligt nu in bijna<br />

iedere supermarkt in het<br />

schap. In een klein dieseltje<br />

zonder BPM en wegenbelasting<br />

rijdt je op één tank heen<br />

en weer naar Parijs.<br />

Het kan dus anders. Een<br />

beetje bewuste consument<br />

draagt al snel flink bij aan een<br />

markt voor nette producten<br />

en diensten. Dan is het voor<br />

jouw kinderen na 2050 ook<br />

nog aardig toeven. En voor<br />

die panda’s natuurlijk!<br />

Johan <strong>van</strong> de Gronden,<br />

directeur Wereld<br />

Natuur Fonds<br />

Voor de productie <strong>van</strong> melk,<br />

vlees en eieren in Nederland is<br />

circa 700.000 hectare sojateelt<br />

nodig in Zuid-Amerika. Dit<br />

is nog geen 2% <strong>van</strong> de sojaproductie<br />

in Zuid-Amerika,<br />

maar voor het Centraal Bureau<br />

Levensmiddelenhandel (CBL)<br />

wel genoeg reden om in 2009<br />

Dit is een uitgave <strong>van</strong> Metro CustoM Publishing<br />

supermarkten en producenten pleiten voor...<br />

eerlijke handel<br />

Niet alleen de arbeidsomstandigheden <strong>van</strong> medewerkers in Nederland zijn belangrijk,<br />

maar ook die <strong>van</strong> werknemers in ontwikkelingslanden. <strong>De</strong> keten <strong>van</strong> diverse<br />

producten, zoals chocola, begint tenslotte niet in Nederland maar ver weg.<br />

Producenten en supermarkten leveren een<br />

bijdrage aan het verbeteren <strong>van</strong> arbeidsomstandigheden<br />

in ontwikkelingslanden.<br />

Een belangrijk instrument om producenten<br />

in ontwikkelingslanden te houden<br />

aan fatsoenlijke arbeidsomstandigheden<br />

is BSCI (Business Social Compliance Initiative).<br />

Fatsoenlijk<br />

Hiermee stimuleren en verplichten bedrijven<br />

hun toeleveranciers te voldoen aan de<br />

richtlijnen en normen <strong>van</strong> de International<br />

Labour Organisation <strong>van</strong> de Verenigde<br />

Naties. Het gaat dan om bijvoorbeeld het<br />

verbod op kinder- en dwangarbeid en het<br />

zorgen voor een veilige en gezonde werkplek<br />

en fatsoenlijk loon.<br />

In maart <strong>van</strong> dit jaar hebben supermarkten<br />

met producenten die<br />

actief zijn in de cacaoketen,<br />

maatschappelijke organisaties<br />

en de Ministeries <strong>van</strong><br />

Landbouw, Buitenlandse<br />

Zaken en Economische<br />

Zaken de Intentieverklaring Duurzame<br />

Cacao Consumptie en Productie ondertekend.<br />

het ‘Actieplan Duurzame Soja’<br />

te presenteren. Het CBL is aangesloten<br />

bij de Round Table<br />

on Responsible Soy (RTRS) en<br />

in Nederland bij de Task Force<br />

Duurzame Soja.<br />

<strong>De</strong>elnemers aan de Task Force<br />

en de RTRS zijn afkomstig uit<br />

de primaire sector, de olieza-<br />

Cacaoboer<br />

Afgesproken is dat over een aantal<br />

jaar de gehele chocoladeconsumptie<br />

in Nederland <strong>duurzaam</strong><br />

is. Een goede positie voor de<br />

Tijd voor actie<br />

Varkens, kippen en koeien worden gevoederd met sojaproducten, maar de sojateelt is niet onbesproken.<br />

in met name Zuid-Amerika kan het gepaard gaan met sociale, ecologische en economische problemen.<br />

Tijd voor actie, vinden de nederlandse supermarkten.<br />

<strong>De</strong>elnemerS<br />

denverwerkende industrie, de<br />

plantaardige oliën- en vettensector,<br />

de diervoederindustrie,<br />

de vlees- en zuivelsector en de<br />

retail. Samen zetten zij zich in<br />

voor een ecologisch en sociaal<br />

verantwoorde sojateelt.<br />

Eind 2015 moet de hoeveelheid<br />

soja die nodig is voor de<br />

Geïnteresseerd in <strong>duurzaam</strong>heid en supermarkten? Volg ons op twitter.com/passievoorfood<br />

of meldt u aan voor onze nieuwsbrief op www.passievoorfood.nl en maak kans op een gratis<br />

boodschappentas met lekkere, duurzame producten!<br />

in het <strong>Platform</strong> <strong>Verduurzaming</strong> Voedsel werkt het ministerie <strong>van</strong> landbouw, natuur en Voedselkwaliteit (lnV) samen met<br />

de boeren (ZlTO), de levensmiddelenindustrie (Fnli), de supermarkten (CBl), de cateraars (Veneca) en de horeca (kHn).<br />

Het gezamelijk doel is om sneller te komen tot een ruimer aanbod <strong>van</strong> <strong>duurzaam</strong> <strong>voedsel</strong> voor de consument. Dit vergt<br />

maatregelen op zowel product- als procesniveau en gezamelijk zetten zij daar de komende jaren de schouders onder.<br />

lokale cacaoboer staat hierbij centraal.<br />

Om te beginnen verkopen supermarkten<br />

in 2012 alleen nog chocoladeletters gemaakt<br />

<strong>van</strong> duurzame cacao. Om eerlijke<br />

handel te stimuleren wordt elk jaar de<br />

Fair Trade Award uitgereikt aan de supermarkt<br />

met het grootste fairtrade-assortiment.<br />

Afgelopen jaar sleepte Jumbo<br />

Supermarkten deze prijs in de wacht.<br />

behoefte <strong>van</strong> de Nederlandse<br />

markt verantwoord zijn geproduceerd<br />

volgens de RTRSprincipes<br />

en -criteria.<br />

COlOFOn<br />

‘<strong>De</strong> <strong>opmars</strong> <strong>van</strong> <strong>duurzaam</strong> <strong>voedsel</strong>’<br />

is een publicatie <strong>van</strong> MCP en<br />

<strong>Platform</strong> <strong>Verduurzaming</strong> Voedsel.<br />

Productmanager<br />

Jessica Gerretsen<br />

redactie en vormgeving<br />

RedactiePartners<br />

MediaGroep,<br />

www.redactiepartners.nl<br />

met medewerking <strong>van</strong><br />

Marlijn Somhorst, CBL<br />

Beeld Nationale Beeldbank<br />

Voor meer informatie over Metro<br />

Custom Publishing of als u zelf een<br />

idee heeft voor een uitgave kunt u<br />

contact opnemen met David Beentjes,<br />

020-5114073 of via david.beentjes@metronieuws.nl

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!