Boomsilhouetten in maneschijn

Bericht uitgegeven door stichting FLORON op woensdag 2 december 2009

Na een stormachtige week is het blad bijna overal van de bomen. Spijtig dat de prachtige herfstkleuren daarmee verdwenen zijn. Maar het silhouet van een kale boom is ook het aanzien meer dan waard. Juist nu – wanneer de maan flink door de bomen schijnt - komen sommige karakteristieke vormen van stam en takken goed aan het licht.

Aan het silhouet van een boom kun je sommige soorten al van grote afstand op naam brengen. Het is momenteel een prima tijd om dat eens te oefenen, want nu hangt er wellicht nog een enkel blaadje aan om je veronderstelling te checken als je dichterbij komt. En anders ligt er nog wel blad onder de boom. Om zo’n silhouet tot op de soort te benoemen is natuurlijk niet eenvoudig – en lang niet altijd mogelijk -, maar het verschil tussen Eik, Iep en Linde bijvoorbeeld is goed te maken. Het beste werkt dat als de boom vrij staat, waardoor hij goed kan uitgroeien tot zijn eigenlijke vorm. Ook lanen in open veld zijn geschikt omdat de bomen daar in grotere aantallen van dezelfde soort bij een staan en goed uitkomen, maar daar worden ze natuurlijk wel gesnoeid.

Silhouet zomereik

Kenmerken op afstand zijn natuurlijk de grootte en de vorm van de kroon, maar bijvoorbeeld ook het aantal hoofdstammen en de wijze waarop en mate waarin de hoofdstam overgaat in de takken. En hoe die vervolgens weer verder vertakken. Er zijn onder de grote bomen bijvoorbeeld maar weinig soorten met tegenoverstaande takken, zoals bij de Es. Bij de boomvorm speelt ook mee of de boom vrijuit heeft kunnen groeien of bijvoorbeeld mede door onderhoud is gevormd. Zo kan een Zomereik door vroeger gebruik als hakhout met diverse stammen zijn uitgegroeid, terwijl Zwarte els ook van nature meerdere hoofdstammen kan vormen.

Tekst: Wout van der Slikke, FLORON
Foto: Paul Busselen, K.U. Leuven - Campus Kortrijk