Kerkuil broedt door toename huisspitsmuis

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging op dinsdag 11 augustus 2009 

Na 45 jaar broeden er weer kerkuilen op Texel; er zijn zelfs al vijf jongen uit hun ei gekropen! Voor zover bekend was de laatste keer dat dit gebeurde in 1963. Oorzaak voor het hernieuwde broedsucces van de kerkuil op Texel is de vestiging van de huisspitsmuis op het eiland. 

Op 1 mei meldde de Zoogdiervereniging op Natuurbericht.nl dat door een explosieve toename van de huisspitsmuis op Texel de kans groot was dat de kerkuil als broedvogel op het eiland terug zou keren. Wat men bij de Zoogdiervereniging nog niet wist, maar een trotse eilander wel, was dat op het eiland reeds stevig gebroed werd door een paartje kerkuilen. De voorspelling in Natuurbericht werd dus sneller waarheid dan verwacht. 

Inmiddels is bekend geworden dat op Texel vijf kerkuilenjongen uit hun ei zijn gekropen en inmiddels (geringd en al) vliegklaar zijn. In 1894 noemde Jac P. Thijsse de kerkuil als broedvogel en in de jaren 30 en 50 van vorige eeuw noemde de Nederlandse ornitholoog en natuurbeschermer Jan Drijver de kerkuil als zeldzame broedvogel van Texel. Over aantallen is echter weinig tot niets bekend. Wel is duidelijk dat in 1962 3 paar en in 1963 1 paar kerkuilen tot broeden kwam. Voor zover bekend heeft in de periode 1964-2008 nooit meer een kerkuil op Texel gebroed. 

	Waarnemingslocaties huisspitsmuis op Texel. Stippen geven de locaties in 2006 (groen), 2008 (geel) en 2009 tot nu toe (rood) weer.

Afgelopen winter bleek dat twee kerkuilen nabij de Cocksdorp massaal huisspitsmuizen aten. Analyse van 18 braakballen liet zien dat deze vogels minimaal 39 huisspitsmuizen, zeven waterspitsmuizen, twee bosmuizen, drie noordse woelmuizen en vier aardmuizen hadden gegeten. De verhouding geeft aan dat de huisspitsmuis op Texel explosief aan het toenemen is, en dat de soort een belangrijke voedselbron is geworden voor de kerkuil. 

In 2006 werd de huisspitsmuis voor het eerst op Texel aangetroffen nabij de vuurtoren. In circa 6.000 valnachten werd één huisspitsmuis gevangen. In 2008 kwamen opeens diverse meldingen van huisspitsmuizen verspreid over het gebied van de Krim tot aan Den Burg. Ofwel de huisspitsmuis had al 2/3 van het eiland gekoloniseerd. Tijdens een kleinschalig muizenonderzoek nabij Korverskooi (330 valnachten) werden zéven huispitsmuizen gevangen. Dit geeft aan dat de huisspitsmuis zich definitief op het eiland heeft gevestigd. We zullen de komende jaren zien of de kerkuil ook een blijver is. 

Tekst: Richard Witte van den Bosch, www.zoogdiervereniging.nl
Foto: Rollin Verlinde
Kaartje: De zoogdiervereniging