De mensheid wordt onherroepelijk dikker. Volgens schattingen van een van de auteurs gaan we zelfs toe naar 2,5 miljard mensen met een Body Mass Index (BMI) van meer dan 25. Lang niet iedere ‘dikkerd’ zal kampen met gezondheidsproblemen. Maar zeker is wel dat wie echt ‘obees’ is, veel risicos loopt. Immers, bij mensen met zoveel vetafzetting komen aandoeningen als het metabool syndroom, hart- en vaatziekten, gewrichtsklachten en borstkanker veel vaker voor. Deze aandoeningen leiden niet alleen tot verloren levensjaren, maar ook tot vele jaren waarin de levenskwaliteit laag is vanwege de pijn en het ongemak, de vele doktersbezoeken en de sociale en psychische problemen.
Een bevredigende oplossing voor het groeiend aantal ernstig obese mensen is helaas niet voorhanden. Jarenlange ervaring heeft aangetoond dat, eenmaal zo zwaar, mensen niet meer terug kunnen naar een normaal gewicht. Lijnen leidt dan meestal tot het gevreesde jojo-effect: men begint met de beste bedoelingen, maar houdt het dieet niet vol, omdat het lichaam zich tegen afvallen verzet. Dat leidt tot terugval naar vaak een nog hoger gewicht, waarna de cyclus weer opnieuw begint. Een maagoperatie is dan eigenlijk nog het enige dat soulaas kan bieden, maar daaraan zitten veel vervelende bijwerkingen.
Mensen die (gelukkig) nog niet veel te zwaar zijn, zijn het meest gebaat bij het eenvoudigweg veranderen van enkele dagelijkse gewoontes: frisdrank vervangen door water, naar het werk fietsen in plaats van rijden, of fruit bij de thee in plaats van een koek. Ook niet makkelijk, maar in ieder geval effectiever dan drastisch lijnen.
Voor overheden is obesitas evengoed een lastig probleem, blijkt uit dit cahier. Als ze te streng ingrijpen in de obesogene omgeving de omgeving die ons aanzet tot weinig bewegen en veel eten kan dat gemakkelijk ontsporen in dwang, en in verlies van privacy. Maar als ze te weinig ingrijpen onder het mom dat mensen hun eigen verantwoordelijkheid moeten nemen doen ze geen recht aan de beperkte keuzevrijheid die te zware mensen vaak hebben (gehad).
Wij allemaal kunnen iets doen aan de negatieve beeldvorming rond obese mensen. Obesitas wordt vaak, zo blijkt uit beelden in de kunst en de media, onbewust geassocieerd met eigenschappen als luiheid, vraatzucht en gebrek aan zelfdiscipline. Die kijk op dik zijn was nog niet zo lang geleden heel anders. Rubens bijvoorbeeld, schilderde ‘obese’ vrouwen die tegelijkertijd sensueel en aantrekkelijk waren, in een tijd waarin dik zijn symbool stond voor rijk en machtig. We moeten dus waken voor stereotype denken. Een open geest is hard nodig om de complexiteit van dit fenomeen te zien.
Dit cahier is zowel gedrukt als in PDF-vorm beschikbaar. U kunt de PDF gratis downloaden met de knop ‘Download PDF’.
