Slim op school, succesvol op de arbeidsmarkt

Intelligente schoolverlaters vinden makkelijker een baan dan minder intelligente schoolverlaters, óók als ze hetzelfde diploma hebben. Mbo-leerlingen die het op school leuk hebben gehad, vinden makkelijker een baan dan mbo-leerlingen die met weinig plezier op school zaten.

Dit blijkt uit recent onderzoek van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt te Maastricht (ROA) en het CBS.

Met een hoog IQ minder vaak werkloos

Op basis van het Voortgezet Onderwijs Cohort Leerlingen 1989 is onder andere voor het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) uitgezocht welke schoolverlaters anderhalf jaar na het afstuderen een baan hebben en welke niet.

Intelligentie bepaalt voor een deel de kansen van schoolverlaters op de arbeidsmarkt. Intelligentie wordt gemeten aan de hand van een test die alle leerlingen in het eerste leerjaar van het voortgezet onderwijs maken. Het blijkt dat mbo’ers met een lage score in het eerste leerjaar na voltooiing van hun studie aanzienlijk vaker werkloos zijn dan mbo’ers met een hoger IQ. Naarmate het IQ toeneemt, wordt de kans om werkloos te zijn steeds kleiner. Mbo-schoolverlaters met de hoogste scores zijn relatief het minst vaak werkloos.

Werkloze mbo'ers naar IQ-klasse

Hoe leuker school, des te vaker aan het werk

Naast de intelligentie bepaalt ook de schoolbeleving voor een deel succes of falen op de arbeidsmarkt. Mbo-schoolverlaters die school niet zo heel leuk vonden, zijn het vaakst werkloos. Naarmate schoolverlaters positiever zijn over school en over het nut van onderwijs zijn ze ook minder vaak werkloos.

Werkloze mbo'ers naar schoolbeleving

Met laagopgeleide ouders het minst vaak aan het werk

Het opleidingsniveau van de ouders bepaalt voor een deel het opleidingsniveau van hun kinderen. Naarmate de ouders hoger opgeleid zijn, zullen de kinderen ook een hoger opleidingsniveau behalen. Het opleidingsniveau van de ouders heeft echter, vergeleken met het IQ van de schoolverlater en de schoolbeleving, nauwelijks nog extra invloed op het arbeidsmarktsucces van hun kind.

Voor de kans op werk maakt het niet veel uit of de ouders nu een universitaire opleiding of een vbo-opleiding hebben gevolgd. Alleen mbo-schoolverlaters met ouders met ten hoogste basisonderwijs hebben het duidelijk moeilijker om werk te vinden. Kinderen van de laagst opgeleide ouders zijn iets vaker werkloos dan anderen.

Werkloze mbo'ers naar opleiding vader

Tanja Traag