Zilte landbouw in Egyptische woestijn

Vier Nederlandse bedrijven voeren in Egypte onderzoek uit naar de mogelijkheid om voedsel te produceren in woestijngebieden. Doel is om economisch rendabel gewassen te telen met gebruik van beschikbaar licht brak water.

Zilt Proefbedrijf Texel, Delphy, Nectaerra en Iv-Water voeren op dit moment een haalbaarheidsstudie uit. De opdracht die zij hebben gekregen van enkele overheidsinstituten in Egypte is mede gefinancierd door RVO. De bedoeling is om in de tweede fase een demonstratiebedrijf op te zetten, waarvoor de eerste stappen reeds zijn gezet. De landbouwraad in Egypte Joost Geijer heeft de partijen uit beide landen bij elkaar gebracht.

Water
Nieuw landbouwgebied in de woestijn

Waterputten

Egypte wil zo’n 1,5 miljoen feddan of 630.000 hectare woestijngebied geschikt maken voor agrarische productie. De nadruk ligt op de teelt van aardappels, wortelen, uien en tomaten. Er is in de aangewezen gebieden al een groot aantal waterputten geslagen. Echter, het blijkt dat het grondwater niet geschikt is voor de gangbare rassen. De bedoeling is dat met Nederlandse kennis niet alleen de juiste zouttolerante rassen worden geselecteerd, maar ook dat er per locatie een bepaling plaats vindt van meest geschikte irrigatie- en bemestingsmethoden, watermanagement en oogsttechnieken.

Langjarig onderzoek

Het Zilt Proefbedrijf Texel is een van de betrokken bedrijven uit Nederland. Onderzoek op Texel heeft afgelopen jaren veel kennis opgeleverd over de zouttolerantie van specifieke rassen. Langjarig onderzoek met verschillende rassen, bemestings- en irrigatiemethoden wijst uit dat landbouw op zilte gronden wel degelijk mogelijk is. Zouttolerante aardappel-, wortel-, uien- en bijvoorbeeld koolrassen blijken op deze gronden een prima opbrengst te geven, mits ook de irrigatie- en bemestingstechnieken worden aangepast.

Water
Veldbezoek

Zouttolerante rassen

Ed Nobel van het Zilt Proefbedrijf is optimistisch over de mogelijkheid om de woestijngebieden in Egypte daadwerkelijk exploitabel te maken. “Door ons onderzoek op Texel en ook in het buitenland zoals bijvoorbeeld in Bangladesh weten we welke rassen geschikt zijn. Maar het gaat niet alleen om de rassen, maar ook om de juiste irrigatie- en bemestingsmethoden. Uiteindelijk gaat het erom of de aangepaste landbouwtechnieken rendabel zijn onder de lokale omstandigheden. Dat moet ons haalbaarheidsonderzoek uitwijzen.”

Aanpassing meststoffen

In de aangewezen gebieden wordt onderzocht hoeveel water beschikbaar is in de ondergrond, waar dat water zich bevindt, wat de kwaliteit is en hoe het optimaal kan worden beheerd en geproduceerd. De rol van het Zilt Proefbedrijf is om hierbij de meest geschikte rassen te selecteren en te onderzoeken welke meststoffen de voorkeur hebben. Nobel: “Gangbare NPK-kunstmest leidt tot verdere verzouting van de grond. Ook zullen we op basis van onderzoek aangeven op welke wijze de gewassen het beste van water kunnen worden voorzien. Ook op dit terrein is al veel kennis beschikbaar.”

Water
Zouttolerante gewassen

Dam in de Nijl

Egypte is een belangrijke producent van aardappels. De telers kampen in een steeds groter gebied met verzilting. Dat leidt tot dalende opbrengsten. Bijkomend probleem is de aanleg van een dam in de Nijl in Ethiopië. Nobel: “De Grand Ethiopian Renaissance Dam  kan ertoe leiden dat Egypte minder zoet water ontvangt. Dat kan negatief uitpakken voor de boeren op de vruchtbare gronden langs de Nijl en in de Nijldelta. Ook daar is het water in de ondergrond namelijk zout. Om die reden nemen we deze landbouwgronden mee in ons onderzoek.”

Demonstratiebedrijf

Na afloop van de haalbaarheidsstudie willen de vier Nederlandse bedrijven begin 2018 een projectvoorstel indienen, onder meer voor de opzet van een demonstratiebedrijf. “Op dat bedrijf kunnen agrarische ondernemers leren welke rassen geschikt zijn. Doel is de beschikbare kennis snel te verspreiden onder belangstellende telers. Met deze vorm van kennisdelen hebben we in andere landen al ervaring opgedaan.”

Water
Zilt proefbedrijf op Texel

Zilt Proefbedrijf Texel

Het proefbedrijf doet al zo’n tien jaar onderzoek naar de zouttolerantie van bestaande, gangbare landbouwgewassen. Denk daarbij aan aardappel, wortel, kool, aardbeien en sla. Op het proefveld wordt de zouttolerantie van rassen nauwkeurig onderzocht. Via druppelirrigatie worden de gewassen geïrrigeerd met zeven verschillende zoutconcentraties, oplopend van zoet water tot zeewater.

De essentie van het onderzoek op het Zilt Proefbedrijf is dat niet wordt gezocht naar methoden om de verzilting te bestrijden, maar om er slim mee om te gaan. Naar schatting is op meer dan een miljard hectare grond sprake van ernstige verzilting.

Landbouwraad Egypte

Oktober 2017