Direct naar artikelinhoud
Klopt dit wel?Gletsjers Antarctica

‘Bijna 3 procent van Antarctica is pinguïnplas’ - Klopt dit wel?

Berichten verspreiden zich razendsnel, of ze nu kloppen of niet. Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Vandaag: ‘3 procent van Antarctica’s gletsjers bestaat uit pinguïnplas.’

‘Bijna 3 procent van het ijs van de Antarctische gletsjers is gemaakt van pinguïn-urine’, twitterde New Scientist afgelopen week met de hashtag ‘funfact’.Beeld AFP

‘Bijna 3 procent van het ijs van de Antarctische gletsjers is gemaakt van pinguïn-urine’, twitterde New Scientist afgelopen week met de hashtag ‘funfact’. Na veel honende reacties volgde snel een rectificatie, want bij nader inzien bleek een wetenschappelijke bron van het ‘leuke weetje’ onvindbaar. New Scientist is niet de enige die de claim de wereld in slingerde: op het internet wemelt het van de websites die beweren dat pinguïns een indrukwekkend deel van de Antarctische gletsjers bij elkaar plassen.

De tweet van New Scientist.Beeld Twitter

Klopt het?

Allereerst plassen pinguïns niet: ze persen een wit, yoghurtachtig goedje uit. Er is veel wetenschappelijk onderzoek naar urinezuur in die pinguïndrek, maar wetenschappelijke publicaties over het percentage urinezuur in gletsjerijs ontbreken. Een van de eersten die de tweet van New Scientist voorbij zagen komen, was glacioloog en meteoroloog Peter Kuipers Munneke. Volgens hem bevat Antarctica zo’n 22 miljoen gigaton aan gletsjerijs. Elk jaar valt daar ongeveer 2.200 gigaton sneeuw op, terwijl ongeveer 2.300 gigaton aan de randen afbreekt en in zee verdwijnt. Als 3 procent van die nieuwe laag uit pinguïnpoep bestaat, zou het om jaarlijks 66 gigaton poep gaan.

Jan van Franeker, marien ecoloog in Wageningen, noemt de claim ‘totale onzin’. ‘De enige pinguïn die op het ijs broedt, is de keizerpinguïn en die zit vrijwel alleen op het diepzee-ijs, dat zo nu en dan afbreekt en wegdrijft. Op de meeste plekken zitten helemaal geen pinguïns, dus daar poepen ze ook niet.’

Han Lindeboom, emeritus hoogleraar mariene ecologie, schat dat er ongeveer twintig miljoen pinguïns in het Antarctisch gebied te vinden zijn. Zelfs als die zich over alle gletsjers zouden verspreiden, zou dat betekenen dat elk beest jaarlijks meer dan drie miljoen kilo ontlasting produceert, zo’n 9.041 kilo per dag. Lindeboom onderzocht de ontlasting van koning- en macaronipinguïns en weet dat ze weliswaar veel poepen, maar niet zoveel: dagelijks ongeveer vijftig gram per koningspinguïn. Bij de forsere keizerpinguïn zal dat vermoedelijk twee keer zoveel zijn – nog altijd bijna honderdduizend keer zo weinig als het ‘leuke weetje’ wil doen geloven. ‘Plaatselijk, aan de randen waar veel pinguïns zitten, zou die 3 procent wel eens kunnen kloppen’, zegt Lindeboom, ‘maar meer dan enkele kilometers landinwaarts komen de pinguïns niet.’

Eindoordeel

De Antarctische gletsjers bestaan bij lange na niet voor drie procent uit pinguïnontlasting.

‘Bijna 3 procent van Antarctica is pinguïnplas’ - Klopt dit wel?
Beeld Reuters