Zorgpunten garnalenvissers

Algemeen

HARLINGEN – Nederland zet alles op alles voor behoud van de pulsvisserij. Vanuit zowel de kleinschalige kustvisserij met passieve tuigen als de garnalenvisserij klinken daarover zorgen. Het ministerie van LNV organiseerde vorige week vrijdag een informatiebijeenkomst, waarvoor alle Nederlandse garnalenvissers persoonlijk waren uitgenodigd. Josien Steenbergen (Wageningen Marine Research) doet verslag.

Op verzoek van verschillende garnalenvissers werd op 6 april een bijeenkomst georganiseerd over de pulsvisserij. Tijdens de bijeenkomst werd ingegaan op de zorgen van de garnalenvissers omtrent de effecten van pulsvisserij. De vissers zijn voorafgaand aan de bijeenkomst in de gelegenheid gesteld om hun vragen en zorgen op te sturen naar het ministerie. In café de Lichtboei in Harlingen waren in totaal 34 aanwezigen. Naast actieve garnalenvissers waren ook vertegenwoordigers van verschillende visserijorganisaties aanwezig, onderzoekers en medewerkers van het ministerie van LNV.

Zorgen en onderzoek

Het programma bestond uit een inleiding van Herman Snijders van het ministerie van LNV. Snijders licht toe hoe de zaken er in Europa voor staan. Vervolgens ging Adriaan Rijnsdorp van Wageningen Marine Research in op de zorgen van de vissers. Hij werd hierin bijgestaan door Maarten Soetaert van het ILVO, waar een groot deel van het onderzoek heeft plaatsgevonden. Na de pauze was het tijd voor discussie en aanvullende vragen uit het publiek. Om de discussie op gang te brengen werden vragen gesteld met behulp van het programma mentimeter (www.mentimeter.com) waarop de deelnemers anoniem antwoord konden geven met hun smartphone.

Zorgen die zijn gedeeld en besproken gingen over de effecten van de puls op het garnalenbestand en op overige (bodem)dieren. Aan de hand van bestaande kennis en kennis die zal voortvloeien uit het nu nog lopende onderzoek werd ingegaan op de zorgen van de vissers. Momenteel vindt er een meerjarig onderzoeksprogramma plaats naar de effecten van de pulsvisserij op het mariene ecosysteem (zie kader).

Adriaan Rijnsdorp leidt dit programma en hij benadrukt dat er zoveel mogelijk wordt geprobeerd om vragen en zorgen uit het veld mee te nemen in dit onderzoek. Er werd verder voorgesteld om waarnemingen uit het veld van onder andere dode garnalen en zagers door de puls, te staven door achter de pulskotters aan te vissen. Bij de afsluiting van de bijeenkomst kwam er een toezegging dat het ministerie samen met onderzoekers de uiterste best zal doen om dit mogelijk te maken. Een dergelijk experiment zal dan in samenwerking met garnalenvissers worden opgezet.

Vervolgens is gesproken over de toename in vangstefficiëntie en hoe daarmee om te gaan. Kennis over de vangstefficiëntie van de garnalenpuls komt uit verschillende onderzoeken in het veld uitgevoerd door het ILVO. Daarnaast zal het nu lopende garnalenpulsonderzoek meer kennis geven over de vangsten van de vissers die nu in Nederland met de puls vissen. Tijdens de discussie gaven de deelnemers het ministerie twee belangrijke boodschappen mee. Als we voor puls gaan, dan moet elke garnalenvisser met puls kunnen vissen, en denk daarbij nu alvast na over beheer van de visserij. Gezien de discussies in Europa is een uitbreiding van het aantal vergunningen, zeker op korte termijn, echter niet reëel.

Betrokkenheid

Op de vraag wat men vindt van de betrokkenheid van de garnalenvisserij bij het onderzoek naar de pulsvisserij antwoordt het grootste deel van de zaal dat er voldoende betrokkenheid is. Echter, lang niet alle garnalenvissers zijn aanwezig en daarmee blijft de vraag hoe de rest van de sector daarover denkt. Het ministerie benadrukt dat ze in de toekomst vaker een bijeenkomst als deze willen organiseren met daarbij de oproep aan de garnalenvissers hier gebruik van te maken om hun stem te laten horen.

WMR maakt een uitgebreid verslag met vragen en antwoorden van de bijeenkomst welke online beschikbaar komt. Vorige maand vond in IJmuiden een vergelijkbare bijeenkomst plaats met passieve vissers. Zie de website.

Johan Rispens (ZK 18)

Foto: J. de Koning ZOUTKAMP - ,,We hebben allemaal volle agenda’s. Zelf moest ik ’s morgens eerst nog naar Delfzijl en ben vervolgens rechtstreeks naar Harlingen gereden. Want ik dacht: we kunnen wel een grote mond opzetten en kritisch zijn over puls, maar dan zul je op zijn minst je gezicht moeten laten zien. Ik wil alles weten. Vooraf heb ik overleg gehad met Matthijs van der Ploeg dat ik de Garnalenvissersbond zou vertegenwoordigen. Als je het verhaal van Adriaan Rijnsdorp hoort, dan denk je wel: alles is koek en ei, het is het beste als iedereen gaat pulsvissen. Maar een Wieringer collega vroeg: Hoe zit het met de eitjes van garnalen na pulscontact? Maarten Soetaert van het ILVO antwoordde dat uit laboratorium-onderzoek blijkt dat de garnalen hun eitjes blijven dragen. Wij willen echter graag meer weten, namelijk of die eitjes vruchtbaar blijven. De aardige meneer van het ministerie van LNV zei dat er nu praktijkonderzoek komt als de pulskor langs is geweest, dat onderzoek staat bovenaan. Als het allemaal zo goed is, dan vinden wij dat de puls voor iedereen beschikbaar moet komen. Een gelijk speelveld voor alle vissers dus. Johan Nooitgedagt zei dat we de puls moeten gebruiken voor een beheerste visserij. Dat zijn wij van harte met hem eens, want het hangt er inderdaad maar net van af hoe je de pulstechniek gebruikt. Of ik vertrouwen heb in het onderzoek? Jazeker, maar er moet wel een partij blijven waken voor de onafhankelijkheid daarvan.’’

Richard van der Vis (TX 21)

Foto: C. Hameeteman TEXEL - ,,Interessant, deze bijeenkomst. Vader, opa en zijn broers waren begin jaren tachtig al voor eigen rekening experimenteel aan het pulsvissen op tong en schol, als eersten in Nederland. Maar doordat mijn vader toen het bedrijf overnam zijn ze ermee gestopt omdat de kosten uit eigen zak betaald werden. Als je Visserijnieuws goed leest, dan kon je alles al wel zo’n beetje weten voor de informatiebijeenkomst in Harlingen. Wat mij opviel was dat de kritische collega’s er niet of nauwelijks waren. Het was achteraf misschien een minder geschikt weekend, want de hele Sylt-vloot zat op zee. Maar goed, dit was wel een kans om met wetenschappers en beleidsmakers van gedachten te wisselen. Persoonlijk maak ik me als garnalenvisser niet zo bezorgd over de gevolgen van de pulsvisserij. Scharren met zogenoemde brandplekken is iets wat we voor de opkomst van de puls ook al zagen. Zelf heb ik vrijdag nog gevraagd of er een gerede kans bestaat dat garnalen onvruchtbaar worden als gevolg van elektrische pulsen. Onderzoeker Maarten Soetaert acht die kans klein en niet waarschijnlijk. In zalmkwekerijen is uitgebreid onderzoek gedaan naar vruchtbaarheid en blootstelling aan stroom. Een zalm is natuurlijk geen garnaal, maar toch. Kijk naar de zuid. Er wordt nergens zo intensief gepulst als daar, en laat daar de laatste jaren nou net lekker garnalen worden gevangen. Wie het weet, mag het zeggen....’’

Het meerjarig onderzoeksprogramma puls wordt uitgevoerd in samenwerking tussen WMR, NIOZ en ILVO, is gestart in 2016 en loopt tot 31 december 2019. Het bestaat uit verschillende onderdelen; er wordt gekeken naar het effect van puls op mariene organismen, het effect op het bodemecosysteem en vervolgens worden de effecten opgeschaald naar vloot- en ecosysteemniveau. Dit project wordt mogelijk gemaakt met financiering uit het Europese Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij (EFMZV).