Avoid, Reduce, Re-use, en Recycle ...

Resource Use Efficiency staat voor het duurzaam gebruiken van hulpbronnen zoals water, energie, brandstoffen en bodem.

Zo lees ik op de website van Wageningen University & Research (WUR).
Onderzoekers werken al jaren aan dit thema en zoeken naar mogelijkheden om hernieuwbare en groene grondstoffen te gebruiken bij de productie van food en non-food, naar nieuwe en bestaande gewassen en technologieën die hiervoor geschikt zijn, naar haalbare veranderingen in de keten om duurzamer te produceren. Dit onder het motto: niet alleen recyclen, maar upcyclen.

In 2023 wonen en 8 miljard mensen op de aarde volgens de voorspellingen van de Verenigde Naties en dat aantal blijft groeien. We consumeren steeds meer en niet  alleen voedsel, maar ook andere producten. Voor de productie hiervan zijn hulpbronnen nodig: water, bodem, energie, fossiele en niet-fossiele brandstoffen. Als je met een groeiend aantal mensen gebruik maakt van deze hulpbronnen, worden deze steeds schaarser. Klimaatverandering en verstedelijking putten onze lokale hulpbronnen ook nog eens uit. Bij droogte en overstromingen, die door klimaatverandering vaker voorkomen, komt de voedselproductie in gevaar door een gebrek aan water respectievelijk een goede bodem. In welvarende, dichtbevolkte, stedelijke gebieden zijn steeds meer voedingsstoffen nodig en nemen de rest- en afvalstoffen toe. Al deze ontwikkelingen maken het noodzakelijk om te zoeken naar manieren om duurzamer en efficiënter met onze hulpbronnen om te gaan.

Upcyclen
WUR wil werken naar een effectief gebruik; niet alleen recyclen maar meer dan dat, namelijk upcyclen. Als je bijvoorbeeld de bodem na de oogst in een betere toestand achterlaat dan toen je begon, voorkom je uitputting en bereid je deze goed voor op de toekomst. Onderzoekers werken aan het zo efficiënt mogelijk produceren van planten, terwijl verwerkingstechnologen kijken hoe je met bestaande gewassen zo efficiënt mogelijk producten kunt maken. Dus de productieketen als geheel bekijken en zo komen tot vermindering van grondstoffengebruik en werken aan een volledig gebruik van alle hoogwaardige stoffen. Bekende termen in duurrzaamheid zijn Reduce, Re-use, Recycle, we moeten hier aan toevoegen de term Avoid. We moeten voorkomen als we grondstoffen gebruiken dat we afval produceren. 

Maar waar te beginnen zult u zich afvragen, ik lees over een aantal voorbeelden over hoe we bewust kunnen omgaan met hulpbronnen op de korte termijn:

Avoid (vermijden); Door gewassen te ontwikkelen die minder water of minder fosfaat nodig hebben, voorkom je grote druk op steeds schaarser wordende hulpbronnen als water en fosfaat. Het voorkomen en terugdringen van voedselverspilling bespaart grondstoffen. Door de inzet van data sciences tijdens de teelt kan je preciezer produceren. Hierdoor heb je minder grondstoffen nodig. Bijkomend voordeel: Betere kwaliteit planten, dus je hoeft minder geteeld product weg te gooien En daardoor verspil je ook minder grondstoffen.

Reduce (verminderen); Dit is mogelijk door nieuwe gewassen te ontwikkelen die grondstoffen produceren. De rubberpaardenbloem blijkt zowel grondstoffen voor bioplastics als natuurrubber te kunnen leveren.

Re-use (hergebruik); We kunnen hulpbronnen hergebruiken door grondstoffen terug te winnen uit water, reststromen of afval; zo is het al mogelijk om mineralen terug te winnen uit mest of reststromen van suikerbiet te verwerken tot andere producten.

Recycle (recirculeren); Zo het mogelijk om suikers uit oud brood te verwaarden en die suikers opnieuw te gebruiken in koek en koekjes.

Op de korte termijn kunnen we al veel op het gebied van recyclen en dat moeten we ook zeker (blijven) doen. Daarbij gaat het vooral om afvalstoffen opnieuw waarde geven. Op de lange termijn moeten we afval zien te voorkómen. Alleen op die manier laten we de aarde robuuster (minder kwetsbaar) achter dan hij nu is. We moeten vooral nadenken over methoden om land en hulpbronnen robuuster te maken. Dat kan alleen door vanuit meerdere disciplines te kijken naar de hele keten. Op die manier kan je met hoogwaardige grondstoffen, producten met superieure eigenschappen maken.

Zo blijk je zetmeel uit bonen en zaden te kunnen winnen door ze droog te vermalen. Vervolgens blijk je zetmeel en eiwitten simpelweg te kunnen scheiden door uit elkaar te blazen met lucht. We kunnen dan veel meer van de grondstof nuttig gebruiken, hebben geen water meer nodig en geen energie om weer te drogen. De eiwitten blijven droog en zijn daarom van betere kwaliteit dan wanneer ze worden opgelost in water, zoals bij de nu toegepaste methode. De fracties zijn ook nog eens gezonder, omdat ze meer vezels blijven bevatten. Stel je voor dat we zaden en bonen hiervoor gaan optimaliseren. 

Gisteravond ben ik te gast geweest op het bedrijf Wadudu. Een bedrijf wat insecten kweekt (meelwormen) een alternatieve bron voor hoogwaardige eiwitten. Als we de methode van zetmeel uit bonen halen ook nog eens integreren met het kweken van insecten op de plantenvezels die overblijven. Hoe mooi kan het zijn.
 

Wilt u veel meer lezen en zien over dit onderwerp ga dan naar: https://www.wur.nl/nl/show-longread/Op-naar-een-revolutie-in-het-gebruik-van-hulpbronnen.htm 

Jan Willem de Vries
Teamleider Facilitair Bedrijf
(Wageningen UR Glastuinbouw)