Wetenschap & Techniek

Gekloond schaap Dolly was mank, maar niet omdat ze kloon was

foto: NPO Radio 1foto: NPO Radio 1
  1. Nieuwschevron right
  2. Gekloond schaap Dolly was mank, maar niet omdat ze kloon was

[NTR] Het beroemde schaap Dolly had niet méér artrose in haar botten dan normaal is voor een schaap van haar leeftijd. Weer een aanwijzing dat gekloonde dieren niet vroegtijdig oud worden, zoals lang gevreesd werd, aldus de onderzoekers. Met deze nieuwe kennis vertelde Henri Woelders (Wagingen Research) aan Nieuws en Co of klonen nu nog gezondheidsrisico's met zich mee brengt of niet.

Kloonschaap Dolly werd niet sneller oud

Vanaf het moment dat de geboorte van Dolly in 1996 bekendgemaakt werd, waren alle ogen op haar gericht. Ze was het eerste zoogdier ooit dat gekloond werd uit een volwassen cel, en dus wist niemand hoe het haar zou vergaan. Zou ze gezond blijven?

Het was dan ook wereldnieuws toen ze op vijfeneenhalfjarige leeftijd een beetje mank begon te lopen. De diagnose: artrose, in haar linkerknie. Natuurlijk ontstond het vermoeden dat dat kwam doordat ze een kloon was. Gekloonde dieren zouden vroegtijdig verouderen, was de gedachte.

Met ontstekingsremmers verging het haar prima, tot ze op Valentijnsdag 2003, toen zes jaar oud, euthanasie onderging. Ze had een onder schapen veelvoorkomende vorm van longkanker, die veroorzaakt wordt door een virus (en dus ook niets met haar kloon-zijn te maken had). Ze werd opgezet en haar botten bewaard in een museum in Schotland.

Geen afwijkingen in het skelet

Op basis van röntgenfotos van die botten concluderen Schotse onderzoekers nu dat Dolly geen abnormale artrose had. Dolly's manke knie, de linker, ziet er op de foto’s inderdaad slechter uit dan de rechter, oordeelden drie specialisten. Maar haar andere gewrichten bleken juist bijzonder artrose-vrij voor haar leeftijd.

Ook de bewaarde botten van drie andere schapen werden geanalyseerd: Dolly’s dochter Bonnie, die op natuurlijke wijze verwekt is en negen jaar oud werd. En twee andere gekloonde schapen, Megan en Morag, die respectievelijk dertien en vier jaar oud werden. Zoals te verwachten was vertoonden de botten van de oudere schapen Bonnie en Megan meer tekenen van artrose dan die van Dolly. Dolly's skelet week niet af van dat van schapen die op natuurlijke wijze verwekt zijn.

Misschien gewoon overbelast of beschadigd

De bevindingen bevestigen de conclusies uit een eerder onderzoek naar dertien gekloonde schapen, waaronder klonen van Dolly, dat vorig jaar gepubliceerd werd. Ook die klonen vertoonden geen tekenen van vroegtijdige veroudering, aldus de onderzoekers.

Er zijn verschillende andere mogelijke oorzaken van de artrose in haar knie, schrijven de onderzoekers. Het kan een gevolg zijn van belasting, bijvoorbeeld door overgewicht (helaas is Dolly's gewicht niet bekend) of zwangerschap (Dolly kreeg zes jonkies). Het kan ook ontstaan door een beschadiging, wat bij schapen vaak voorkomt in een knie of elleboog.

Idealiter hadden de onderzoekers ook het weefsel, gewrichtsvloeistof en kraakbeen in Dolly's gewrichten onderzocht, schrijven ze, want artrose openbaart zich niet alleen in de botten. Maar helaas: die zijn er niet meer. Opmerkelijk genoeg konden de onderzoekers ook geen klinische verslagen en röntgenfoto’s van Dolly's artrose meer vinden. De enige officiële vermelding van Dolly's artrose stond in een korte vermelding in een samenvatting van een presentatie voor een conferentie, schrijven ze.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co

Ster advertentie
Ster advertentie