Menu
Dossier

Lean en creatief in de levensmiddelen­industrie

Hoe kun je processen in de levensmiddelenindustrie optimaliseren? Met welke managementstrategieën kun je je medewerkers stimuleren het meeste uit je bedrijf te halen? Informatie over deze en andere vragen vind je in dit dossier.
(Pixabay License)

Begin hier

Inhoudsopgave

Lean en toepassingen ervan in de levens­middelenindustrie

Lean is een managementmethode die anders aankijkt tegen productie. Diverse groene bedrijven hebben de lean-methode al toegepast. Maar wat is lean precies? Hoe wordt het toegepast? En hoe kan je met een bedrijf de overstap maken naar een lean managementmethode?

Wat is lean?

Lean is een managementmethode die uitgaat van klantgericht werken en verspillingen voorkomen. Er zijn 5 principes en 7 verspillingen in de wereld van lean. De oorsprong van lean ligt bij het autobedrijf Toyota.

  • Lees hier een nieuwsbericht van GroenKennisnet over lean
  • PlanetLean legt op hun website uit wat lean werken is. Bekijk de website hier.
  • De 5 principes van lean worden uitgelegd door AllesGaatVanzelf in dit overzicht.
  • Ook de Lean Six Sigma Groep legt de 5 principes van lean uit aan de hand van een overzichtelijk stappenplan.
  • Efficiëntie kun je verbeteren door verspillingen aan te pakken. Bij lean gaat men traditioneel uit van 7 verspillingen, al wordt er ook vaak een 8e verspilling erkend. Lees er hier meer over.
  • Een artikel in Voedingsindustrie uit april 2018 gaat in op kwaliteitsbewustzijn
  • Mindmap Lean en creatief

De transformatie naar lean

Hoe word je nu van een 'gewoon bedrijf' een 'lean bedrijf'? Het begint bij het leiderschap, strategie en gedrag. Lees in de bronnen hieronder meer over lean.

  • ManagementImpact geeft praktische tips over leiderschap veranderen, aan de hand van het boek van Philips-topman Holt. Bekijk het artikel hier.
  • Op Compact staat een uitgebreid artikel over transformeren vanuit de lean-filosofie. Bekijk het artikel hier.

Toepassingen van lean

De algemene filosofie van lean is toe te passen in allerlei bedrijven. Hieronder vind je artikelen over het toepassen van lean in verschillende soorten bedrijven.

  • Dit artikel van Veeteelt Magazine geeft een voorbeeld van een melkveehouderij die over is gegaan op lean. Bekijk het artikel hier.
  • Dit artikel van Management&Techniek geeft uitleg over lean en hoe dit toe te passen in de land- en tuinbouw. Het artikel vind je hier.
  • Sierteelt&Groenvoorziening legt de algemene lean-principes uit en vertaalt dit naar de sierteelt. Het artikel vind je hier.
  • Een greenkeeper van golfbanen legt in het blad Greenkeeper uit hoe hij meer lean is gaan werken. Bekijk het artikel hier.

Werkvormen van verbeteren

In een overzichtsartikel beschrijft dr. Jaap van Ede dat er drie stromingen verbeter-methoden zijn: Total Productive Maintainance (TPM), richt zich op productiviteit; Lean manufacturing, richt zich op logistiek; Six Sigma, richt zich op kwaliteit en het reduceren van variatie in productie- en bedrijfsprocessen. Van elk van deze drie stromingen zijn er praktische werkvormen beschikbaar.

Value Stream Mapping

Value Stream Mapping is een methode waarbij je de diverse werkstromen visueel in kaart brengt. Het hoort bij Lean. Het geeft inzicht in welke verspillingen er in jouw bedrijf spelen. LeanSixSigma geef hier uitleg over.

Pareto Analyse

De 19-eeuwse Italiaanse wetenschapper Pareto ontdekte dat 80% van het vermogen in handen was van 20% van de bevolking. De Pareto-analyse gaat uit van een algemene regel: dat 80% van het gevolg komt door 20% van de oorzaken. ToolsHero geeft een uitgebreide analyse van pareto.

Five Times Why (vijf keer waarom)

De Five times why is een manier om tot de kern van een probleem te komen, door je 5x achter elkaar de waarom-vraag te stellen. De Five times why is gebruikt in een waargebeurd verhaal: het afbrokkelen van het bekende Jefferson monument in Washington DC. LeanInfo legt met een bedrijf als voorbeeld de 5x-waarom methode uit.

Visgraatdiagram

Een visgraatdiagram helpt om oorzaken van een probleem te structureren. De 4M's worden hier vaak voor als kapstok gebruikt: Mens, Machine, Methode, Materiaal. LeanInfo geeft uitleg over het visgraatdiagram en heeft er ook voorbeelden van diagrammen bij.

Ervaringen met het gebruik van OEE

Het is belangrijk inzicht te hebben in de productiviteit van je bedrijf. De 'Overall Equipment Effectiveness' (OEE) is een van de praktische verbetertools die inzicht geeft in de productiviteit en kan helpen te verbeteren. De OEE is een werkvorm van TPM, waar we wat uitgebreider bij stilstaan.

Berekenen van de OEE

De OEE geeft aan hoe goed je machines produceren, en is opgebouwd uit drie factoren:

  1. Beschikbaarheid: hoe veel tijd je machines draaien;
  2. Prestatie: hoe snel je machines werken;
  3. Kwaliteit: hoeveel van de geproduceerde goederen van goede kwaliteit zijn.

De OEE is dan te berekenen als: Beschikbaarheid * Prestatie * Kwaliteit.

Deze website geeft een rekenvoorbeeld.

Lees meer

  • Deze website geeft uitleg over de OEE en gebruikt voorbeelden uit de levensmiddelenindustrie. ProcesVerbeteren
  • Dit artikel geeft aan hoe je de OEE van je levensmiddelenbedrijf kan verbeteren MettlerToledo
  • FullFact legt in het Engels uit wat OEE is. Ook hebben ze een toolkit op hun website.
  • De Amerikaanse website die in het teken staat van OEE
  • In het tijdschrift De Molenaar vertelt een diervoederbedrijf over hun ervaringen met de OEE. Lees het hier.

Beïnvloeden van gedrag van medewerkers

Bij het implementeren van veranderingen in je bedrijf moet je wel de medewerkers tot gedragsverandering aan kunnen zetten. Hoe doe je dat? Wat zijn modellen die inzicht geven in gedragsverandering? Hoe kun je daarop inspelen?

Om medewerkers aan te zetten tot gedragsverandering, is het belangrijk eerst te snappen hoe gedragsverandering werkt. In het proces van gedragsverandering zijn verschillende stappen te onderscheiden. Er zijn drie modellen die je erbij kunnen helpen:

  • Model van Kotter: John Kotter heeft een 8 stappen model bedacht, wat helpt bij een verandering implementeren in een organisatie.
  • Model van Kok: laat in 6 stappen zien hoe iemand het gedragsverandering ondergaat. Het begint bij ergens aandacht voor hebben.
  • Model van Prochaska en DiClemente: hebben het 6-stappenmodel 'Stages of Change' bedacht. Dit gaat vooral over gezond gedrag, zoals meer bewegen of stoppen met roken.

Lees hieronder meer over deze modellen:

Eigenaarschap bij medewerkers creëren

Eigenaarschap betekent dat iemand trots is op zijn werk en zich erover ontfermt met volledige verantwoordelijkheid (definitie naar talentonwikkeling.com). Dit zorgt ervoor dat ze zich op een positieve manier gaan inzetten voor het bedrijf. Maar hoe stimuleer je eigenaarschap bij werknemers?

Medewerkers moeten op de juiste manier gemotiveerd en gestimuleerd worden, om eigenaarschap te bereiken. Lees er meer over in de onderstaande bronnen.

  • Artikel over hoe medewerkers in de levensmiddelenindustrie te stimuleren VitaLaVie
  • Uitleg wat Eigenaarschap is en wat de randvoorwaarden ervoor zijn TalentOntwikkeling
  • FluidsProcessing schreef een artikel over een manager die zich bezig houdt met eigenaarschap. Lees het artikel hier (email invullen en pdf ontvangen)

Ricardo Semler

Ricardo Semler heeft zijn eigen bedrijf in Brazilië. Hij heeft eigenaarschap in extreme mate ingevoerd: medewerkers mogen zelf hun werktijden en salaris bepalen. Zo worden managers overbodig en gaat de productiviteit omhoog.

  • ProcesVerbeteren heeft een uitgebreid artikel geschreven over de denkwijze van Semler en bedrijven die deze visie gebruiken. Lees het hier.
  • NRC heeft meegekeken op een advocatenbureau wat de Semler-stijl hanteert. Lees het hier.
  • Dit artikel van DeZaak beschrijft 5 tips van Semler. Lees het artikel hier.

Resultaten van implementatie van verbetertrajecten

Je hebt uitgebreid gelezen over lean, de werkvormen ervan en over het beïnvloeden van de werknemers. Maar wat levert dit nu allemaal op voor je bedrijf? Lees hier de ervaringen van andere bedrijven die verbetertrajecten geïmplementeerd hebben.

Lean Manufacturing

  • Meester Stegeman (van de leverworsten) is overgegaan naar lean werken. Lees er hier een kort artikel over.
  • De Wase Werkplaats heeft volop verbeterd en onder andere met lean gewerkt. Lees het artikel hier.
  • De kaasafdeling van FrieslandCampina heeft een rapport geschreven over hun verbetering. Bekijk het hier.
  • Douwe Egberts heeft ook gebruik gemaakt van Value Stream Mapping. Lees het hier.

TPM

Video's

Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat deze video niet getoond kan worden. Vink marketing aan in uw cookie-instellingen en ververs deze pagina om de video te tonen.

Ricardo Semler in Nederland

Roger van Lier

Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat deze video niet getoond kan worden. Vink marketing aan in uw cookie-instellingen en ververs deze pagina om de video te tonen.

What is Overall Equipment Effectiveness (OEE)?

Ramco Innovations

Contact

Reageren op dit dossier, of heb je andere vragen over Lean en creatief in de levensmiddelen­industrie? Laat een reactie achter of neem contact op.