Afbeelding
Foto: WUR

Daglichtloos

Algemeen

Het telen onafhankelijk van zonlicht, dag- en nachtritmes, seizoensinvloeden en weersomstandigheden lijkt wereldwijd in opmars.

Het gaat dan om het telen in van de buitenwereld afgesloten ruimten. Alles in deze ruimte moet continu worden gecontroleerd: temperatuur, vochtigheid, licht- en luchtsamenstelling, water en voeding. Zo wordt de groei van gewassen gestuurd.Omdat gewassen niet meer te maken hebben met verstoringen van buiten af, wordt het misschien mogelijk om in dergelijke teeltsystemen waarin volledig beheersbaar wordt geteeld een blauwdruk voor teelten te maken. Waarmee overal ter wereld kan worden geteeld. Wat wij nu 'groene vingers' noemen zal straks niet meer nodig zijn... ?

Ik zelf ben (nog steeds) van mening dat op deze wijze van sla telen het niet gaat winnen van natuurlijke (gratis) energiebronnen. Kassen zijn nog altijd vele malen efficiënter dan kunstmatige lichtbronnen. Hoe komt het nu dat er zoveel belangstelling is voor het telen in daglicht loze ruimten vraag ik mij af. 
 

Verstedelijking
Dat in Japan er heel veel waardering is voor hoog technologisch geproduceerd voedsel kan ik mij voorstellen. Sinds de ontploffing van de kerncentrales bij Fukushima wantrouwen de Japanners alle voedsel dat mogelijk door radioactieve stof is besmet.
Ik denk dat de belangrijkste ontwikkeling naar dergelijke teeltsystemen is, dat straks het merendeel van de wereldbevolking in grote steden woont en de behoefte aan veilig en vers voedsel dichtbij geproduceerd hoog zal zijn. Productie midden in de stad geproduceerd; daar waar de vraag is en op het juiste moment geoogst.
Als je kijkt naar de verstedelijking dan was er in 1800 geen stad op aarde die meer dan 1 miljoen inwoners telde. Tweehonderd jaar later telt onze planeet 28 megasteden met meer dan 10 miljoen inwoners; 43 steden met 5 tot 10 miljoen inwoners en 417 steden met 1 tot 5 miljoen inwoners. Voor 2030 voorspellen de Verenigde Naties liefst 41 megasteden met meer dan 10 miljoen inwoners, de meeste op het zuidelijk halfrond. Mogelijk dat logistiek in dergelijke grote steden een steeds groter probleem worden en dat verkooporganisaties steeds meer hun eigen verse groente gaan telen.

 
Belangstelling
Het is niet éénvoudig om antwoord te geven op de vraag waar de belangstelling om te gaan telen in gesloten ruimten vandaan komt. Dat zou zo maar eens kunnen variëren per stad, per land en per ondernemer. Voor Japan is het de angst voor besmetting, voor Singapore de afhankelijkheid van China, voor New York de lange aanvoerlijnen vanaf het platteland, voor steden in het koude noorden is het de behoefte aan betaalbare groenten en fruit tijdens de lange winters. Weer anderen willen het omdat het werkgelegenheid biedt aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Voor Nederland is de rekensom voor sla en kruiden nog niet rond te rekenen. De energie die nodig is voor ledverlichting en koelen legt het af tegen het gratis zonlicht. 
 

Geen gewasbeschermingsmiddelen
Dat het telen in daglichtloze ruimte een oplossing zou kunnen zijn voor het wereld voedselprobleem daar geloof ik niet in. In dergelijke systemen zullen we geen rijst, soja, mais, etc gaan telen. Wel kunnen we mooie en verse producten nodig voor vitaminen en andere belangrijke mineralen aanreiken. Ook is het zo dat  dergelijke systemen heel efficiënt met water en voeding omgaan, er sprake is van een beheerste teelt waardoor er een contante kwaliteit geleverd kan worden waarbij geen gewasbeschermingsmiddelen nodig zijn.

Dit laatste is dan ook de belangrijkste reden dat wij als Wageningen UR Glastuinbouw hebben besloten samen met partners te investeren in een onderscheidende daglichtloze onderzoeksfaciliteit. Wij denken aan het telen van gewassen met een hoge toegevoegde waarde zoals uitgangsmateriaal, planten met heel waardevolle inhoudstoffen en nog veel meer. Een faciliteit die ons nieuwe kennis moet gaan leveren over de groei en sturen van planten welke we vervolgens mogelijk weer kunnen toepassen in onze kassen.

Mocht u vragen hebben op dit terrein dan horen wij ze graag. 
 

Jan Willem de Vries
Teamleider Facilitair Bedrijf
(Wageningen UR Glastuinbouw)
 

Uit de krant

Meest gelezen

Uit de krant