Lees verder
Piepschuim (EPS) is een interessante markt, in Europa alleen al goed voor een omzet van 2,5 miljard euro*. Veelal gebruikt als buffermateriaal in verpakkingen, heeft EPS zich bewezen door een goede prijskwaliteitverhouding. Alleen de fossiele oorsprong en de end-of-life is problematisch. Vandaar dat Generation of Change een biobased en composteerbaar alternatief heeft ontwikkeld.
Lucien Joppen

Generation of Change is een jong bedrijf, opgericht door Peter Westgeest en Arjan van der Plas. Beiden kennen elkaar van de middelbare school en kwamen tijdens in de Master-fase weer in contact met elkaar. ‘Ik studeerde aan de VU en Arjan aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. We hebben allebei een (bedrijfs)economische achtergrond en wilden tijdens onze studie al zelf gaan ondernemen. Vandaar dat we Generation of Change hebben opgericht, een bedrijf waarmee we een ecologische en een economische impact willen realiseren. Hoe? Door te ontdekken, te reizen en proberen om verder te kijken dan de gangbare businessmodellen.’

‘Moeizame’ end-of=life

Caroli Buitenhuis, verpakkingskundige en innovatiemanager bij Innovatielink, werd gevraagd om als kennisexpert mee te kijken naar gehele keten. ‘Er zijn wel biobased alternatieven voor piepschuim op de markt, maar deze zijn momenteel nog behoorlijk duur of halen de specificaties niet. De industrie wil wel minimaal dezelfde functionele eigenschappen die deze materialen bieden.’

Volgens Buitenhuis heeft het huidige EPS wel enkele nadelen, zoals de fossiele oorsprong en de ‘moeizame’ end-of-life. ‘Sommige merkeigenaren van de producten die in piepschuim worden verpakt, willen af van fossiele grondstoffen en kijken daarnaast meer naar end-of-life scenario’s. Deels ook omdat verpakkingsmaterialen een ‘dissatisfier’ zijn voor consumenten. Zij beseffen ook wel dat verpakkingsmateriaal nodig is om kwetsbare spullen te beschermen, maar aan het eind zitten ze wel met grote blokken piepschuim opgezadeld die niet gerecycled, gecomposteerd of hergebruikt kunnen worden.’

Elegante oplossing

Dit piepschuim is in principe alleen recyclebaar in industriële hoeveelheden, zoals bijvoorbeeld isolatiematerialen uit de bouw, aldus Buitenhuis. Piepschuim van consumentenverpakkingen wordt momenteel verbrand of belandt – in sommige landen – op de vuilstort. Peter en Arjan hebben met FIBI-buffer (Fibrous Biological) een grotendeels biobased alternatief ontwikkeld. ‘Het is een folie met kussentjes die in een bepaald geometrisch patroon liggen. Hierdoor kan de folie gemakkelijk van een 2D naar een 3D-patroon – lees een doos – worden gelegd. Het is een elegante en gepatenteerde oplossing vergeleken met piepschuim, omdat we geen uiteenlopende mallen nodig hebben. Deze blokken worden immers gemodelleerd op de formaten van het te verpakken product.’

Vezelachtige materialen

FIBI-buffer is gebaseerd op twee soorten materialen. De folie is in dit geval op basis van zetmeel en grotendeels biobased. Volgens Buitenhuis werkt de industrie hard aan de cultivering van non-food gewassen, zoals distels, die oliën kunnen leveren om zetmeelfolies compleet biobased te maken. ‘De composteerbaarheid van deze folie is echter geheel niet in het geding. Deze zetmeelfolie is gecertificeerd én getest en breekt ruim binnen de gestelde tijd af in Europese industriële composteringsinstallaties.’ De inhoud van de kussentjes (5 cm, 5 cm, 3 cm) bevatten gemalen vezels uit reststromen, zoals houtkrullen of hennepvezels. ‘In principe zijn alle vezelachtige materialen geschikt voor ons product’, aldus Westgeest. ‘Je zou ook biobased korrels kunnen gebruiken. Hoofdzaak is dat deze materialen volledig composteerbaar moeten zijn. Daarvoor hebben we ook al een certificaat <welk> gekregen.’

Goede kansen

Inmiddels is FIBI-buffer al in gebruik bij een aantal verpakkende bedrijven. Zo wordt nu elektronische apparatuur internationaal verzonden met FIBI-buffer-bescherming. Uiteindelijk zijn het de brand owners die, soms samen met externe specialisten, beslissen welke materialen worden gebruikt.

Buitenhuis: ‘Zoals ik al eerder zei, kijken producenten van consumentengoederen naar duurzamere grondstoffen en de end-of-life voor hun producten en verpakkingen. Deze moeten wel qua functionaliteit, kwaliteit en prijs vergelijkbaar zijn met gangbare materialen. Daardoor liggen hier hele goede kansen voor FIBI-buffer. Ik heb Peter en Arjan daarom in contact gebracht met de group leader global materials bij een internationale brand owner en hij was zeer geïnteresseerd in het concept.’

Ketenaanpak

Buitenhuis stelt dat, behalve de eindafnemer, de gehele keten mee moet worden genomen in de ontwikkeling van een nieuw product: van grondstof tot end-of-life. ‘De materiaalkeuze en het design hebben impact op alle schakels van de keten. Kies je bewust voor composteerbare materialen? Stem dat dan goed af op de eisen vanuit de composteringsbranche. Welke producenten passen hierbij? Zijn er aanpassingen nodig op de bestaande productielijnen of zijn de biobased materialen qua verwerking identiek aan hun fossiele tegenhangers? Soms vergt een nieuw materiaal aanpassingen op de lijn maar in het geval van FIBI-buffer kan het materiaal gemakkelijk mee op de verpakkingslijnen.’

Volgens Buitenhuis, die de nodige ervaring heeft met (bio)plastics, is FIBI-buffer een ‘kansrijk product’. ‘Qua functionaliteit, kwaliteit, prijs en additionele benefits, zoals een lagere CO2-footprint, heeft het product marktpotentieel. Doordat FIBI-buffer ook nog eens ‘herbruikbaar’ is, past de verpakking uitstekend bij de toekomst die gericht is op de biobased en circulaire economie.’

*Ruwe schatting aan de hand van onderzoek Avans-student.