visie
tekst yves de groote foto’s guy akkermans
Frans Kok kritisch over ontwikkeling in voedingsland
“Er wordt veel onzin verkondigd over voeding” Hoogleraar Humane Voeding Frans Kok van Wageningen UR was in zijn lezing ‘Verslikken we ons in de voedingswetenschap?’ voor de Academie van Voedingswetenschappen kritisch op de ontwikkelingen in voedingsland. Hij hekelde de dieetgoeroes, maar is ook kritisch over de besteding van publiek onderzoeksgeld. Een toelichting.
academie voedingswetenschappen De Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen NAV is in 2003 mede door Frans Kok opgericht als een platform van wetenschappelijk opgeleide voedingskundigen in Nederland. De NAV heeft momenteel 173 leden. De academie wil de kwaliteit van de toegepaste en fundamentele voedingswetenschappen waarborgen en waar nodig verbeteren. Omdat voeding van groot belang is voor de volksgezondheid beoogt de NAV een gezaghebbende inbreng te krijgen bij overheid, bedrijfsleven, en maatschappelijke organisaties. NAV, dat wordt gesponsord door Nederlandse levensmiddelenproducenten, organiseert twee keer per jaar een forumbijeenkomst. Voor het eerst dit jaar werd ook een publiekslezing over Voeding georganiseerd.
10
477587.indd 10
“Voeding raakt ons allemaal, is mediageniek, maar er wordt veel onzin verkondigd”, waarschuwde prof.dr.ir. Frans Kok op 15 januari in het Utrechts stadskasteel Oudean aan de Oude Gracht. De hoogleraar Humane Voeding aan Wageningen Universiteit verwees naar het paleodieet, gebaseerd op de veronderstelde voeding van de menselijke voorouders in het paleolithicum. Ook noemde hij het rauwvoedseldieet. In 2012 kwam dan weer een Belgische arts met een dieet, gebaseerd op de omgekeerde voedseldriehoek. Hij schreef hierover het omstreden boek De Voedselzandloper. Kok gaat hier ter illustratie van zijn verhaal dieper op in. “Dokter Kris Verburgh, een huisarts van opleiding, shopte heel selectief in de beschikbare al dan niet wetenschappelijke informatie. Zo haalt hij bijvoorbeeld het boek van de niet onomstreden Walter Willett en zijn Willett-pyramide aan. We zouden vooral moutpap moeten eten en vooral geen melk gebruiken. Melk zou ook geen rol spelen bij het voorkomen van osteoporose en heupfracturen en zelfs kanker veroorzaken. Dat is tegen de huidige inzichten in. Kris Verburgh haalt wetenschappelijk achterhaalde literatuur aan of verwijst naar onvoldoende onderbouwde epidemiologische studies zonder significante resultaten. Dat geeft aan dat hij totaal niet opgeleid is in de voedingsleer. Hij meet zich een gevaarlijke deskundigheid aan.”
Verwarde consumenten De dieetgoeroes en voedingsevangelisten brengen volgens Kok de consument alleen maar in verwarring. Internet en sociale media spelen hier een belangrijke rol bij volgens Kok. “Tegelijkertijd bezorgen zij de voedingswetenschap ook nog eens een slechte naam. Zij gaan in tegen de huidige richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad, die werden vertaald in de Schijf van Vijf.” Dit verklaart ook de ruime aandacht die de media hier op allerlei wijzen aan besteden. “Het normale voedingsverhaal is niet opwindend en geen nieuws. We zitten zo in een spiraal met zijn allen, waarbij elke Nederlander zijn eigen deskundige is”, stelt Kok, die voorzitter was van de commissie die de huidige richtlijnen Goede Voeding opstelde. “Bovendien zitten we in een tijdsgewricht waarin er sowieso veel wantrouwen is richting (wetenschap)instituties. Het Voedingscentrum wordt ook niet altijd meer serieus genomen. Dat is doodzonde moet ik zeggen, want dit gaat ten koste van de kennis die we de laatste decennia hebben opgebouwd. Natuurlijk zijn er steeds nieuwe inzichten. Van de dingen die we vanuit volksgezondheidsoogpunt goed weten, willen we wel dat die vertaald worden in het consumentengedrag en in een verbeterd aanbod door de voedingsindustrie. Verder is belangrijk dat de retailers ook hun verantwoordelijkheid nemen. zuivelzicht / 13 februari 2013
12-2-2013 11:58:47