Afbeelding

Uitdagingen voor ons allemaal

Algemeen Column

De glastuinbouwsector heeft de ambitie de meest duurzame tuinbouwsector ter wereld te worden. De sector streeft daarbij naar een vrijwel emissie- en residuvrije productie.

Dit met een sterk verminderde afhankelijkheid van chemische gewasbeschermingsmiddelen.

Ik ken geen één teler die deze ambitie niet onderschrijft. Iedereen maakt gebruik van biologische gewasbeschermers voor het bestrijden van ongenode gasten in onze gewassen. Gewasbeschermingsmiddelen worden dan pas ingezet als een ziekte of plaag niet meer in de hand te houden is. Voor een aantal plagen biedt de chemie haast geen oplossingen meer en wordt het de hoogste tijd dat we het over een andere boeg moeten gooien. Waarbij één van de grootste uitdagingen is te komen tot een geïntegreerde aanpak van onder- en bovengrondse ziekten en plagen in robuuste teeltsystemen. Op dit moment loopt er een groot onderzoeksproject waarbij Wageningen UR Glastuinbouw, LTO Glaskracht Nederland en het bedrijfsleven samenwerken. Het project wordt gefinancierd door, de Topsector T&U en het Productschap Tuinbouw.

Het nieuwe telen
Om de glastuinbouw verder te verduurzamen is het verder terugdringing van emissie naar de omgeving en residu op onze producten van chemische gewasbeschermingsmiddelen, evenals mindere afhankelijkheid van deze middelen, van groot belang. De grootste uitdaging is om voor meerdere teeltsystemen te komen tot een geïntegreerde aanpak van ziekten en plagen. Met dit project willen we komen tot systeemsprongen door alle state-of-the-art kennis uit ziekte en plaag gerichte onderzoeken te integreren en vanaf hier te komen tot nieuwe innovaties. Vanuit het onderzoek gezien is het toepassen van de systeemontwerpmethode niet nieuw. Iets dergelijks hebben we ook op energiegebied gedaan. Denkt u alleen maar aan het project Kas als Energiebron waar in een project ook alle state of the art kennis bij elkaar gebracht is en waar we helemaal opnieuw hebben leren telen. Zie wat het ons gebracht heeft aan nieuwe inzichten op het gebied van energiebesparing. "Het nieuwe telen" is al lang geen vreemd woord meer in onze sector. Wil u weten wat er allemaal aan nieuwe kennis is opgedaan dan stel ik voor dat u eens surft naar www.kasalsenergiebron.nl .

Gezonde groei, duurzame oogst
Nu lijkt het wel of we het afgelopen decennia geen grote stappen hebben gezet in het terugdringen van gewasbeschermingsmiddelen. Niets is minder waar, maar we zijn er nog lang niet. Als je de vakbladen leest dan is onze waterkwaliteit nog niet op orde en is er zorg over risico's voor bijen, en noem maar op. In samenspraak met het kabinet is de Nota 'Gezonde groei, duurzame oogst' opgesteld, om de gezamenlijke ambities, doelen en maatregelen voor duurzame gewasbescherming voor de periode 2013 tot 2023 vast te stellen. Het is de ambitie van het kabinet om een mens, dier en milieu te beschermen tegen de risico's van gewasbeschermingsmiddelen. 

Aan de bron
Nu is het terrein van gewasgezondheid denk ik nog veel uitdagender door de complexiteit van het geheel. Maar willen ooit komen tot een verminderde afhankelijkheid van chemische gewasbeschermingsmiddelen, dan moeten we de slag maken van symptoombestrijding naar preventieve oplossingen aan de bron. Er is een start door het bedenken en benoemen van de meest perspectiefvolle stappen om te komen tot een duurzame productie van glasgroenten, snijbloemen en potplanten. Deze stappen worden binnen de PPS Green Challenges in samenwerking met bedrijfsleven verder uitgewerkt. Om te komen tot een integraal systeemontwerp wordt gewerkt volgens de stappen "preventie, anticipatie en reactie". Doel is om hiermee te komen tot robuuste, en weerbare teeltsystemen.  Als we het over preventie hebben dan bedoelen we het voorkomen dat ziekten/plagen het ecosysteem binnendringen. Met anticipatie worden maatregelen bedoeld om te anticiperen op ziektes en plagen, die ondanks preventie nog een risico hebben om het gewas te bereiken. Onder reactie kan worden verstaan een niet chemische aanpak of in uiterste geval een chemische aanpak. En nu niet denken maar dat doen we toch al? Ongeveer 96% van onze tijd doen we dingen, die we al gewend waren te doen. Gewoontes bieden structuur en zekerheid en zijn soms uitermate prettig. Maar in tijden van crisis, en bij een aantal gewassen, is dat zo. Het antwoord hierop is innoveren. Loslaten. Ontwennen. 

Niet meer doen wat we altijd deden. Maar hoe doe je dat? Veranderingen echt van de grond krijgen, er daadwerkelijk voor zorgen dat onze ambitie wordt bewaarheid, dat is taaie materie. Maar er is een start gemaakt door een eerste stap te zetten. 

Jan Willem de Vries
Teamleider Facilitair Bedrijf
(Wageningen UR Glastuinbouw)
 

Uit de krant

Meest gelezen

Uit de krant