Factsheet FORUM. Instroom in groen onderwijs. augustus Samenvatting

FORUM Factsheet augustus 2011

Instroom in groen onderwijs

Samenvatting

Het aantal en aandeel allochtone leerlingen op groene VMBO- en MBO- scholen neemt iets toe. Vergeleken met de andere studierichtingen is de belangstelling nog steeds gering, vooral op het VMBO. Op de groene HBO’s en universiteiten lijkt de groei van het aantal allochtone leerlingen te stagneren. Leerlingen met een niet-westerse herkomst gaan wel vaker naar het HBO, maar vooral naar een aantal specifieke studierichtingen, zoals Farmacie. Op de universiteit zijn Management en Maatschappelijke dienstverlening populaire studierichtingen. Op basis van de regionale verdeling van leerlingen valt te verwachten dat allochtone leerlingen vooral in de vier grote steden goed vertegenwoordigd zijn.

2

VMBO De ontwikkeling van het aantal groene instromers: 6,9% in 2010/11 Het aantal niet-westerse allochtone instromers als aandeel van alle nieuwe instromers binnen het groen VMBO-onderwijs is gestegen van 5,2% in 2008/09, tot 6,7% in 2009/10 en uiteindelijk 6,9% in 2010/11. Ook in absolute zin nam het aantal nietwesterse instromers in het groene VMBO/nderwijs toe van 460 tot 589. Instroom VMBO autochtoon

w esters allochtoon

niet w esters allochtoon

2010/11

7.522

369

2009/10

7.535

369 567

2008/09

7.951

0%

589

400 460

20%

40%

60%

80%

100%

Bron: DUO - IB-groep

Aandeel niet-westerse leerlingen in het gehele VMBO ligt hoger Er zijn van het VMBO geen instroomgegevens beschikbaar, daarom vergelijken we de instroom in het groene onderwijs met het percentage leerlingen in het VMBO en meer specifiek met die van de eerste leerjaren. In het VMBO is 15% van de leerlingen nietwesters. In het leerwegondersteunend onderwijs zelfs 26% en in het praktijkonderwijs 32%. In de overige sectoren binnen het VMBO is het aandeel leerlingen met een nietwesterse herkomst dus veel hoger. In het groene onderwijs zijn de leerlingen nog duidelijk ondervertegenwoordigd. Percentage niet-westerse leerlingen in het groen onderwijs en overige sectoren binnen het VMBO, 2010/11 30% 25% 20% 15% 10% 5%

7%

15%

16%

instroom groen onderw ijs

Totaal vo

Algemene leerjaren 1-2-3

14%

26%

32%

0% Algemene Algemene Praktijkonderw ijs leerjaren 1-2 lw oo leerjaren 1-2 (exclusief lw oo)

Bron: CBS, Statline

FORUM Instituut voor Multiculturele Vraagstukken - Factsheet Instroom in groen onderwijs - augustus 2011

3

MBO Instroom groene MBO 9,2% in 2010/11 Ook het aantal niet-westerse allochtone instromers als aandeel van alle nieuwe instromers binnen het groen MBO-onderwijs is gestegen, en wel sterker dan in het VMBO-onderwijs. Namelijk van 5,0% in 2008/09, tot 7,5% in 2009/10 en uiteindelijk 9,2% in 2010/11. In absolute zin nam het aantal niet-westerse instromers in het groene MBO-onderwijs in 2 jaar toe van 555 tot 1140. Instroom MBO autochtoon 2010/11

10.591

2009/10

10.888

2008/09

9.988

0%

w esters allochtoon

niet w esters allochtoon 702

1140

697

933

553 555

20%

40%

60%

80%

100%


Instroom1 niet-westerse allochtonen in andere sectoren van het MBO Gemiddeld is 19% van de instromende leerlingen in het MBO van niet-westerse herkomst. Uit de instroomcijfers blijkt dat allochtonen het best vertegenwoordigd zijn bij de ‘Combinatie van sectoren’ (27%) en bij de sector ‘Economie’ (26%). Er zijn relatief veel allochtonen die voor een ‘algemene’ richting kiezen en minder voor een specifieke, specialistische opleiding. De opleidingen ‘Algemeen’, ‘Handel, administratie en juridische ondersteuning’ en ‘ICT’ bestaan voor een relatief groot deel uit allochtone instromers, respectievelijk 45%, 31% en 26%. In de sector ‘Landbouw’ is het aandeel niet-westerse allochtone instromers met 6% het laagst. Binnen de opleiding ‘Landbouw en dieren’ is het aandeel met 5% nog lager. Kijken we alleen naar het percentage onder de voltijdse instromers dan is slechts 2% van niet-westerse herkomst. Behalve de sector Landbouw verzorgen ook andere sectoren groene opleidingsrichtingen, zoals op het gebied van Voedingstechnologie en Sport, Recreatie en Toerisme. Percentage niet-westerse allochtonen in de instroom op het MBO, 2009/10 MBO groen

9%

Totaal instromers Mbo sector landbouw Mbo sector techniek Mbo sector economie Mbo sector zorg en welzijn Mbo combinatie van sectoren

19% 6% 18% 26% 16% 27%

Landbouw en dieren Onderwijs Vormgeving en audiovisuele Handel, administratie en juridische... ICT Techniek, industrie en bouw Gezondheidszorg en welzijn Persoonlijke dienstverlening, vervo… Algemeen

5% 13% 10% 31% 26% 14% 18% 14% 45% 0%

10%

20%

30%

40%

50%

Bron: CBS, Statline en DUO - IB-groep (MBO groen)

1

In de afgelopen drie jaar is het percentage niet-westerse allochtonen binnen het onderwijs op

het MBO, HBO en WO nauwelijks veranderd. We kijken daarom alleen naar het meest recente jaar waarover gegevens beschikbaar zijn. FORUM Instituut voor Multiculturele Vraagstukken - Factsheet Instroom in groen onderwijs - augustus 2011

4

HBO Instroom groene HBO; 1,9% in 2010/11 Slechts een klein aandeel van de leerlingen van een groen HBO heeft een nietwesterse herkomst. In het HBO is het aantal niet-westerse allochtone instromers als aandeel van alle nieuwe instromers binnen het groen vrijwel stabiel gebleven. Namelijk van 1,9% in 2008/09, via 2,4% in 2009/10 naar opnieuw 1,9% in 2010/11. Ook in absolute zin nam het aantal niet-westerse instromers in het groene HBO-onderwijs in twee jaar toe en vervolgens weer af. Instroom HBO autochtoon

w esters allochtoon


2010/11

2.029

5940

2009/10

2.077

80 54

2008/09

1.727

71 35

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Bron: DUO-IB-groep

Instroom niet-westerse allochtonen op het gehele HBO Van alle bijna 100.000 HBO-leerlingen is 15% allochtoon, terwijl binnen het groen onderwijs op HBO-niveau slecht 1,9% allochtoon is. Uit onderstaande tabel blijkt dat vooral de groene sectoren de laagste percentages niet-westerse allochtone leerlingen kennen. In de bosbouw is dit 1% en in de dierhouderij 3%. In andere studierichtingen is het aandeel allochtone instromers hoger. Het hoogst is het in de tandheelkunde met 47% en de farmacie met maar liefst 61%. Grote aantallen niet-westerse leerlingen gaan naar de studierichtingen Management/personeelsadminstratie (2.143 studenten), Maatschappelijke dienstverlening (1.722) , Rechten (1.125), Handel (1.046) en Bedrijfskunde (914). Overigens kunnen HBO-leerlingen binnen verschillende studierichtingen een ‘groene’ opleiding volgen, bijvoorbeeld op het gebied van levensmiddelen, milieu of sport. Aandeel niet-westerse allochtonen per studierichting op het HBO Studierichting % aantal 140 Lerarenopleidingen algemeen 4% 142 Pedagogische studies, onderwijskunde

17

14%

293

7%

479

14%

478

146 Lerarenopleidingen beroepsonderwijs

6%

178

210 Kunstonderwijs algemeen

5%

9

211 Beeldende kunst

8%

179

212 Uitvoerende kunst

10%

150

213 Audiovisuele techniek

10%

66

9%

72

221 Godsdienst algemeen

21%

49

222 Vreemde talen

16%

31

144 Lerarenopleidingen basisonderwijs 145 Lerarenopleidingen voortgezet onderw

214 Vormgeving

225 Geschiedenis, taalwetenschappen

7%

8

310 Sociale wetenschappen algemeen

14%

490

311 Psychologie algemeen

14%

161


5

314 Economie algemeen 321 Journalistiek, verslaggeving

21%

136

4%

36

322 Bibliotheek, documentatie

12%

7

340 Bedrijfskunde algemeen

22%

914

341 Groothandel, kleinhandel

14%

1046

342 Marketing, public relations

21%

232

343 Financiële dienstverlening algemeen

32%

157

344 Boekhouding, fiscaal recht

28%

493

345 Management, personeelsadministratie

24%

2143

380 Rechten algemeen

35%

1125

400 Natuurwetenschappen algemeen

12%

15

4%

7

461 Wiskunde algemeen

25%

32

481 Informatica algemeen

15%

776

520 Techniek algemeen

10%

18

6%

106

18%

186

5%

2

524 Procestechnologie, biotechnologie

15%

141

525 Voertuigtechniek

14%

72

5%

6

10%

39

421 Biologie, biochemie

521 Werktuigbouwkunde algemeen 522 Elektrotechniek algemeen 523 Elektronica algemeen

541 Levensmiddelentechnologie algemeen 542 Productie van textiel, lederwaren

7%

44

15%

431

620 Landbouw, bosbouw algemeen

7%

17

621 Dierhouderij

3%

24

623 Bosbouw

1%

2

720 Gezondheidszorg algemeen

7%

30

721 Geneeskunde algemeen

2%

1

723 Verpleegkunde algemeen

9%

357

724 Tandheelkunde

47%

125

725 Medische diagnostiek

18%

298

726 Therapie, revalidatie

6%

308

727 Farmacie algemeen

61%

56

581 Architectuur, stedenbouwkunde 582 Bouwkunde, civiele techniek

6%

5

762 Maatschappelijke dienstverlening

18%

1722

811 Horeca

10%

159

812 Toerisme, vrijetijdsbesteding

12%

466

813 Sport

4%

34

814 Huishoudwetenschappen

7%

74

13%

186

850 Milieukunde algemeen

8%

15

851 Milieutechnologie algemeen

8%

4

861 Veiligheid algemeen

7%

52

15%

14759

761 Jeugdwelzijnswerk algemeen

840 Vervoerswetenschappen algemeen

HBO Studierichtingen totaal Bron: CBS/Statline


6

WO Ontwikkeling instroom groene universitaire opleidingen: 3,7% in 2009/10 De instroom van de studenten op het WO in Wageningen bestaat voor slechts 3,7% uit nietwesterse allochtonen. Het gaat voor het grootste deel om niet-westerse allochtonen met een Nederlands paspoort2. Het aantal niet-westerse allochtonen is constant gebleven met 35 personen en omdat er meer autochtone en westerse studenten in 2009 instroomden is het aandeel licht gedaald van 4,4% naar 3,7%. Instroom WO (Wageningen) autochtoon

w esters allochtoon


2009/10

789

113

35

2008/09

678

87

35

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


Instroom andere studierichtingen Er zitten 52.200 studenten op een WO. Van alle studenten op een universiteit is 14% allochtoon. Van alle groene studierichtingen is 3,7% allochtoon. Dat lijkt weinig. Uit onderstaande tabel blijkt echter dat maar liefst 50% van de studenten Landbouw van niet-westerse herkomst is. Het betreft 50 van de in totaal 100 leerlingen. Op de universiteiten bestaan, behalve de opleiding Landbouw, verschillende andere ‘groene’ studierichtingen. Aandeel niet-westerse allochtonen per studierichting op het WO Studierichting

%

Aantal niet westersl

142 Pedagogische studies, onderwijskunde

8%

150

145 Lerarenopleidingen voortgezet onderw

9%

11

200 Vrije kunsten en wetenschappen

9%

73

210 Kunstonderwijs algemeen

8%

13

211 Beeldende kunst

7%

21

212 Uitvoerende kunst

6%

10

214 Vormgeving

16%

122

221 Godsdienst algemeen

12%

26

222 Vreemde talen

12%

146

223 Nederlands algemeen

7%

26

225 Geschiedenis, taalwetenschappen

6%

129

226 Filosofie algemeen

9%

43

10%

229

9%

350

312 Sociologie, cultuurwetenschappen

10%

304

313 Politicologie

11%

63

314 Economie algemeen

22%

186

321 Journalistiek, verslaggeving

11%

5

322 Bibliotheek, documentatie

11%

2

310 Sociale wetenschappen algemeen 311 Psychologie algemeen

2

In 2009/10 hadden 4 van de 35 niet-westerse studenten geen Nederlandse nationaliteit. De meeste studenten zonder Nederlandse nationaliteit waren van westerse herkomst (71).


7

340 Bedrijfskunde algemeen

15%

570

342 Marketing, public relations

16%

46

343 Financiële dienstverlening algemeen

25%

41

344 Boekhouding, fiscaal recht

28%

199

345 Management, personeelsadministratie

13%

841

380 Rechten algemeen

19%

943

7%

7

421 Biologie, biochemie

10%

128

440 Fysische wetenschappen algemeen

23%

30

441 Natuurkunde

17%

59

442 Scheikunde algemeen

15%

34

443 Aardwetenschappen

10%

29

461 Wiskunde algemeen

10%

30

462 Statistiek

46%

11

481 Informatica algemeen

17%

231

520 Techniek algemeen

16%

98

400 Natuurwetenschappen algemeen

9%

65

522 Elektrotechniek algemeen

35%

156

523 Elektronica algemeen

55%

46

524 Procestechnologie, biotechnologie

24%

75

525 Voertuigtechniek

21%

123

541 Levensmiddelentechnologie algemeen

24%

34

544 Delfstofwinning

29%

16

581 Architectuur, stedenbouwkunde

18%

232

582 Bouwkunde, civiele techniek

16%

69

620 Landbouw, bosbouw algemeen

50%

50

621 Dierhouderij

19%

47

623 Bosbouw

15%

13

624 Visserij

33%

5

640 Diergeneeskunde algemeen

3%

5

720 Gezondheidszorg algemeen

10%

141

721 Geneeskunde algemeen

14%

275

723 Verpleegkunde algemeen

3%

1

521 Werktuigbouwkunde algemeen

724 Tandheelkunde

26%

39

725 Medische diagnostiek

18%

311

727 Farmacie algemeen

35%

156

812 Toerisme, vrijetijdsbesteding

15%

10

840 Vervoerswetenschappen algemeen

22%

16

850 Milieukunde algemeen

22%

95

851 Milieutechnologie algemeen

17%

2

6%

9

14%

7197

999 Onbekend Studierichtingen totaal Bron: CBS, Statline


8

Ontwikkeling per instelling Onderstaande tabel toont of het aandeel autochtone, niet-westerse en westerse leerlingen is gestegen (vet en groen) of gedaald (cursief en rood). Over het algemeen geldt dat in het VMBO en MBO het percentage niet-westerse leerlingen is gestegen en het percentage autochtonen gedaald. In het HO is het aandeel niet-westerse leerlingen gedaald. Dit is conform de eerder gepresenteerde percentages. Percentage instroom in 2010/11 naar etniciteit per instelling en onderwijssector Groen & vet = gestegen Rood & cursief = gedaald brin 01DZ

01IC

01MY

etniciteit STOAS Hogeschool

AOC Oost

CAH Dronten

VMBO

MBO

autochtoon niet-westers allochtoon

1,5%

westers allochtoon

2,3%

autochtoon

95%

86,7%

niet-westers allochtoon

2%

8,2%

westers allochtoon

3%

5,1%

autochtoon

96,8%


1,3%

westers allochtoon 01NJ

01OE

AOC Terra

Wellant

autochtoon

94%

94,9%

3%

2,4%

westers allochtoon

3%

2,7%

autochtoon westers allochtoon

12VI

13US

14YD

21CS

Edudelta

AOC Friesland

Groene Welle

Lentiz

Citaverde

1,9%



11UL

HO 96,2%

autochtoon

81%

83,9%

14%

10,2%

5%

5,9%

87%

89,7%


6%

3,4%

westers allochtoon

7%

6,9%

96%

92,5%


2%

4,8%

westers allochtoon

2%

2,7%

autochtoon

94%

93,1%


autochtoon

5%

3,8%

westers allochtoon

1%

3,1%

autochtoon

89%

78,1%


8%

16,1%

westers allochtoon

3%

5,8%

autochtoon

88%

85,5%


4%

5,3%

westers allochtoon

8%

9,2%


9

21CW

HAS Den Bosch

autochtoon

94,9%


1,9%

westers allochtoon 21CY

22ND

24LE

Prinsentuin

Larenstein

van Hall Instituut

autochtoon

3,1% 91%

92,6%


4%

3,1%

westers allochtoon

5%

4,4%

autochtoon

95,3%


1,9%

westers allochtoon

2,8%

autochtoon niet-westers allochtoon

2,3%

westers allochtoon

2,8% 100,0%

25EF

25GV

26CC

27PZ

Clusius

Groenhorst

Helicon

InHolland

autochtoon

90%

83,6%


6%

10,8%

westers allochtoon

5%

5,6%

autochtoon

88%

90,1%


6%

5,0%

westers allochtoon

6%

4,9%

autochtoon

94%

79,3%


3%

14,0%

westers allochtoon

3%

6,6%

autochtoon niet-westers allochtoon westers allochtoon totaal

27VD

Groenhorst Almere

totaal

autochtoon

88%


8%

westers allochtoon

3%

autochtoon

89%

85,2%

94,9%


7%

9,2%

2,3%

westers allochtoon

4%

5,6%

2,8%



10

De regionale verdeling van allochtone leerlingen Aan de hand van de kaarten hieronder is te zien hoe de leerlingen op het VMBO-basis kaderberoeps in leerjaar 3 en 4 over Nederland zijn verspreid3,4. Op de kaarten is duidelijk te zien de VMBO-leerlingen met een autochtone herkomst evenwichtig over Nederland zijn verdeeld. In de grote steden zijn nauwelijks grotere aantallen dan in de overige gemeenten. Bij allochtone leerlingen is het beeld duidelijk anders. Zij wonen vooral in de drie of vier grootste steden en er zijn veel gebieden waar nauwelijks een allochtone leerling op het VMBO zit. Dit betekent dat op VMBO-scholen buiten de grote steden sowieso minder allochtone leerlingen zullen zitten. Verdelling autochtone (links) en niet-westerse (rechts) leerlingen VMBO kader/beroeps 3-4

Voor kinderen op andere schoolniveaus is het beeld min of meer hetzelfde. De verdeling naar woonplaats is alleen interessant voor het VMBO en MBO. HBOstudenten en universitaire studenten kiezen vaker voor een instelling die verder van hun oorspronkelijke woonplaats ligt en verhuizen.

3

De demografische ontwikkeling van alle jongeren geeft aan welk aandeel van de kinderen

allochtoon is, maar houdt geen rekening met het schoolniveau van de leerlingen en is daarom beperkt bruikbaar. In plaats daarvan is gebruik gemaakt van het aantal autochtone en nietwesterse leerlingen per woongemeente. 4 Omdat de eerste leerjaren van het VMBO niet los van de brugklassen voor HAVO/VWO kunnen worden weergegeven is voor deze groep gekozen.


11

Aanbevelingen Op de universiteit, maar vooral op het HBO, loopt het aandeel niet-westerse leerlingen in het groene onderwijs sterk achter vergeleken met de andere studierichtingen. Waarom deze cijfers zo sterk achterblijven is onbekend. Een nadere analyse van de achterliggende redenen is daarom nodig. Daarbij kan gekeken worden naar redenen vanuit de allochtone studentenpopulatie (voorkeuren, verwachtingen, perceptie, informatie van anderen), maar ook naar redenen vanuit de instellingen (bekendheid, reputatie, netwerk, houding). Welke activiteiten om de sector en opleiding voor niet-westerse allochtonen aantrekkelijk te maken zijn wel of niet effectief?

Factsheet FORUM. Instroom in groen onderwijs. augustus Samenvatting

Recommend Documents