Koekjes, brood en snoepjes in het varkensvoer - Varkensbedrijf

w bedrijfsportret<br />

Nijs<strong>en</strong>/Granico verwerkt reststrom<strong>en</strong> uit lev<strong>en</strong>smiddel<strong>en</strong><strong>in</strong>dustrie<br />

<strong>Koekjes</strong>, <strong>brood</strong> <strong>en</strong> <strong>snoepjes</strong> <strong>in</strong> <strong>het</strong> vark<strong>en</strong>svoer<br />

Tekst <strong>en</strong> beeld: Rob van G<strong>in</strong>nek<strong>en</strong><br />

Nijs<strong>en</strong>/Granico verwerkt reststrom<strong>en</strong> uit de<br />

voed<strong>in</strong>gsmiddel<strong>en</strong><strong>in</strong>dustrie <strong>in</strong> hun productieproces.<br />

<strong>Koekjes</strong>, <strong>brood</strong>, <strong>en</strong>ergierep<strong>en</strong>,<br />

snoepgoed, beschuit<strong>en</strong>; alles kunn<strong>en</strong> ze<br />

gebruik<strong>en</strong>. omdat <strong>het</strong> verter<strong>in</strong>gsstelsel van<br />

<strong>het</strong> vark<strong>en</strong> vrijwel id<strong>en</strong>tiek is aan de m<strong>en</strong>s,<br />

hebb<strong>en</strong> ze zich volledig op de vark<strong>en</strong>shouderij<br />

gefocust.<br />

In 1989 werd e<strong>en</strong> zak bladerdeeg onderwerp<br />

van discussie op de burel<strong>en</strong> van Nijs<strong>en</strong>/<br />

Granico. E<strong>en</strong> lokale bladerdeegproduc<strong>en</strong>t had<br />

zich gemeld met de vraag of de m<strong>en</strong>gvoerleverancier<br />

iets met de reststroom uit zijn<br />

productie lijn kon aanvang<strong>en</strong>. De directie was<br />

niet direct <strong>en</strong>thousiast, maar to<strong>en</strong>malig nutritionist<br />

H<strong>en</strong>k Stronks zag wel de voordel<strong>en</strong> <strong>in</strong><br />

<strong>het</strong> verwerk<strong>en</strong> van reststrom<strong>en</strong> uit de voed<strong>in</strong>gsmiddel<strong>en</strong><strong>in</strong>dustrie.<br />

“Omdat de reststrom<strong>en</strong><br />

bestemd zijn voor humane consumptie is <strong>het</strong><br />

van topkwaliteit. Ze bevatt<strong>en</strong> veel zetmeel,<br />

suikers, oliën <strong>en</strong> zijn vaak gebakk<strong>en</strong>. Dat laatste<br />

zorgt voor e<strong>en</strong> betere ontsluit<strong>in</strong>g van zetmeel”,<br />

legt Karel van der Veld<strong>en</strong>, hoofd verkoop Feed<br />

bij Nijs<strong>en</strong>/Granico, uit.<br />

Het aanbod van de bladerdeegproduc<strong>en</strong>t<br />

was <strong>het</strong> startschot voor e<strong>en</strong> verk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>d<br />

marktonderzoek naar de mogelijkheid tot<br />

de verwerk<strong>in</strong>g van reststrom<strong>en</strong> uit de food<strong>in</strong>dustrie.<br />

“Uit onze analyse bleek dat er e<strong>en</strong><br />

grote, stabiele stroom aan restproduct<strong>en</strong> was.<br />

Die stroom bestaat uit snijrest<strong>en</strong> of product<strong>en</strong><br />

die nét niet de goede kleur of smaak hebb<strong>en</strong>.<br />

Deze product<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> <strong>in</strong> sommige gevall<strong>en</strong><br />

afgevoerd naar e<strong>en</strong> veehouder, maar <strong>het</strong><br />

grootste gedeelte werd gestort.”<br />

Nijs<strong>en</strong>/Granico besloot zich toe legg<strong>en</strong> op <strong>het</strong><br />

verwerk<strong>en</strong> van de reststrom<strong>en</strong>, nu bek<strong>en</strong>d als<br />

<strong>het</strong> Food-for-Feed concept. Van der Veld<strong>en</strong>:<br />

“De verwerk<strong>in</strong>g van de reststrom<strong>en</strong> bood<br />

de mogelijkheid om ons te onderscheid<strong>en</strong>.<br />

Omdat we niet aan <strong>het</strong> water zitt<strong>en</strong> <strong>en</strong> midd<strong>en</strong><br />

tuss<strong>en</strong> twee dorp<strong>en</strong> <strong>in</strong>, wist<strong>en</strong> we dat onze<br />

concurr<strong>en</strong>tie positie steeds moeilijker zou<br />

word<strong>en</strong>. We moest<strong>en</strong> iets anders bied<strong>en</strong> dan<br />

de andere m<strong>en</strong>gvoerleveranciers.” De onderscheid<strong>in</strong>gsdrang<br />

van Nijs<strong>en</strong>/Granico betek<strong>en</strong>de<br />

ook dat <strong>het</strong> bedrijf moest gaan pionier<strong>en</strong>. Er<br />

was namelijk ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele mach<strong>in</strong>e op de markt<br />

die de reststrom<strong>en</strong> kon bewerk<strong>en</strong> zodat ze <strong>in</strong><br />

28 | www.vark<strong>en</strong>sbedrijf.nl / NR 1 / JANUARI 2013 / bedrijfsportret<br />

In de foodfabriek word<strong>en</strong> de reststrom<strong>en</strong> klaargemaakt voor verwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> m<strong>en</strong>gvoer of voor<br />

vloeibare toepass<strong>in</strong>g<strong>en</strong>.<br />

<strong>het</strong> productieproces voor m<strong>en</strong>gvoer past<strong>en</strong>.<br />

D<strong>en</strong>k bijvoorbeeld aan de verpakk<strong>in</strong>g<strong>en</strong> die<br />

rondom koekjes zitt<strong>en</strong>. Er moest<strong>en</strong> speciale<br />

mach<strong>in</strong>es ontwikkeld word<strong>en</strong> die de verpakk<strong>in</strong>g<br />

losmaakte. “Daar hebb<strong>en</strong> we veel <strong>in</strong><br />

geïnvesteerd. En soms werd vol verwacht<strong>in</strong>g<br />

e<strong>en</strong> mach<strong>in</strong>e geïnstalleerd die vervolg<strong>en</strong>s niet<br />

functioneerde”, blikt Van der Veld<strong>en</strong> terug.<br />

bedrijfsvoer<strong>in</strong>g op de schop<br />

Inmiddels is de werkwijze geprofessionaliseerd.<br />

Zo werd er <strong>in</strong> 2006 e<strong>en</strong> nieuwe foodfabriek op<br />

de locatie <strong>in</strong> gebruik g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Daar<strong>in</strong> word<strong>en</strong><br />

alle product<strong>en</strong> uit de voed<strong>in</strong>gsmiddel<strong>en</strong><strong>in</strong>dustrie<br />

geschikt gemaakt voor verwerk<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong> de m<strong>en</strong>gvoerfabriek. “Wij zijn nu <strong>in</strong> staat<br />

om ook moeilijke strom<strong>en</strong> te verwerk<strong>en</strong> <strong>in</strong><br />

onze fabriek. Bij onze toeleveranciers nem<strong>en</strong><br />

wij alles af”, legt Van der Veld<strong>en</strong> uit. Dat<br />

laatste geeft Nijs<strong>en</strong>/Granico e<strong>en</strong> voorsprong<br />

t<strong>en</strong> opzichte van andere partij<strong>en</strong> die ook<br />

geïnteresseerd zijn <strong>in</strong> de restrom<strong>en</strong>, zoals de<br />

bijproduct<strong>en</strong>leveranciers.<br />

Inmiddels heeft <strong>het</strong> bedrijf vaste contact<strong>en</strong><br />

met zo’n 150 <strong>in</strong>dustriële bakkerij<strong>en</strong> <strong>en</strong> diverse<br />

snoepfabriek<strong>en</strong>. “Maar dat wij geheelontdo<strong>en</strong>er<br />

zijn, betek<strong>en</strong>t ook dat we daar<br />

logistiek op <strong>in</strong>gericht zijn door al <strong>het</strong> transport<br />

<strong>in</strong> eig<strong>en</strong> beheer uit te voer<strong>en</strong>. Als bijvoorbeeld<br />

e<strong>en</strong> hele dagproductie afgevoerd moet word<strong>en</strong><br />

vanwege e<strong>en</strong> productiefout, dan moet<strong>en</strong><br />

wij wel zorg<strong>en</strong> dat we <strong>het</strong> af kunn<strong>en</strong> nem<strong>en</strong>.<br />

Dat is onderdeel van de afspraak. Zo zijn we<br />

ook overe<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong> dat we de product<strong>en</strong><br />

d<strong>en</strong>a turer<strong>en</strong>. Dat houdt <strong>in</strong> dat de product<strong>en</strong><br />

dusdanig bewerk<strong>en</strong> dat ze niet meer terug<br />

kunn<strong>en</strong> ker<strong>en</strong> als humaan voed<strong>in</strong>gsmiddel”,<br />

legt Van der Veld<strong>en</strong> uit. Tev<strong>en</strong>s moest Nijs<strong>en</strong>/<br />

Granico met de diverse certificer<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stanties<br />

rond tafel. “De regels voor humane voed<strong>in</strong>g<br />

zijn m<strong>in</strong>der str<strong>en</strong>g dan voor diervoed<strong>in</strong>g. Om ze<br />

toch als grondstof te mog<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>, hebb<strong>en</strong><br />

we met verschill<strong>en</strong>de overhed<strong>en</strong> aan tafel<br />

gezet<strong>en</strong>, tot aan Brussel toe.”<br />

“dat <strong>het</strong> rest strom<strong>en</strong><br />

betreft, wil niet<br />

zegg<strong>en</strong> dat wij<br />

de grondstoff<strong>en</strong><br />

gratis krijg<strong>en</strong>.”

---

Energierep<strong>en</strong>, popcorn, <strong>brood</strong> of snoepgoed; Nijs<strong>en</strong>/Granico verwerkt <strong>het</strong> tot krachtvoer voor<br />

vark<strong>en</strong>s.<br />

Het <strong>in</strong>zett<strong>en</strong> van reststrom<strong>en</strong> uit de food<strong>in</strong>dustrie<br />

heeft niet alle<strong>en</strong> praktisch voor<br />

drastische verander<strong>in</strong>g<strong>en</strong> gezorgd; ook beleidsmatig<br />

is de koers van <strong>het</strong> bedrijf veranderd.<br />

Van oudsher was Nijs<strong>en</strong>/Granico m<strong>en</strong>gvoerleverancier<br />

voor runder<strong>en</strong>, pluimvee <strong>en</strong> vark<strong>en</strong>s.<br />

In 2009 werd de besliss<strong>in</strong>g g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> om zich<br />

volledig te richt<strong>en</strong> op de vark<strong>en</strong>shouderij. Van<br />

de voerproductie voor pluimvee <strong>en</strong> runder<strong>en</strong><br />

werd afscheid g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. “Het verter<strong>in</strong>gsstelsel<br />

van e<strong>en</strong> vark<strong>en</strong> is vrijwel id<strong>en</strong>tiek aan dat van<br />

e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s. Omdat de voed<strong>in</strong>gsmiddel<strong>en</strong> zo<br />

zijn sam<strong>en</strong>gesteld dat <strong>het</strong> product efficiënt<br />

b<strong>en</strong>ut wordt door de m<strong>en</strong>s, gebeurt dat bij e<strong>en</strong><br />

vark<strong>en</strong> ook. Daarom valt bij vark<strong>en</strong>s ook <strong>het</strong><br />

beste resultaat te hal<strong>en</strong>”, legt R<strong>in</strong>y Dollevoet,<br />

productmanager Food/Feed, uit.<br />

reststrom<strong>en</strong> niet goedkoper<br />

Dollevoets taak bestaat uit <strong>het</strong> ontwikkel<strong>en</strong><br />

van nieuwe concept<strong>en</strong>; zo stond hij aan de<br />

wieg van Forti Boost. Ook is hij belast met <strong>het</strong><br />

uittest<strong>en</strong> van aangebod<strong>en</strong> product<strong>en</strong>. “Lev<strong>en</strong>smiddel<strong>en</strong>produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

wet<strong>en</strong> ons steeds beter<br />

te v<strong>in</strong>d<strong>en</strong>. Dat betek<strong>en</strong>t echter niet dat we alles<br />

aannem<strong>en</strong>. Cont<strong>in</strong>uïteit <strong>in</strong> de stroom is <strong>het</strong><br />

belangrijkst”, legt Dollevoet uit. “Overig<strong>en</strong>s zijn<br />

de leveranciers er ook bij gebaat dat er cont<strong>in</strong>uiteit<br />

<strong>in</strong> de stroom zit. Zij moet<strong>en</strong> immers gaan<br />

voldo<strong>en</strong> aan de GMP­eis<strong>en</strong>. Daar zijn ze <strong>in</strong> die<br />

wereld helemaal niet mee bek<strong>en</strong>d.”<br />

Nieuwe product<strong>en</strong> beoordeelt Dollevoet op<br />

karakteristiek<strong>en</strong> <strong>en</strong> laat hij analyser<strong>en</strong> <strong>in</strong><br />

e<strong>en</strong> laboratorium. De prijs die Nijs<strong>en</strong>/Granico<br />

betaalt voor de grondstoff<strong>en</strong>, is gebaseerd<br />

op de graan­ <strong>en</strong> melasseprijz<strong>en</strong>. “Dat br<strong>en</strong>gt<br />

rust op de markt <strong>en</strong> daarom kunn<strong>en</strong> wij ook<br />

eis<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> aan onze leveranciers. Niet zozeer<br />

kwaliteitseis<strong>en</strong>, maar we hebb<strong>en</strong> wel graag<br />

dat er ge<strong>en</strong> verm<strong>en</strong>g<strong>in</strong>g met andere product<strong>en</strong><br />

plaatsv<strong>in</strong>dt”, verklaart Van der Veld<strong>en</strong>. “Dat<br />

<strong>het</strong> reststrom<strong>en</strong> betreft, wil overig<strong>en</strong>s niet<br />

zegg<strong>en</strong> dat wij de grondstoff<strong>en</strong> gratis krijg<strong>en</strong>.<br />

Vaak wordt dat wel verondersteld, maar<br />

de leveranciers hebb<strong>en</strong> ook hun <strong>in</strong>koop­ <strong>en</strong><br />

productiekost<strong>en</strong>.”<br />

Van der Veld<strong>en</strong> <strong>en</strong> Dollevoet voorspell<strong>en</strong> dat<br />

<strong>het</strong> Food­for­Feed concept zich <strong>in</strong> de toekomst<br />

nog meer gaat onderscheid<strong>en</strong>. “Het aantal<br />

reststrom<strong>en</strong> neemt alle<strong>en</strong> maar toe. De<br />

to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de welvaart <strong>en</strong> hogere eis<strong>en</strong> aan <strong>het</strong><br />

e<strong>in</strong>dproduct ligg<strong>en</strong> daaraan t<strong>en</strong> grondslag. En<br />

neem bijvoorbeeld de <strong>in</strong>troductie van nieuwe<br />

mach<strong>in</strong>es <strong>in</strong> de lev<strong>en</strong>smiddel<strong>en</strong><strong>in</strong>dustrie. Deze<br />

moet<strong>en</strong> getest <strong>en</strong> <strong>in</strong> gebruik g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />

Alle strom<strong>en</strong> die daarmee gepaard gaan,<br />

kom<strong>en</strong> onze kant op”, d<strong>en</strong>kt Van der Veld<strong>en</strong>.<br />

Dollevoet vult aan: “Tegelijkertijd neemt de<br />

kwaliteit van diverse bijproduct<strong>en</strong> af. Dat zie<br />

je nu al bij tarwezetmel<strong>en</strong>; daar wordt eerst<br />

nog alcohol van gemaakt voordat <strong>het</strong> restant<br />

<strong>in</strong> <strong>het</strong> veevoer terechtkomt. De process<strong>en</strong> <strong>in</strong><br />

de lev<strong>en</strong>smiddel<strong>en</strong><strong>in</strong>dustrie blijv<strong>en</strong> echter van<br />

zeer hoge kwaliteit.”<br />

onbek<strong>en</strong>d maakt onbem<strong>in</strong>d<br />

Inmiddels heeft Nijs<strong>en</strong>/Granico e<strong>en</strong> fl<strong>in</strong>ke<br />

schare klant<strong>en</strong> aangeworv<strong>en</strong> met hun<br />

Food­for­Feed concept. Vark<strong>en</strong>shouders zijn<br />

nieuwsgierig, zo heeft Van der Veld<strong>en</strong> gemerkt.<br />

Maar ook heeft hij gemerkt dat <strong>het</strong> toepass<strong>en</strong><br />

van reststrom<strong>en</strong> uit de lev<strong>en</strong>smiddel<strong>en</strong>­<br />

<strong>in</strong>dustrie niet altijd werd begrep<strong>en</strong>. “Onbek<strong>en</strong>d<br />

maakt onbem<strong>in</strong>d”, heeft hij geleerd. “Maar als<br />

we ons verhaal bij de veehouders uitlegg<strong>en</strong>,<br />

dan is er <strong>in</strong>teresse.” Dollevoet b<strong>en</strong>adrukt dat<br />

Nijs<strong>en</strong>/Granico ook veel overlegt met andere<br />

m<strong>en</strong>gvoerleveranciers<br />

die de product<strong>en</strong> van Nijs<strong>en</strong>/Granico <strong>in</strong>zett<strong>en</strong><br />

bij bijvoorbeeld de zelfm<strong>en</strong>gers. Wij licht<strong>en</strong><br />

ook de voeradviseur <strong>in</strong> hoe ze onze product<strong>en</strong><br />

<strong>in</strong> moet<strong>en</strong> rek<strong>en</strong><strong>en</strong>, want <strong>het</strong> zijn specifieke<br />

product<strong>en</strong>”, vertelt Dollevoet.<br />

Van der Veld<strong>en</strong> sluit af: “Voor e<strong>en</strong> kle<strong>in</strong> bedrijf<br />

is <strong>het</strong> onderscheid<strong>en</strong>d vermog<strong>en</strong> van groot<br />

belang. Wij realiser<strong>en</strong> dat met <strong>het</strong> Food­for­<br />

Feed concept. Maar ook naar buit<strong>en</strong> toe is <strong>het</strong><br />

e<strong>en</strong> mooi verhaal. De vark<strong>en</strong>s et<strong>en</strong> reststrom<strong>en</strong><br />

uit de lev<strong>en</strong>smiddel<strong>en</strong><strong>in</strong>dustrie op. Op die<br />

manier draagt de vark<strong>en</strong>shouderij bij aan <strong>het</strong><br />

voorkom<strong>en</strong> van voedselverspill<strong>in</strong>g. De kr<strong>in</strong>gloop<br />

is geslot<strong>en</strong>.” <<br />

profiel van Nijs<strong>en</strong>/Granico<br />

Nijs<strong>en</strong>/Granico is oorspronkelijk opgericht<br />

<strong>in</strong> 1938 <strong>in</strong> Veul<strong>en</strong> (Limburg). De naam<br />

is echter ontstaan <strong>in</strong> 1989 nadat Nijs<strong>en</strong><br />

uit Veul<strong>en</strong> Granico uit Ste<strong>in</strong> overnam. In<br />

datzelfde jaar werd <strong>het</strong> Food­for­Feed<br />

concept geïntroduceerd. E<strong>en</strong> van de<br />

eerste product<strong>en</strong> was e<strong>en</strong> <strong>in</strong>kuilmiddel<br />

voor melkveehouders, waar de suikers<br />

afkomstig war<strong>en</strong> uit pepermuntjes.<br />

Teg<strong>en</strong>woordig verwerkt Nijs<strong>en</strong>/Granico<br />

tal van product<strong>en</strong>, zoals popcorn, koekjes,<br />

beschuit<strong>en</strong>, snoepgoed, ontbijtgran<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> diverse brod<strong>en</strong> tot vloeibaar <strong>en</strong> vast<br />

voer. Nijs<strong>en</strong>/Granico is geheelontdo<strong>en</strong>er<br />

bij hun leveranciers. Product<strong>en</strong> die<br />

ze echter niet hun productieproces<br />

kunn<strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong>, word<strong>en</strong> afgezet aan<br />

vergist<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stallaties.<br />

Het verspreid<strong>in</strong>gsgebied van Nijs<strong>en</strong>/<br />

Granico is hoofdzakelijk (Oost­)Nederland.<br />

Specifieke product<strong>en</strong>, als Broodmelange <strong>en</strong><br />

Forti Boost, word<strong>en</strong> geleverd aan Duitse<br />

<strong>en</strong> Belgische bedrijv<strong>en</strong>. Nijs<strong>en</strong>/Granico telt<br />

<strong>in</strong>middels ruim 100 medewerkers. <<br />

www.vark<strong>en</strong>sbedrijf.nl / NR 1 / JANUARI 2013 / bedrijfsportret | 29