Download PDF versie - Agro & Chemie

CONgREs BIOBasED DElTa 2012<br />

Delta in<br />

beweging<br />

‘PrAgmAtIscH eN PrAktIscH. DAt zIJN beLANgrIJke kerNwAArDeN vAN De<br />

bIObAseD DeLtA. UIteINDeLIJk mOet Het LeIDeN tOt beDrIJvIgHeID eN cONcrete<br />

PrODUcteN. De OvergANg NAAr eeN bIObAseD ecONOmy mOet wOrDeN<br />

geDreveN DOOr Het beDrIJfsLeveN. zIJ mOeteN OOk wILLeN INvestereN.’<br />

OVEREENkOMsT BIOBasED<br />

DElTa EN WagENINgEN uR<br />

ter afsluiting van het congres<br />

ondertekenden Ben de reu en<br />

raoul Bino (Wageningen ur) een<br />

samenwerkingsovereenkomst<br />

tussen Biobased delta en de<br />

onderwijs- en onderzoeksinstelling.<br />

de regio Zuid-West-nederland<br />

heeft weliswaar hogescholen (o.a.<br />

Hogeschool Zeeland, Avans), maar<br />

een universiteit ontbreekt. Paul<br />

Bleumink (Buck Consultants),<br />

programmamanager van Biobased<br />

delta: ‘We moeten deze instellingen<br />

naar deze regio trekken. Zo heeft de<br />

Green Chemistry Campus een<br />

vestiging van tnO. met deze<br />

overeenkomst willen we ook met<br />

Wageningen ur op een structurelere<br />

wijze samenwerken over<br />

een langere periode.’ Het betreft<br />

overigens niet een exclusieve<br />

overeenkomst. ‘Ook andere<br />

kennisinstellingen zijn van harte<br />

welkom’, aldus Bleumink.<br />

Op het Biobased Delta-congres, dat op<br />

24 oktober in Goes werd gehouden,<br />

maakte Ben de Reu, gedeputeerde<br />

voor de provincie Zeeland en voorzitter<br />

van Biobased Delta, gelijk duidelijk waar<br />

Biobased Delta voor staat. Hij was dan ook verheugd<br />

dat het veelkoppige publiek voor ongeveer<br />

de helft uit ondernemers bestond.<br />

Inmiddels is het initiatief, dat in 2008 werd<br />

opgezet door Zeeland, West-Brabant en het<br />

bedrijfsleven, uitgegroeid tot een grotere<br />

organisatie met uitlopers/samenwerkingsverbanden<br />

naar West-Vlaanderen en Zuid-Holland.<br />

Onlangs trok de organisatie ex-Shell-topman<br />

Jeroen van der Veer aan als ambassadeur, een<br />

reflectie van de (inter)nationale ambities van<br />

Biobased Delta.<br />

Van der Veer fungeerde ook als keynote speaker<br />

van het congres. ‘U zult wel denken: “wat moet<br />

dat ikoon van de fossiele energie op een<br />

biobased evenement?” Welnu, Shell is wereldwijd<br />

de grootste distributeur van biofuels, mede door<br />

een aantal overnames in Brazilië. Dit jaar zullen<br />

we (Van der Veer is commissaris bij Shell, red.)<br />

voor het eerst meer gas dan olie verkopen. Overigens<br />

heeft de opkomst van gas niet geleid tot<br />

het ‘uitsterven’ van benzine. Dat zullen biofuels<br />

ook niet doen. De verwachting is dat er nog olie<br />

is voor 200 jaar. Ook zijn er nog voldoende aardgasreserves.’<br />

Van der Veer prijst Verhagen<br />

Van der Veer gaf wel aan dat deze reserves uiteindelijk<br />

wel moeilijker te exploiteren zijn.<br />

Momenteel zijn er nog gemakkelijk toegankelijke<br />

bronnen. Echter, deze zullen uitgeput raken,<br />

waardoor oliemaatschappijen bijvoorbeeld op de<br />

Noordpool of in zee moeten gaan boren. ‘Het is<br />

een kwestie van de drie a’s: available, acceptable<br />

en affordable. De grondstof moet beschikbaar,<br />

(maatschappelijk) acceptabel en betaalbaar<br />

zijn. Op de vraag of het technologisch haalbaar<br />

is, zeg ik “ja”. De vraag is alleen of het maatschappelijk<br />

acceptabel is, gezien de mogelijke<br />

gevolgen voor het milieu.’<br />

Van der Veer toonde zich wel overtuigd van het<br />

potentieel van de biobased economy, ook in het<br />

energievraagstuk. Op den duur zullen de prijzen<br />

van fossiele brandstoffen, onder meer door de<br />

groeiende afhankelijkheid van moeilijk bereikbare<br />

reserves, wel stijgen. Biofuels kunnen dan zeker<br />

een alternatief vormen.<br />

Tot slot brak Van der Veer ook nog een lans voor<br />

het Topsectorenbeleid en gaf de geestelijke<br />

vader, ex-minister van Economie, Landbouw en<br />

Innovatie Maxime Verhagen, en passant nog een<br />

― De Reu (links) en Bino blij met de samenwerkingsovereenkomst.<br />

—<br />

‘Het is een kwestie<br />

van de drie a’s:<br />

available, acceptable en<br />

affordable.'<br />

compliment. ‘Als je de overheidsmaatregelen<br />

van Frankrijk, Duitsland en Nederland naast<br />

elkaar legt, dan komt ons totaalpakket als beste<br />

uit de bus voor het bedrijfsleven. Nederland<br />

staat niet voor niets wereldwijd vijfde als het<br />

gaat om een aantrekkelijk vestigingsklimaat.’<br />

Van der Veer is ook positief over het feit dat de<br />

Nederlandse overheid zich in het Topsectorenbeleid<br />

meer richt op innovatie in plaats van op<br />

exploitatiesubsidies.<br />

avantium: focus nodig<br />

In een paneldiscussie met vertegenwoordigers<br />

van Suiker Unie, FlandersBio en Avantium bleek<br />

eens te meer dat strategische samenwerkingsverbanden<br />

(tussen regio’s en/of bedrijven en<br />

kennisinstellingen onderling) essentieel zijn om<br />

de kennis opgedaan in onderzoekstrajecten te<br />

verwaarden tot marktrijpe producten.<br />

Victor Vreeken van Avantium benadrukte dat zijn<br />

bedrijf (circa 130 werknemers) niet alles zelf<br />

kan en wil doen. De jonge onderneming had in<br />

het begin de neiging om ‘uit te waaieren’ in haar<br />

onderzoek totdat het besefte dat het focus nodig<br />

had om tot concrete resultaten te komen.<br />

Momenteel heeft Avantium, wereldwijd bekend<br />

van de Plant Bottle, onder meer met Coca-Cola<br />

en Danone overeenkomsten gesloten. Coca-<br />

Cola wil echter niet van een partij afhankelijk<br />

zijn en heeft, naast Avantium, twee andere<br />

ondernemingen benaderd die ook werken aan<br />

(deels) biobased frisdrankflessen. Vreeken ziet<br />

dat ook niet als een bedreiging. ‘We hebben vertrouwen<br />

in onze technologie. Bovendien is de<br />

potentiële markt zo groot dat er ruimte is voor<br />

meerdere aanbieders. Om je een idee te geven.<br />

We plannen een fabriek die qua capaciteit 1000<br />

maal groter is dan onze pilot plant op Chemelot<br />

(50.000 ton per jaar, red.). Met dit volume zou<br />

The Coca-Cola Company slechts twee Amerikaanse<br />

staten kunnen bedienen.’<br />

Volgens Vreeken moeten er voor deze opschaling<br />

nog wel enkele technologische hordes worden<br />

genomen. ‘Ik heb eigenlijk ook geen tijd om<br />

congressen te bezoeken. We zitten in een<br />

behoorlijke time squeeze.’<br />

Ann de Beuckelaer, directeur van Flanders Bio,<br />

18 AGRO&CHEMIE #2 — NOVEMBER 2012 19<br />

― Van der Veer: 'ikoon van de fossiele economie'<br />

vertelde kort over de hoge verwachtingen van<br />

witte biotechnologie en de samenwerking onder<br />

de naam Bio Base Europe tussen West-<br />

Vlaanderen en de Biobased Delta, die is geconcretiseerd<br />

in een pilotplant in Gent en een<br />

trainingscentrum in Terneuzen.<br />

Megacluster<br />

Alle regionale samenwerkingsverbanden ten<br />

spijt, de strijd in de biobased economy zal op<br />

mondiale schaal plaatsvinden. Zoals ook te<br />

lezen is op pagina 45 zijn er momenteel (petro)<br />

chemische clusters die vele malen groter zijn<br />

dan Zuid-West-Nederland. Zo bestrijkt het<br />

cluster rondom Houston een gebied dat loopt<br />

van Rotterdam tot voorbij Antwerpen.<br />

Uiteindelijk zullen de verschillende regionale<br />

initiatieven samen moeten klonteren tot een<br />

megacluster in de driehoek Antwerpen, Rotterdam<br />

en het Rijn-Roergebied. Zowel Van der<br />

Veer als Gerard van Harten refereerden aan dit<br />

nu nog virtuele cluster. Van der Veer, met zijn<br />

ruime internationale ervaring in de petrochemische<br />

sector, stelde dat dit cluster groter zou<br />

zijn dan Houston en qua innovatievermogen<br />

sterker. Wel zullen de nationale overheden die<br />

in dit cluster zitten, hun beleid beter op elkaar<br />

af moeten stemmen.