Wie gaat het va
Een baan in de agrarische sector: leuk en
We leven in een innovatieve wereld. Een groene wereld, waar een mentaliteit van 9 tot 5 niet aan de orde is, want werk en hobby lopen in elkaar over. We hebben passie. We hebben een visie op het ondernemerschap. We voeden miljoenen mensen met onze producten. We zijn sociaal. We zijn internationaal. En we zijn maar liefst goed voor 3% van de werkgelegenheid in Nederland. Tekst: Ellen van den Manacker / Illustratie: Henk van Ruitenbeek Maar niet lang meer. Door onder andere vergrijzing is er in 2025 een ‘overall’ tekort van een miljoen arbeidskrachten in Nederland. Hierdoor verkeert onze sector in competitie met andere sectoren om voldoende en goed geschoolde werknemers. Het is daarom belangrijk dat de agrarische sector aantrekkelijk blijft voor alle leeftijden en dat mogelijkheden voor groen onderwijs gestimuleerd worden.
Werkgelegenheid Rond 1950 werkten meer dan een half miljoen mensen, destijds ongeveer 15% van de beroepsbevolking, in de Nederlandse land- en tuinbouw. Door automatisering, mechanisering en robotisering is de vraag naar arbeid gedaald, wat resulteerde in een meting van 200.000 werknemers 4
BNDR
in 2006. Verwacht wordt dat deze daling tot 2020 doorzet met 20%. Een reden hiervoor is dat de sector onvoldoende rendement oplevert om te voldoen aan de beloningseisen, die zeker in een arbeidsmarkt met een tekort aan krachten, hoog zijn.
‘Vroeg opstaan, zwaar werk en vieze handen’ Ook in de vraag naar agrarische opleidingen, vooral op het VMBO en MBO, is een dalende lijn te zien. Jongeren associëren werk in de land- en tuinbouw met vroeg opstaan, zwaar werk en vieze handen. Deze dalende lijn is voornamelijk een probleem voor de tuinbouw als grootste werkgever binnen de agrarische sector. Tegelijkertijd worden de eisen die aan personeel gesteld worden, door de opkomst van innovatieve ontwikkelingen als modernisering, schaalvergroting en multifunctionele landbouw, steeds hoger.
Oost-Europese kracht Het tekort aan (vakbekwaam) personeel, en dan vooral flexibele krachten voor seizoenswerk, wordt tegenwoordig opgevuld met arbeidskrachten uit nieuwe lidstaten. In 2007 was de schatting dat meer dan 120.000 buitenlandse krachten werkzaam waren in de agrarische sector. Ook het aanbod van deze (tijdelijke) arbeidsmigranten wordt de komende jaren onzeker. Dit is afhankelijk van de ontwikkeling van de arbeidsmarkt in deze nieuwe lidstaten: als de arbeidsmarkt in eigen landen aantrekt, zullen migranten terugtrekken naar het land van herkomst.
Aantrekkelijk Werken in de agrarische sector moet aantrekkelijker worden en jongeren moeten gemotiveerd worden om een agrarische opleiding te gaan