Vlinder eikenprocessierups, Hungary Forest Research Institute, Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Verenigde Staten

Vlinder eikenprocessierups vliegt in Achterhoek

De Natuurkalender
23-JUL-2009 - Afgelopen week werden in de Achterhoek en Drenthe de eerste vlinders van de eikenprocessierups aangetroffen. De vlinders zaten in vallen die gebruikt worden in het onderzoek naar de noordwaartse verspreiding van de eikenprocessierups in Nederland. Hoewel de vlinders niet de beruchte brandharen produceren, bestaat nog steeds kans op overlast door de in de lege nesten overgebleven brandharen.

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender op donderdag 23 juli 2009

Afgelopen week werden in de Achterhoek en Drenthe de eerste vlinders van de eikenprocessierups aangetroffen. De vlinders zaten in vallen die gebruikt worden in het onderzoek naar de noordwaartse verspreiding van de eikenprocessierups in Nederland. Hoewel de vlinders niet de beruchte brandharen produceren, bestaat nog steeds kans op overlast door de in de lege nesten overgebleven brandharen.

Op vrijdag 17 juli werden de eerste vlinders van de eikenprocessierups (Thaumetopoea processionea) aangetroffen in vallen in de gemeente Bronckhorst in de Achterhoek. Het betroffen twee mannetjes in Vorden en één in Zelhem. Ook in de gemeentes Midden Drenthe en De Wolden in Drenthe werden vlinders gevangen. De vliegtijd van de eikenprocessievlinder is dus duidelijk begonnen in het middennoorden van het land.

Silvia Hellingman van het biologische plaagbestrijdingsbedrijf ‘Biocontrole’ in Wapserveen (Drenthe), houdt de verspreiding van de eikenprocessierups naar het noorden van Nederland nauwlettend in de gaten. Op verschillende plaatsen in Drenthe, Friesland en Gelderland, en rond Amsterdam heeft zij feromoonvallen geplaatst om te kijken waar en wanneer de vlinders van deze rups gaan vliegen. Deze vallen worden eens per twee weken gecontroleerd. In de Achterhoek en Drenthe werden dus al vlinders aangetroffen. De eventuele vangsten uit Amsterdam en andere locaties komen pas volgende week.

 
  Vlinder eikenprocessierups uit val
Op grond van de waarnemingen van vorig jaar en de ontwikkeling van de rupsen dit voorjaar, verwacht Hellingman dat er vanaf volgende week veel vlinders zullen gaan vliegen. De grootste piek verwacht ze pas in de derde week van augustus; een week later dan vorig jaar. Bij mooi weer kunnen de vlinders tot en met begin september gevonden worden.

De vlinder van de eikenprocessierups is veel minder opvallend dan de rups die in het voorjaar in grote groepen in processie eiken bezet, en wiens brandharen zoveel overlast veroorzaken. Vanaf begin juli verpoppen deze rupsen zich tot onopvallende nachtvlinders. Helaas is met het verpoppen van de rups de overlast van de brandharen nog niet voorbij. In de lege nesten blijven haren achter die nog vijf tot zeven jaar jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan luchtwegen kunnen veroorzaken. In augustus of begin september zetten de vrouwtjes hun eitjes af in de toppen van eikenbomen. Hoe warmer en stabieler het weer, hoe meer vlinders er zijn en hoe meer eitjes er dus worden afgezet. In april of begin mei komen de rupsen uit de eitjes. Vanaf half mei zijn de rupsen volgroeid en produceren ze de brandharen die zoveel klachten veroorzaken.

Tekst: Sara Mulder, De Natuurkalender
Foto boven: Gyorgy Csoka, Hungary Forest Research Institute, Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Verenigde Staten
Foto onder: Silvia Hellingman